ایران -افغانستان و کارکردهای ثبات ساز اقتصاد
نویسنده : مصطفی منتظر
از حدود یک ماه قبل، شاهد آن هستیم که اخبار و کلیپ‌های سازمان دهی شده و البته در بسیاری موارد دروغین زیادی با موضوع بدرفتاری با مهاجران افغانستانی با هدف ایجاد اختلاف میان دو ملت در فضای مجازی دست به دست می‌شود.تجاوز 25 جوان افغانستانی به یک دختر جوان در جزیره قشم، حمله اهالی استان یزد به خودروهای حامل مهاجران افغانستانی، انتقال تجهیزات سنگین و نیمه‌سنگین نظامی از خاک افغانستان به داخل ایران و...تنها نمونه‌ای از ده‌ها مورد اخبار و تولیدات کذب فضای مجازی است که البته در خیلی از موارد با پول هنگفت جبهه غربی ـ عبری ـ عربی با وسعت زیاد در فضای مجازی دو کشور دست به دست می‌شود تا آستانه صبر ملت‌ها را پر کند و فضا را برای پس‌زدن و هموار کردن مسیر درگیری و نزاع آماده سازد. شبیه این فضا را دو ملت در دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد نیز تجربه کرده بودند و هنوز زخم‌های خاطرات تلخ آن دوران بهبود و التیام نیافته است.اکنون نیز فاز جدید اقدامات این چنینی شروع شده است؛ در حرم مطهر سه طلبه مورد حمله یک فرد تکفیری قرار می‌گیرند و متأسفانه دو نفر از این عزیزان به شهادت می‌رسند؛ جریان رسانه‌ای غرب با کاربلدی فعال می‌شود و سعی در گرفتن ماهی خود از این آب گل آلود را دارد .
رسانه های غربی به زعم خود سعی در نهادینه کردن این نگرش در میان سیاست گذاران و مسئولان ایرانی دارند که "همسایه شرقی و حکومت جدیدش فضا را برای وهابیت آماده کرده است پس به‌سمت نزاع حرکت کن و تمام تلاشت برای برقراری صلح و امنیت در افغانستان را کنار بگذار. در واقع غرب به این سمت حرکت می‌کند که فرصت حضور چندمیلیونی مهاجران افغانستانی را به یک تهدید جدی تبدیل کند و همچنین از بالفعل کردن ظرفیت های گسترده میان دو کشور به ویژه در زمینه اقتصادی جلوگیری کند "بدیهی است طالبان و حاکمیت ایران در عرصه ایدئولوژیک باهم اختلافات اساسی دارند و خیلی از رفتارهای حاکمان فعلی کابل از جنبه های مختلف انسانی و اخلاقی نمی تواند مورد تایید باشد اما سوال این است که برای خروج از این فضا ، خنثی کردن این تحرکات و استحکام روابط دو ملت چه اقداماتی را باید مد نظر داشت؟ بدیهی است جدا از فعالیت های دیپلماتیک و اقدامات سیاسی و فرهنگی یکی از مواردی که می‌تواند در تعدیل این فضا و کاهش میزان فعالیت تخریبی مناسب باشد توسعه روابط اقتصادی دو کشور است . به واقع آن ها به خوبی می دانند که اگر روابط دو کشور در مسیر عادی پیش برود و این روابط با کلاف های اقتصادی مستحکم تر شود عملا امکان بهره برداری از حرکت های تخریبی به حداقل می رسد.تجربه بسیاری از کشورها به خوبی نتیجه بخش بودن استفاده از اهرم اقتصادی را نشان می‌دهد. نمونه دم دست و منطقه ای آن کشور ترکیه است که تا حد زیادی عملا سیاست رسمی خود را ذیل اهرم ها و فعالیت های اقتصادی پیش می برد . حال با این اوصاف باید درباره عملیاتی کردن ظرفیت های متکثر و فوق العاده زیاد اقتصادی میان ایران و افغانستان اقدام جدی به عمل آورد . طرف افغانستانی در طول دوران حکومت قبل یکی از شرکای اقتصادی اصلی کشورمان در منطقه بوده است بدیهی است نه تنها نباید اجازه بدهیم این جایگاه دچار تزلزل شود بلکه می توان با گسترش این حوزه از کارکردهای ثبات ساز آن نیز بهره جست.
به طور مثال حدود یک ماه پیش یکی از مقامات طالبان اعلام کرد که مقامات ایرانی در اظهارات خصوصی خود قول داده‌اند خط راه‌آهن خواف-هرات را تا مرز چین ادامه دهند. به نظر می‌رسد ابعاد اقتصادی بخشی از این دشمن سازی های اخیر را باید در چنین مواردی جست وجو کرد . این خط آهن قرار است چین را به آلمان متصل سازد؛ کمربندی که اقتصادهای مهم بین‌المللی را از دریاها و مشکلات آن مبرا ساخته و کریدوری اساسی را برای اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند. در این میان تمام کشورهای این مسیر منتفع این کریدور خواهند بود. هم اکنون زیرساخت مربوط به اصل وجود این خط آهن در کشورهای ایران، ترکیه، حوزه بالکان و اروپا موجود است و تنها نقطه بی اتصال همان مسیری است که مقامات ایرانی پشت درهای بسته به مقامات طالبان قولش را داده‌اند. در صورتی که این فاصله کوتاه نیز متصل شود دیگر نمی‌توان ایران را به راحتی از اقتصاد جهانی بیرون انداخت. از طرف دیگر چین نیز بخش مهمی از پازل اقتصادی کلان خود را تکمیل خواهد کرد .پروژه ای که قطعا خوشایند آمریکا و اذناب منطقه‌ای آن نخواهد بود. همان طور که اشاره شد طالبان و حاکمیت ایران در عرصه ایدئولوژیک باهم اختلافات اساسی دارند و وضعیت نامشخص حکمرانان در افغانستان و درگیری‌های درونی طالبان -به ویژه با شرایط جدید در پاکستان- مشکلات متعددی را برای تعامل با طالبان ایجاد کرده است، اما این اختلافات اگر در گرو تعاملات اقتصادی قرار گیرد، می‌تواند تعدیل شود و از تبدیل شدن آن به درگیری و خصومت جلوگیری به عمل آید. این اتفاقی است که جمهوری اسلامی در شش ماه گذشته پیگیری کرده است. بدیهی است باید به رفتار دشمن حساس بود و تلاش کرد تا همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور و دو ملت افزایش یابد اما همچنین باید به وضعیت داخلی و نگاه‌های بلندمدت توجه کافی را داشت. پایان تلخ و همراه با ناکامی حضور بیست‌ساله غرب در افغانستان و بی‌آبرویی حاصل از این اخراج باعث شده است آمریکا و غرب در پی اعاده حیثیت و آبروی از دست‌رفته‌شان باشند و در این بین نباید اجازه دهیم دو ملت ایران و افغانستان قربانی بازی جدید غرب شوند.
رهبرمعظم انقلاب: مسئولان در برنامه‌ریزی‌ها مطلقاً معطل مذاکرات هسته‌ای نشوند
رهبرمعظم انقلاب: مسئولان در برنامه‌ریزی‌ها مطلقاً معطل مذاکرات هسته‌ای نشوند
مهلت ۴۸ ساعته اژه ای به سا زمان بازرسی برای معرفی دستگاه های متخلف
وحیدی: حوادث هرات و کابل برای اختلاف‌افکنی بین ایران و افغانستان است
ما مسلمانان کل جهان هتک حرمت حرم رضوی را محکوم می کنیم
دشمنان اسلام به دنبال ایجاد تفرقه بین شیعه و سنی هستند
واکنش تند مسلمانان جهان به هتک حرمت زائران بارگاه رضوی
طالبان حمله به کنسولگری ایران را کار «خودسرها» خواند
بخشی از وجوه مسدودی تا چند روز دیگر در حساب ایران
ناگفته‌های سردار فضلی از فتنه‌های سه دهه اخیر
