شب قدر (عربی: لیلة القدر، به معنای شب سرنوشت)[الف] نام شبی است که در قرآن، به خصوص سوره قدر، از آن نام برده شده‌است. اغلب مسلمانان اعتقاد دارند قرآن برای اولین بار در شب قدر از سوی خدا بر محمد نازل شد.[۱]

در قرآن دربارهٔ شب قدر چنین آمده‌است:

به راستی که ما آن را در شب قدر فرو فرستادیم؛ و چه تو را به شب قدر آگاه تواند کرد. شب قدر از هزار ماه برتر است. در این شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان از هر امر فرود می‌آیند. این شب تا صبحگاه «سلام» است. (سوره قدر آیات ۱ تا ۵)[۷]

و نیز در سوره دخان آمده‌است:

سوگند به کتاب روشنگر. به راستی ما آن را در شبی مبارک فرو فرستادیم زیرا که به حقیقت هشداردهنده بودیم. در آن شبی که هر امری با حکمت معین و ممتاز و جدا می‌گردد. تعیین آن امر البته از سوی ما خواهد بود، که ما رسولان را فرستنده بودیم؛ و این البته از رحمت و مهربانی پروردگار توست، به راستی او شنونده داناست. (سوره دخان آیات ۱ تا ۶)[۸]

شب ۱۹ رمضان یکی از شب‌هایی است که شیعیان احتمال می‌دهند شب قدر باشد. شیعیان در این شب، اعمال شب قدر را انجام می‌دهند و برای امام علی(ع) عزاداری می‌کنند. یکی از اعمال خاص شب ۱۹ رمضان، صد بار تکرار کردن این جمله است: اللهم الْعَنْ قَتَلَةَ اَمیرِالمؤمنین (ترجمه: خدایا قاتلان امیرالمؤمنین را لعنت کن) .[۱۳]

برای این روز، علاوه بر اعمال مشترک همه روزهای ماه رمضان، برخی دعاها و اعمال اختصاصی نیز نقل شده است:

غسل

دو رکعت نماز، در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده می‌شود و نمازگزار بعد از اتمام نماز هفتاد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ می‌گوید.

احیا داشتن (بیدار ماندن و عبادت کردن) در این شب‌ها.

صد رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام)

خواندن دعای «اَللهمَّ اِنّی اَمسیتُ لَکَ عَبداً...»

قرائت دعای جوشن کبیر

زیارت امام حسین(ع)

قرآن به سر گرفتن

و چهارده معصوم سوگند دادن