یلدای مادرانه ساده و مهربانانه

حسین گل‌محمدی

شب یلدا، بلندترین شب سال، از مهم‌ترین جشن‌های سنتی ایرانیان است که ریشه در فرهنگ، تاریخ و هویت ما دارد. این شب زیباترین انگیزه برای گردهمایی خانواده‌ها، مهرورزی و لذت بردن از لحظات ساده زندگی است. اما امروزه با گرایش به تجمل‌گرایی و اسراف، برخی از جنبه‌های اصیل این جشن کمرنگ شده است. شب یلدا فرصتی برای بازآفرینی صمیمیت خانوادگی و بازگشت به ارزش‌های سنتی است و با تمرکز بر سادگی و پرهیز از اسراف می‌توانیم این شب را به تجربه‌ای زیبا و ماندگار تبدیل کنیم. در این زمینه مادران خانواده هم به عنوان کسانی که آیین شب یلدا را مدیریت می‌کنند، هم به عنوان محور اعضای خانواده، نقشی تعیین کننده دارند.

شب یلدا، از گذشته‌های دور، فرصتی برای نزدیکی دل‌ها و تأمل در زیبایی‌های زندگی بوده است. این جشن به دوران کهن برمی‌گردد، زمانی که مردم برای پاسداشت روشنایی به شادی و سرور می‌پرداختند. در این شب، خوراکی‌های ساده برای پذیرایی استفاده می‌شد. یادآوری ارزش‌های اصیل یلدا می‌تواند کمک کند تا این شب را از دید مادی‌گرایی دور کنیم و به سمت صمیمیت خانوادگی سوق دهیم. سادگی در شب یلدا به معنای حذف تجملات غیرضروری و تمرکز بر ارزش‌های انسانی و فرهنگی است. این شب فرصتی است برای قدردانی از طبیعت، میراث فرهنگی و روابط انسانی. پذیرایی ساده با خوراکی‌های محلی و استفاده از تزئینات دست‌ساز، به معنای بازگشت به اصالت یلدا و احترام به محیط‌زیست است. بدون تردید سادگی برگزاری جشن یلدا فوایدی ارزنده دارد. اجتناب از تجمل‌گرایی و تهیه خوراکی‌های بیش از حد می‌تواند فشار اقتصادی و روانی خانواده‌ها را کاهش دهد. وقتی تمرکز بر گفتگو و همدلی باشد، کیفیت روابط خانوادگی افزایش می‌یابد. مصرف کمتر مواد غذایی و جلوگیری از دورریز خوراکی‌ها به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی نیز کمک می‌کند. در این زمینه والدین و به‌ویژه مادر نقش کلیدی در ترویج فرهنگ سادگی دارند. آموزش به فرزندان درباره اهمیت پرهیز از اسراف می‌تواند پایه‌گذار نسلی مسئولیت‌پذیرتر باشد. برنامه‌ریزی ساده، استفاده از منابع محلی و توجه به نیاز‌های واقعی اعضای خانواده، از راهکار‌های مؤثر در این زمینه است. تهیه مقدار مناسب خوراکی‌ها بر اساس تعداد میهمان‌ها، استفاده از ظروف دائمی به جای یک‌بار مصرف، اشتراک‌گذاری مواد غذایی اضافی با نیازمندان، استفاده از میوه‌های فصلی به جای خوراکی‌های تجملی، جشن گرفتن با خانواده یا دوستان نزدیک به جای میهمانی‌های بزرگ، استفاده از عناصر طبیعی مانند برگ‌های پاییزی یا پارچه‌های سنتی برای تزئین سفره به‌جای خرید‌های بی‌مورد، از جمله راهکار‌هایی است که برای دوری از اسراف پیشنهاد می‌شود. یکی دیگر از راه‌های کاهش اسراف، بازگشت به سنت‌های اصیل یلداست. این سنت‌ها شامل خواندن اشعار حافظ، نقل داستان‌های کهن و بازی‌های گروهی است که نیاز به هزینه‌های اضافی ندارند و به شادی جمعی کمک می‌کنند. فراموش نکنیم اسراف در شب یلدا نه تنها منجر به هدررفت منابع مالی می‌شود، بلکه اثرات منفی بر محیط‌زیست و جامعه نیز دارد. مواد غذایی دورریز، فشار بر سیستم‌های دفع زباله و افزایش آلودگی را به همراه دارد. همچنین رقابت سر تجملات می‌تواند باعث افزایش شکاف طبقاتی شود. پاسداشت یلدا به معنای حفظ تعادل میان شادی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و احترام به محیط‌زیست است. فرا رسیدن شب یلدا در آستانه فرخنده زادروز ساده زیست‌ترین و مهربان‌ترین مادر هستی حضرت فاطمه (س) و تقارن آن با روز زن و روز مادر، مناسبت خجسته‌ای است تا طولانی‌ترین شب سال را به دور از تجملات برگزار کنیم و به اصل آن که صمیمیت و همدلی است، بازگردیم.