• کنفرانس صلح پاریس

  جیمز بر - ترجمه هما کریمی‌راد - بخش اول

  

    کلمانسوـ نخست‌وزیر فرانسه ـ با درهم کوبیدن فضای یأس و بدبینی حاکم در سال ۱۹۱۷، جنگ را با لقب «پدر پیروزی» پایان داد. حال نیز می‌خواست به همه نشان دهد که در صلح هم می‌تواند غلبه کند.‏ البته بهای این پیروزی بسیار هنگفت بود: یک‌میلیون و ۴۰۰هزار فرانسوی کشته شدند، سه‌میلیون نفر زخمی و بخشی از شمال فرانسه نابود شد، ۶۷۰هزار زن بیوه شدند و فرانسه ۷میلیارد دلار بدهکاری داشت. در زمان متارکه جنگ، کلمانسو پیشگویی کرد: «فرانسه، این مجاهد سابق راه خدا، و اکنون منجی انسانیت که همواره […]

  ---

• خیام، زبان زندگى

  دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن - بخش اول

  

    استاد اسلامی ندوشن که عمر شریف خود را بر سر اعتلای ایران نهاده، متاسفانه وضعیت جسمانی‌شان به گونه‌ای نیست که پزشکان اجازه سفری طولانی بدهند تا ایشان به وطن بازگردد؛ اما همچنان هوش و حواسش به این دیار است. آنچه در پی می‌آید، بخشی است از کتاب «زندگی عشق و دیگر هیچ» (انتشارات اطلاعات) که گفتگویی مفصل با استاد است در موضوعات مختلف. در اینجا با حذف پرسش‌ها، آنچه ایشان در باره حکیم خیام نیشابوری گفته‌اند، از نظر خوانندگان گرامی می‌گذرد. خیام را تقریباً همزمان با سعدى و حافظ […]

  ---

• ناصرالدین، تجسم اخلاق

  در سوگ استاد ناصرالدین کمره‌ای - دکتر احمد کتابی

  

    رفتی ز پیش دیده و بر جان نشسته‌ای در خاطرم چو اشک به دامان نشسته‌ای ای اشک، هرچه ریزمت از دیده زیر پا بینم که باز بر سر مژگان نشسته‌ای۱ از مصیبت‌های دردناک طولانی شدن عمر، صرف‌نظر از انواع بیماری‌ها و ناتوانی‌هایی که گریبانگیر آدمی می‌سازد، تجربه کردن هر چه بیشتر فراق عزیزان و یاران است که هر چند یک بار، مصیبت و مرارت واپسین سالهای عمر را دوچندان می‌کند و این تجربه تلخ پیوسته ادامه می‌یابد، کما اینکه راقم این سطور، طی یک ماه اخیر حداقل شاهد دو […]

  ---

• گذری در فضای مجازی

  احمد راسخی لنگرودی

  

    به یُمن فراغت ایام تعطیل در این دومین نوروز کرونایی، توفیقی دست داد تا در گرم‌بازار گروه‌های اجتماعی در فضای مجازی گشت و گذاری کنم که پاره‌ای مشاهدات، راقم این سطور را به نوشتن این جستار واداشت. البته از شما چه پنهان، مثل گذشته هر چه خواستم به دیده اغماض به پاره‌ای امور بنگرم و بی‌توجه از کنار برخی مشاهدات عبور نمایم و از نوشتن این نقدگونه شانه خالی کنم، نتوانستم. ناخودآگاه در گشت و گذار نوروزی دستم کشیده شد به نوشتن این مقاله. در ابتدا یادآور ‌شوم: آنچه […]

  ---

• تسلط بر نفت

  جیمز بر - ترجمه هما کریمی‌راد - بخش چهارم

  

    روز اول دسامبر کلمانسو به لندن وارد شده و مورد استقبال جمعیتی انبوه قرار گرفت. وقتی برای مذاکرات خصوصی با لوید جرج دیدار کرد، گفت: «خب، راجع به چه بحث کنیم؟»‏ لوید جرج این کلام را در هوا قاپید و پاسخ داد: «بین‌النهرین و فلسطین.» کلمانسو گفت: «بگو چه می‌خواهی؟»‏ ‏ـ موصل را می‌خواهم.‏ ـ : می‌توانی بگیری. دیگر چه؟ ‏ـ‌ اورشلیم را هم می‌خواهم.‏ ـ : می‌توانی بگیری؛ اما تو را از استفن پیشون وزیر امور خارجه استعمارطلبمان برحذر می‌دارم؛ زیرا می‌تواند در مورد موصل مشکلاتی ایجاد کند! […]

  ---

• شهادت: ۱۹ فروردین ۱۳۵۹

  صدر شهید

  شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر به روایت فرزند گرامی‌اش سید جعفر صدر

  

    پدرم فرزندی نیکوکار برای مادرش بود. او را بی‌نهایت احترام و تجلیل می‌کرد و جایگاهش را ارج می‌نهاد و به همه اعضای خانواده دستور می‌داد احترام ایشان را رعایت کنند. او مطیع مادر بود؛ احساساتش را درک می‌کرد، به او محبت می‌ورزید و هرگز زحمات و رنجهای این مادر مهربان را فراموش نکرد. ویژگی وی در کودکی، زیرکی و جدیت و رفتارهایی بود که معمولا از کودکان سر نمی‌زند و حکایت از درک و آگاهی او داشت. هنوز تحصیلات ابتدایی را تمام نکرده بود که تحصیلات حوزوی را شروع […]

  ---

• فلسفه اخلاق کانت

  دکتر انشاء‌الله رحمتی - بخش سوم و پایانی

  

    نظریه حس اخلاقی کانت یک نظریه معروف در فلسفه اخلاق به نام «حس اخلاقی» را نیز نقد می‌کند. او می‌خواهد تجربه را از اخلاق جدا کند و اخلاق را مجرد از تجربه در نظر بگیرد. قبل از کانت دو گروه فیلسوف عقل‌گرا و تجربه‌گرا داریم. برجسته‌ترین فیلسوفان عقل‌گرا، دکارت، لایب‌نیتس، اسپینوزا و مالبرانش هستند و برجسته‌ترین فیلسوفان تجربه‌گرا جان‌لاک، بارکلی و هیوم. فیلسوفان عقل‌گرا چندان در مباحث اخلاقی حضور ندارند. حتی اسپینوزا که عنوان مهمترین کتابش اخلاق است، بحث آن فلسفه اخلاق به معنای حقیقی نیست، بلکه نوعی فلسفه […]

  ---

• فلسفه اخلاق کانت

  دکتر انشاء‌الله رحمتی - بخش دوم

  

    منطق اخلاق کانت و اخلاق خودآیین این است که: «غایت» «وسیله» را توجیه نمی‌کند؛ یعنی اگر غایتی داریم ولو مقدس و الهی، نمی‌توانیم از هر وسیله‌ای برای نیل بدان استفاده کنیم؛ اما انسانی که مثلا‌ برای پیشبرد اهدافش دیگران را وسیله قرار می‌دهد، نوعاً به منطق «احتیاط» عمل می‌کند. کانت می‌گوید اگر درباره چنین کسی بخواهید داوری اخلاقی کنید، «قطعا تصور خواهید کرد که او یا شما را به تمسخر گرفته یا مشاعرش را از دست داده است!» نقد دومی که کانت مطرح می‌کند و باز دگرآیینی را نقد […]

  ---

• تسلط بر نفت

  جیمز بر - ترجمه هما کریمی‌راد - بخش سوم

  

    لورنس استدلال کرد دولت بریتانیا می‌بایست از حضور اعراب در کنفرانس صلح حمایت کند. این درخواست سریعا به سسیل در وزارت خارجه رسید. وی با نگرانی ابراز داشت: «از نظر بین‌المللی، و به‌ویژه به دلیل حضور امریکا، قطعا با مشکلات جدی روبرو خواهیم شد. بسیار مهم است که فرد عربی را وارد کنیم که حتما طرفدار مدعای ما باشد.» کرزن ـ رئیس کمیته ـ نیز به همین ترتیب اقناع شد: «ما می‌بایست روی نقش حق حاکمیت به دلیل ارزش بالای آن، کار کنیم؛ زیرا در اعماق وجودمان می‌دانیم که […]

  ---

• فلسفه اخلاق کانت

  دکتر انشاء‌الله رحمتی - بخش اول

  

    در سال ۱۳۹۸، درس‌گفتارهایی در موضوع «فلسفه اخلاق»، طی ۴۱ جلسه به همت «مجمع فلاسفه ایران»، به صورت هفتگی برگزار شد. در این جلسات توفیق داشتم که پاره‌ای مباحث این رشته مهم و تأثیرگذار را بر مبنای دانشنامه فلسفه اخلاق(ویراسته پل ادوارز و دونالد بورچرت) تدریس کنم. آنچه در پی می‌آید، مباحثی است که در آن جلسات عرضه شده است. تهیه و تنظیم: سمانه عرفان. مقدمه فلسفه اخلاق کانت ذیل «وظیفه‌گرایی» قرار می‌گیرد. در اینجا می‌کوشم نظریه کانت را عمدتا‌ بر مبنای اثر اصلی او در زمینه فلسفه اخلاق، […]

https://www.ettelaat.com/?cat=34&paged=15