استفاده از جنگافزار شیمیایی توسط عراق
بمباران شیمیایی سردشت، بمباران شیمیایی حلبچه، و استفاده عراق از سلاحهای شیمیایی
عراق از مواد شیمیایی که از مصر، برزیل، لوکزامبورگ، هند، آلمان، هلند، و سنگاپور دریافت میکرد و نیز از تجهیزات جانبی که از چین و ایتالیا و همچنین نیز اسپانیا وارد میکرد برای مونتاژ و کاربرد سلاحهای شیمیایی استفاده میکرد.[۳۵۵][۳۵۶][۳۵۷] . اولین استفاده از سلاح شیمیایی در اواخر مهر ۱۳۵۹ نوامبر ۱۹۸۰ توسط ارتش عراق برای مقابله با نیروهای ایران که به دلیل عدم آمادگی نظامی از موج انسانی استفاده میکردند از سلاحهای شیمیایی ساخت عراق استفاده کرد.[۳۵۸] رفسنجانی در اول آذر ۱۳۶۱ مینویسد : محسن رضایی اطلاع داد که امروز صدامیها در جبهه با گاز اشک آور و شیمیایی حمله کرده اند. نیروهای ما کمی عقب نشستهاند ولی با حمله مجدد عراقیها را عقب رانده اند… شروع حرکت خطرناکی است… باید برای دفاع از این سلاح خطرناک فکری بکنیم.[۳۵۹] . مسئولان ایران اولین گروه مصدومان شیمیایی را در مارس ۱۹۸۴ (اسفند ۱۳۶۲) به اتریش و سوئد اعزام کردند. در ۹ مارس ۱۹۸۴ اولاف پالمر نخست وزیر سوئد از مصدومان شیمیایی ایرانی در بیمارستانی در استکهلم دیدار کرد.[۳۶۰] . بر اساس اسناد سیا در سال ۱۹۹۱، که از حالت طبقه بندی خارج شده اند، ایران در حدود ۵۰٬۰۰۰ مصدوم بر اثر استفاده عراق از چندین سلاح شیمیایی متحمل شده است.[۳۶۱] هرچند از آنجایی که برخی اثرات با گذشت زمان آشکار میشوند تخمینهای کنونی این تعداد را بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ مصدوم برآورد میکنند. در این تخمین سازمان سیا، جمعیت غیرنظامی آلوده شده ساکنان شهرهای مرزی یا فرزندان و بستگان مصدومان جنگی که بسیاری از آنها دچار عوارض خونی، ریوی و پوستی شدند، لحاظ نشده است.[۳۶۲][۳۶۳] . بر اساس مقاله ای که در سال ۲۰۰۲ در روزنامه استار- لجر منتشر شد، ۲۰٬۰۰۰ سرباز ایرانی در اثر گاز اعصاب جان باختند.[۳۶۴] عراق پیش از آغاز جنگ و در سال ۱۹۷۴، سابقه استفاده از تسلیحات شیمیائی علیه کردهای این کشور را در کارنامه خود داشت. زمانی که در ابتدای جنگ و در مهر ۱۳۵۹ ارتش عراق از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد واکنش ایران اعتراض به این اقدام غیرانسانی بود. رادیوی رسمی عراق این اتهام را انکار نمود؛ ولی در طول عملیات رمضان و خیبر بمبهای شیمیائی تولید عراق که به کمک توپخانه و هواپیما فرو میریخت به شکل گستردهای مورد استفاده قرار گرفت. در واقع عراقیها نهتنها خط دفاعی رزمندگان ایران را با سلاحهای شیمیائی میشکستند، بلکه از طیف گستردهای از این سلاحها علیه شهروندان غیرنظامی نیز استفاده میکردند. از سال ۱۳۶۳ استفاده گسترده عراق از گاز اعصاب، گاز تاولزا و گازهای عامل خون آغاز شد. تنها در یکی از موارد استفاده عراق از این قبیل سلاحها علیه شهروندان عراقی حامی ایران در اسفند ۱۳۶۶، متجاوز از ۵۰۰۰ نفر غیرنظامی کشته و ۷۰۰۰ نفر دیگر مجروح شدند. در مجموع عراق در ۳۷۸ مورد حمله شیمیایی در طول هشت سال جنگ با ایران، موجب کشته و زخمی شدن بیش از ۵۰۰۰۰ نفر شد.[۳۶۵] . در حالی که تجهیزات و مواد مورد نیاز برای تولید سلاحهای شیمیایی عراق به وسیله اروپای غربی، شوروی و ایالات متحده تأمین میشد و در اختیار این کشور قرار میگرفت،[۳۶۶] سخنگوی وزارت امور خارجه دولت ایالات متحده از استفاده عراق از این جنگافزارها «ابراز تاسف» میکرد.[۳۶۷] بر اساس اسناد افشا شده CIA دولت آمریکا با در اختیار قرار دادن اطلاعات به صدام او را به طور گسترده در حملات شیمیایی یاری کرده است. به دنبال اینکه ایران توانست حفره ای در خطوط دفاعی عراق پیدا کند که با استفاده از آن بتواند بصره را فتح کند و احتمال سقوط ارتش عراق وجود داشت، ریگان رئیسجمهور وقت آمریکا در پاسخ به گزارش سیا نوشت: پیروزی ایران غیرقابل قبول است. آمریکا تصاویر ماهواره ای دقیق از تحرکات نیروهای ایرانی را به ارتش عراق ارائه کرد. طبق اسناد اطلاعات ارائه شده به قدری دقیق بود که به عنوان بستههای هدف گیری یاد میشد. آمریکا چگونگی استفاده از سلاحهای شیمیایی را هم به عراق آموزش داد. در یکی از گزارشهای سیا آمده است: «اگر عراقیها مقادیر زیادی گاز خردل تولید کنند به قطع از آن علیه ایران استفاده میکنند.»[۸۳] . مواد اولیه و تجهیزات تولید از منابع مختلفی تأمین شدند. دولت عراق توان بومی گستردهای برای ساخت سلاح داشت. علائم موجود روی بقایای بسیاری از بمبهایی که در حلبچه پیدا شدهاند، نشان میدهد که ساخت اتحاد شوروی سابق بودهاند. دادههای موجود از مشارکت ۸۵ شرکت آلمانی، ۱۹ شرکت فرانسوی، ۱۸ شرکت بریتانیایی و ۱۸ شرکت آمریکایی حکایت دارند.[۳۶۸] . در نقطه مقابل، یک پژوهش سازمان ملل نشان داد که هیچ گزارش معتبری که نشان دهد ایران نیز در طول این جنگ سلاحهای شیمیائی را به کار گرفته باشد وجود ندارد؛ بنابراین هرگونه اتهام در این مورد ضد ایران صرفاً در حد ادعا باقیماند.[۳۶۹] . مناطق و شهرهایی که عراق بر روی آنها بمبهای شیمیایی انداخت: مناطق عملیاتی شمال غرب عملیات والفجر ۲ ، روستاهای مجاور و حاج عمران[۳۷۰] . مریوان . بانه و روستاهای مجاور . پیرانشهر . نودشه . سردشت . طلائیه . جزایر مجنون[۳۷۱]
حمله عراق به مناطق مسکونی و غیرنظامی از روز سوم جنگ شروع شد. شهر اهواز اولین هدف غیرنظامی در جنگ بود که در ۲ مهر ۱۳۵۹ توسط نیروی هوایی عراق بمباران شد. در طول جنگ دزفول نیز مورد بمباران و موشک باران شهرشان بودند، اولین بار در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۵۹ مورد هجوم ۴ فروند میگ عراقی واقع شدند. در این حمله ۷۰ نفر ساکنان شهر کشته و ۳۰۰ نفر زخمی و خسارات فراوانی به تأسیسات شهری وارد شد. با اینحال نیروهای نظامی ایران تا خرداد ۱۳۶۳ از بمباران مناطق مسکونی عراق خودداری کردند. شورای امنیت که طی سه سال گذشته موضع سکوت داشت، برای نخستین بار تنها چند روز بعد و در یکم تیر ۱۳۶۳ از طرفین درخواست کرد تا از بمباران مناطق غیرنظامی دست بردارند. با این حال عراق همچنان به بمباران شهرهای بزرگ ایران ادامه داد.[۳۷۲] در پاسخ به حملات عراقیها به مناطق مسکونی، ایران نیز برخی شهرهای عراق را مورد حمله هوایی، موشکی و توپخانهای قرار داد که شدیدترین آن شهر بصره بود. در زمستان ۱۳۶۵ جنگ شهرها توسط عراق وارد مرحله جدیدی شد. در این دوره که ۲۲ روز به طول انجامید، بیش از ۳۰۰۰ ایرانی غیرنظامی کشته و بیش از ۱۱۰۰۰ نفر مجروح شدند. عراق در طول این مدت اهدافی مانند مدارس و بیمارستانها را هدف موشکهای خود قرار داده بود؛ ولی مهمترین دوره جنگ شهرها از دهم اسفند ۱۳۶۶ تا یازدهم اردیبهشت ۱۳۶۷ به طول انجامید و طی آن بیش از ۱۲ هزار غیرنظامی شامل کودکان و سالخوردگان کشته و متجاوز از ۵۳ هزارنفر مجروح شدند. عراق آغازگر تمامی دورههای جنگ شهرها بود.[۳۷۳]
استفاده از کودک سرباز
از روح الله خمینی در مورد شرکت در جبهه در سال ۱۳۶۱ استفتاء شد. سؤال ۶۱۹۹: آیا برای رفتن به جبهه اجازهٔ والدین شرط میباشد یا خیر؟ جواب: مادامی که جبههها نیاز به نیرو دارد و از طرف مسئولان اعزام نیرو اعلان کفایت نشده شرکت در جبههٔ دفاع بر بالغین (۱۴ سال و شش ماه شمسی یا ۱۵ سال قمری) واجب است و اجازهٔ والدین شرط نیست.[۳۷۴][۳۷۵] . ۹۵۰۰۰ کودک سرباز ایرانی در طول جنگ کشته شدند که اکثراً بین ۱۶ تا ۱۷ سال سن داشتند و معدودی نیز دارای سنی کمتر از ۱۶ سال بودند.[۳۷۶][۳۷۷] یک منبع تخمین میزند که ۳ درصد از تلفات جنگ ایران و عراق زیر ۱۴ سال بودند.[۳۷۸] . البته عده ای (تعداد نامعلوم) از پسران مثل محمدحسین فهمیده، بدون اطلاع والدین خود تحصیل را ترک کردند و در جنگ ایران و عراق شرکت کردند. افسران عراقی ادعا میکردند که آنها گاهی کودکان سرباز ایرانی را تا سن هشت سالگی اسیر کردند.[۳۷۹] . بیانیه حقوق کودک سازمان ملل هر انسان زیر ۱۸ سال را کودک محسوب میکند.[۳۸۰] . اساسنامه دادگاه کیفری بینالمللی رم سال ۲۰۰۲ (A/CONF.183/9)" استفاده مستقیم از کودکان زیر ۱۵ سال در درگیریهای مسلحانه را منع و آن را جنایت جنگی میشناسد.[۳۸۱] .
31شهریور/59 آغازجنگ تحمیلی با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران - آغازهفته ی دفاع مقدس
جنگ عراق علیه ایران 2887 روز به طول انجامید که طی آن هزار روز نبرد فعال صورت گرفت که 793 روز حمله از سوی نیروهای ایرانی و 207 روز از سوی ارتش متجاوز عراق بوده است. در طول جنگ شمار381 هزار و 680 نفر از نیروهای دشمن کشته یا زخمی شدند و 72 هزار نفر به اسارت نیروهای ایران در آمدند. در این 8 سال 371 فروند هواپیما و 82 فروند هلی کوپتر دشمن منهدم شد.1700دستگاه تانک و نفربر،480 قبضه توپ و سه هزار و 363 دستگاه خودرو نظامی به غنیمت ایران در آمد و 5758 دستگاه تانک و نفربر،532 قبضه توپ و 5152 دستگاه خودرو نظامی دشمن منهدم شد. جانفشانی نیروهای ایران سبب شد تا ذخایر ارزی عراق که در ابتدای جنگ حدود30 میلیارد دلار بود، پس از شکست آنها در عملیات آزاد سازی خرمشهر به صفر برسد و پس از پایان جنگ این کشور بیش از 70 میلیارد دلار بدهی داشته باشد.
فروردین
1 فروردین/61 عملیات فتح المبین -غرب رودخانه ی کرخه، غرب دزفول وشوش و منطقه ی عمومی غرب رودخانه ی کرخه 6 / فروردین/66 پایان عملیات کربلای 5 6 / فروردین/67 عملیات بیت المقدس 4 - منطقه عمومی دربندیخان واقع در سلیمانیه عراق 7 / فروردین/61 آغازمرحله یپایانی عملیات فتح المبین 8 / فروردین/61 پایان پیروزی مرحله چهارم عملیات فتح المبین-انهدام سپاه چهارم عراق در جبهه شمال خوزستان ورسیدن به مرز فکه – العماره 15 / فروردین/60 عملیات محور کرخه – دزفول 18 / فروردین/64 شهادت سردار ولی ا...چراغچی جانشین لشگر 5 نصر د رعملیات بد ر منطقه ی جزیره ی مجنون 18 / فروردین/66 سالروزعملیات کربلای 8 درمنطقه ی شرق بصره 19 / فروردین/59 شهادت آیت ا... سیدمحمدباقرصدروخواهرایشان بنت الهدی توسط حکومت بعث عراق19 / فروردین/67 انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی 20 / فروردین/59 قطع رابطه ی سیاسی ایران وآمریکا 20 / فروردین/62 عملیات والفجر 1 درشمال غرب فکه 20 / فروردین/66 عملیات کربلای 9 درمنطقه ی قصرشیرین 20 / فروردین/72 سالروزشهادت هنرمند بسیجی سیدمرتضی آوینی 21 / فروردین/78 شهادت امیر سپهبدعلی صیادشیرازی 22 / فروردین/67 عملیات بیت المقدس 5 منطقه عمومی پنجوین عراق 25 / فروردین/60 عملیات در محور شوش 25 / فروردین/66 عملیات نصر 1 در غرب بانهدر داخل خاک عراق 25 / فروردین/66 عملیات فتح 5 در منطقه ی چوارته وماووت از استان سلیمانیه عراق 29 / فروردین/60 روزارتش جمهوری اسلامی ایران ونیروی زمینی 30 / فروردین/66 عملیات کربلای 10 درمنطقه ی عمومی ماووت عراق
اردیبهشت
5 اردیبهشت/59 شکست حمله نظامی آمریکا به ایران در طبس در اثر طوفان شن 8 / اردیبهشت/60 شهادت سروان خلبان علی اکبرشیرودی 10 / اردیبهشت/61 آغازعملیات بیت المقدس - غرب کارون، جنوب غربی اهوازوشمال خرمشهر 25 / اردیبهشت/60 عملیات شهید فضل ا...نوری - تپه های مودنی -مدن- شمال آبادان 26 / اردیبهشت/65 حمله ی ارتش عراق به مهران واشغال این شهر 27 / اردیبهشت/65 عملیات بیت المقدس 6 _منطقه ی عمومی سلیمانیه عراق 31 / اردیبهشت/60 عملیات امام علی 31 / اردیبهشت/60 عملیات در محور شوش 31 / اردیبهشت/60 عملیات حضرت مهدی عج -ارتفاعات ا...اکبر شمال سوسنگرد 31 / اردیبهشت/61 شهادت سردار سرتیپ پاسدار محمدمهدی خادم الشریعه، اولین فرماندهی تیپ امام رضاع خرداد 1 / خرداد/59 آغازمحاصره اقتصادی جمهوری اسلامی ایران توسط آمریکا 3 / خرداد/61 فتح خرمشهر درعملیات بیت المقدس - روزمقاومت وپیروزی 12 / خرداد/79 درگذشت آزاده ی مقاوم، نماینده ولی فقیه درامورآزادگان، حجه الاسلام والمسلمین سید علی اکبرابوترابی وپدربزرگوارشان 13 / خرداد/66 عملیات نصر 2، منطقه ی میمک 17 / خرداد/64 عملیات ایذائی ظفر 1، جزیره ی مینو 20 / خرداد/60 عزل بنی صدر ازفرماندهی کل قوا به فرمانحضرت امام ره 21 / خرداد/60 عملیات فرمانده کل قوا خمینی روح خدا - شرق کارون و جنوب دارخوین 23 / خرداد/67 عملیات بیت المقدس 7-منطقه عمومی شلمچه عراق 24 / خرداد/64 عملیات قدس 1- منطقه هور الهویزه وشرق رود خانه دجله عراق 27 / خرداد/66 عملیات فتح 6 - منطقه عمومی شمال اربیل عراق 27 / خرداد/66 عملیات نصر 3 - جنوب دهلران 31 / خرداد/60 شهادت سردار رشیداسلام دکترمصطفی چمران 31 / خرداد/66 عملیات نصر 4- استان سلیمانیه عراق
تیر
3 تیر/66 عملیات نصر 5، جنوب غربی سردشت در منطقه مرزی شمال عراق 4 / تیر/64 عملیات قدس 2، منطقه هورالهویزه عراق 4 / تیر/67 حمله گسترده ی ارتش عراق درجبهه جنوب وبازپس گیری جزایر مجنون و منطقه ی شمالی کوشک 5 / تیر/64 عملیات(ایذائی ) ظفر 2، منطقه ی پنجوین عراق 7 / تیر/64 عملیات(ایذائی) ظفر3 -شمال غرب کشور 7 / تیر/66 عملیات فتح 7، منطقه حلبچه، شانه دری، اربت درشمال عراق 8 / تیر/66 بمباران شیمیائی سردشت - روزملی مبارزه با سلاحهای شیمیائی ومیکروبی 10 / تیر/64 عملیات(ایذائی) ظفر 4 منطقه فکه 10 / تیر/65 عملیات کربلای 1 – مهران 11 / تیر/60 عملیات پارتیزانی روح ا... وآزادسازی منطقه مرزی نوسود 12 / تیر/67 سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو آمریکائی در خلیج فارس وشهادت 298سرنشین غیر نظامی آن 14 / تیر/61 ربوده شدن حاج احمدمتوسلیان وهمراهانش توسط عناصروابسته به رژیم صهیونستی درلبنان 18 / تیر/59 کشف شبکه کودتای آمریکائی - نقاب - درپایگاه شهیدنوژه همدان 19 / تیر/64 عملیات قدس 3، جنوب دهلران 23 / تیر/64 آغازمرحله ی یکم عملیات قادردر جبهه ی شمال غرب-محور سیدکان 23 / تیر/61 عملیات رمضان شرق بصره 24 / تیر/66 حمله ی هوائی جنگنده های عراقی به سکوی نفتی ومیدان نفتی رشادت 25 / تیر/61 آغازمرحله ی دوم عملیات رمضان درمنطقه ی شرق کانال پرورش ماهی 26 / تیر/66 قطع رابطه ی سیاسی فرانسه باایران در پی سالها حمایت مالی ونظامی ازرژیم متجاوزعراق 27 / تیر/67 پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد از سوی جمهوری اسلامی ایران 28 / تیر/66 عملیات فتح 8 - شهراتروش درشمال استان موصل عراق 29 / تیر/62 عملیات والفجر 2 درمنطقه ی حاج عمران 29 / تیر/ تصویب قطعنامه 598 درشورای امنیت ملل متحد66 30 / تیر/61 آغازمرحله ی سوم عملیات رمضان
مرداد
1 مرداد/65 عملیات قدس 4- منطقه ی جنوب شرق عماره عراق هورالهویزه 1 / مرداد/67 اشغال شهرگیلان غرب توسط ارتش متجاوز عراق 2 / مرداد/67 عملیات غدیر در جبهه ی غرب خرمشهروشلمچه ایران 2 / مرداد/67 عملیات دفع مجدد متجاوزازمرزهای جنوبی پس ازپذیرش قطعنامه 598، منطقه خرمشهر، پادگان حمیدوایستگاه حسینیه 3 / مرداد/67 تهاجم وپیشروی مشترک منافقین وارتش عراق از محور سرپل ذهاب 5 / مرداد/67 عملیات پیروزمندانه ی مرصاد درمنطقه غرب کشور، کرند،اسلام آباد علیه منافقین متجاوز 5 / مرداد/60 عملیات محدود رمضان در محور حمیدیه، کرخه نور 6 / مرداد/61 آغازمرحله پنجم عملیات رمضان درمحور شمال پاسگاه زید 7 / مرداد/62 عملیات والفجر 3،منطقه عملیاتی مهران 10 / مرداد/66 عملیات نصر6، درمنطقه ی میمک 10 / مرداد/67 فرارمفتضحانه ی ارتش عراق به پشت مرزهای بین الملل در جنوب 14 / مرداد/66 عملیات نصر 7 - غرب سردشت 15 / مرداد/66 شهادت سرلشگرخلبان عباس بابائی فرمانده نیروی هوائی ارتش ج.ا.ایران 15 / مرداد/61 عملیات ثارالله، درمنطقه ی قصرشیرین 16 / مرداد/64 عملیات قدس 5، درمنطقه عملیاتی غرب هورالهویزه 18 / مرداد/66 عملیات فتح 9 در منطقه عملیاتی خرمال ازاستان سلیمانیه عراق -شمال کردستان 24 / مرداد/67 پذیرش قرارداد 1975الجزایر ازسوی عراق 24 / مرداد/64 عملیات عاشورای 2- منطقه چنگوله جنوب مهران 25 / مرداد/64 عملیات عاشورای 3 درمنطقه ی عملیاتی شمال فکه 26 / مرداد/69 آغازبازگشت آزادگان دفاع مقدس به میهن اسلامی 26 / مرداد/58 حماسه خونین پاوه 29 / مرداد/67 آغازآتش بس رسمی ایران وعراق
شهریور
10 شهریور/65 عملیات کربلای 2- منطقه حاج عمران عراق 11 /شهریور/65 شهادت سرلشگرمحمود کاوه فرمانده لشگر ویژه شهدا 11 /شهریور/65 عملیات کربلای 3،شمال غربی خلیج فارس ترمینال نفتی الامیه والبکر 11 / شهریور/60 عملیات در محورشحیطیه، غرب ارتفاعات ا...اکبر 13 / شهریور/66 عملیات نامنظم فتح10، شمال شرق استان اربیل عراق 18 / شهریور/64 عملیات قادر، غرب اشنویه وارتفاعات کلاشین در داخل خاک عراق 26 / شهریور/61 عملیات حسین بن علی (ع)، در منطقه ی عملیاتی میمک 27 /شهریور/66 عملیات نامنظم ظفر 1،عمق 200کیلومتری استان دهوک واستان سلیمانیه عراق /27 شهریور/60 عملیات شهید مدنی، منطقه ی عملیاتی سوسنگرد 28 /شهریور/60 آزادی سوسنگرد، پس از یک سال محاصره 30 / شهریور/66 تهاجم هلی کوپتر های آمریکائی به کشتی تجاری ایران درخلیج فارس 31 / شهریور/59 آغازجنگ تحمیلی با تهاجم نظامی رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران - آغازهفته ی دفاع مقدس
مهر
5مهر/60 شکسته شدن حصرآبادان درعملیات ثامن الائمه علیه الاسلام بارمز "نصر منالله وفتح قریب" 8 / مهر/60 شهادت سرداران شهید اسلام: فلاحی، فکوری، نامجو،کلاهدوزوجهان آرا در سانحه ی سقوط هواپیمای ارتش 9 / مهر/61 عملیات مسلم بن عقیل غرب سومار -ارتفاعات مسلط برمندلی 12 / مهر/66 عملیات نامنظم ظفر 2شهر کوی ازتوابع استان کرکوک عراق 16 / مهر/66 بمباران شیمیائی شهرسومار توسط رژیم جنایکارصدام 16 / مهر/66 حمله هلی کوپترهای آمریکائی به قایق های گشتی سپاه پاسدارن درخلیج فارس 19 / مهر/65 عملیات نامنظم فتح 1، منطقه ی کرکوک واقع در عمق 150کیلومتری داخل خاک عراق 25 / مهر/63 عملیات میمک -ارتفاعات منطقه مرزی /27 مهر/62 والفجر4- شمال مریوان ومنطقه عمومی پنجوین دردره شیلر درداخل خاک عراق 30 / مهر/64 عملیات عاشورای 4-غرب دریاچه امالنعاج درهور الهویزه
آبان
8 آبان/59 شهادت محمد حسین فهمیده، دانش آموزبسیجی - روزنوجوان - روزبسیج دانش آموزی 8 / آبان/65 عملیات نامنظم فتح 2 -منطقه دوکان در شمال شرقی عراق 10 / آبان/61 عملیات محرم، درمناطق عملیاتی شرهانی،زبیدات، بیات، غرب عین خوش و جنوب شرقی دهلران 12 / آبان/59 اسارت محمد جوادتندگویان، وزیر نفت دولت شهیدرجائی وهمراهان درمناطق عملیاتی جنوب 24 / آبان/65 عملیات نامنظم فتح 3، منطقه زاخو ودهوک در عمق 300کیلومتری شمال عراق 25 / آبان/59 سالروزشهدای پاسدارسوسنگرد 25 / آبان/66 عملیات نامنظم ظفر 3، در منطقه دربندی خان عراق در جنوب استان سلیمانیه عراق وبخش سنگاوا ازاستان کرکوک 28 / آبان/66 عملیات نامنظم ظفر 4، درعمق 250 کیلومتری استان دهوک عراق 29 / آبان/66 عملیات نصر 8، منطقه عملیات ی ماووت ازاستان سلیمانیه عراق
آذر
1 آذر/66 عملیات نصر 9 - منطقه حاج عمران عراق 5 / آذر/58 تشکیل بسیج مستضعفین، ارتش بیست میلیونی به فرمان امام خمینی ره - روزبسیج مستضفین 8 / آذر/60 عملیات طریق القدس، منطقه ی عملیات ی عمومی غرب شهرستان سوسنگرد ومنطقه عمومی بستان 17 / آذر/63 شهادت مهدی زین الدین فرمانده ی لشگر 17علی ابن ابیطالب ع 18 / آذر/70 معرفی رژیم عراق به عنوان آغازگر جنگ علیه ایران از سوی سازمان ملل متحد /18 آذر/59 شهادت سرگرد خلبان احمد کشوری 20 / آذر/60 عملیات مطلع الفجر، منطقه گیلان غرب وسرپل ذهاب 28 / آذر/61 اولین حمله موشکی رژیم صدام به شهرقهرمان پروردزفول
دی
3 دی/65 عملیات کربلای 4، درمنطقه ی غرب اروند رود جنوب خرمشهردر غرب جزیره ی مینو 12 / دی/60 عملیات محمد رسول ا... صدر منطقه ی عملیاتی غرب نوسود 15 / دی/73 شهادت تیمسارسرلشگرستاری، فرمانده نیروی هوائی وتنی چند از دیگرفرماندهان ارشد این نیرو درسانحه ی سقوط هواپیما 16 / دی/59 شهادت حماسی شهدای هویزه به فرماندهی سید حسین علم الهدی 19 / دی/65 آغازعملیات عظیم کربلای 5 درمنطقه عمومی شلمچه وشرق بصره 22 / دی/66 عملیات نامنظم ظفر 5، عمق 200 کیلومتری استانهای کرکوک، دهوک ودیاله ی عراق 23 / دی/65 عملیات کربلای 6، شمال سومار 26 / دی/66 آغازعملیات دلیرانه ی بیت المقدس 2در منطقه ی سلیمانیه وماووت عراق
بهمن
9 بهمن/61 شهادت حسن غلامحسین افشردی جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه ودکتر مجیدبقائی فرمانده قرارگاه کربلا درمنطقه فکه 18 / بهمن/61 عملیات والفجرمقدماتی -منطقه فکه وچزابه 20 / بهمن/64 آغازعملیات والفجر 8- مصب اروند 21 / بهمن/62 عملیات تحریر القدس در منطقه ی دربندی خان 21 / بهمن/65 عملیات نامنظم فتح 4، در منطقه یعمومی رواندوز- دیانا- در عمق هفتادکیلومتری داخل خاک عراق 27 / بهمن/62 عملیات والفجر 5 حدفاصل مهران ودهلران، چنگوله
اسفند
1 اسفند/64 حمله 2جنگنده عراقی به هواپیمای مسافربری و شهادت 40تن ازنمایندگان مجلس ومسئولان از جمله حجه الاسلام محلاتی 1 / اسفند/60 عملیات مولای متقیان درمنطقه ی چزابه 2 / اسفند/62 عملیات والفجر 6 درجنوب دهلران 3 / اسفند/62 آغازعملیات خیبربا رمز "یارسول الله" درهورالهویزه وجزایرمجنون - روز تجلیل از اسرا ومفقودان 5 / اسفند/64 عملیات والفجر 9 درمنطقه ی عملیاتی شرق چوارته ی عراق 5 / اسفند/66 عملیات نامنظم ظفر 6منطقه ی عمومی سنگاودر شرق استان کرکوک عراق 8 / اسفند/65 شهادت حاج حسین خرازی فرمانده ی لشگر امام حسین ع 10 / اسفند/66 آغازحملات وحشیانه ی موشکی متجاوزان بعثی عراق 12 / اسفند/65 عملیات کربلای 7 درمنطقه ی عملیاتی حاج عمران عراق 17 / اسفند/62 شهادت سرلشگر پاسدارحاج محمدابراهیم همت فرمانده دلیر لشگر 27محمد رسول ا...ص 17 / اسفند/62 حملات موشکی عراق به شهرها ی دزفول، خرم آباد ومسجدسلیمان 19 / اسفند/63 عملیات بدر، شرق رودخانه ی دجله ی عراق 22 / اسفند/58 سالروزصدور فرمان امام خمینی ره مبنی برتاسیس بنیاد شهیدانقلاب اسلامی- روز بزرگداشت شهدا 23 / اسفند/66 عملیات نامنظم ظفر7، شرق استان سلیمانیه عراق 24 / اسفند/66 عملیات بیت المقدس 3، منطقه ی عمومی سلیمانیه ی عراق 24 / اسفند/60 عملیات ام الحسنین- منطقه کرخه نور 25 / اسفند/66 عملیات والفجر 10، منطقه عمومی حلبچه ی عراق 26 / اسفند/59 عملیات امام مهدی عج، درمنطقه ی عملیاتی غرب سوسنگرد /28 اسفند/66 بمباران شیمیائی شهرحلبچه عراق توسط رژیم بعث عراق
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: هفته دفاع مقدس