هفدهم بهمن ماه 1357 اولین روزی است که دو دولت در تهران مستقر هستند. دولت مهندس مهدی بازرگان که حکمش را از امام خمینی گرفته و پشتوانه حرکت مردمی را با خود می‌بیند و شاپور بختیار که در آخرین روزهای نخست‌وزیری سی و هفت روزه خود قرار دارد و هنوز معتقد است که او رئیس‌دولت است و انقلابیون می‌بایست ذیل دولت او قدرت بگیرند. با این حال، توفان حوادث خیلی سریع‌تر از آنکه بختیار فکرش را می‌کند در گرفته است. شاید همان وقتی که در صبح هفدهم بهمن ماه ژنرال رابرت هایزر تهران را ترک کرده بود، بختیار باید می‌فهمید کار تمام است و با تبختر دولت و موقت را «یک شوخی» قلمداد نمی‌کرد.
به گزارش «تابناک»، از هفدهم بهمن تا بیست و دوم بهمن ماه 1357 پر شورترین روزهای انقلاب در جریان است. پیروزی چهره مهربان و گرمی‌بخش خود را به مردم نشان داده و حکومت مستقر کم‌کم قدرت متمرکز خود را از داده است. ژنرال هایزر که برای حفظ منافع امریکایی‌ها در این روزهایی پر هیاهو به تهران آماده و در تدارک اتحاد میان فرماندهان ارتش برای ثبات بخشیدن به دولت بختیار بود، از سردرگمی و مذبذب بودن فرماندهان ارتش به ستوه می‌آید. بسیاری از فرماندهان ارتش از همان دی ماهی که شاه رفت و هایزر به ایران آمده بود، در فکر فرار بودند و در این میان بخشی از بدنه ارتش به صورت غیر رسمی به انقلابیون پیوسته بودند که کم و بیش اخبارش به گوش می‌رسید و بدنه متزلزل ارتش را متزلزل‌تر می‌کرد. مرور خاطرات هایزر در کتاب «مأموریت در تهران: خاطرات ژنرال هایزر» هم نشان می‌دهد که یک ایده واحد و مشترک در میان آمریکایی‌ها هم وجود نداشت و هایزر و سولیوان (سفیر امریکا در تهران) هم چندان همفکر و متحد نبودند. همه این مسائل دست به دست هم می‌داد تا در برابر جبهه سردرگم و متزلزل این سو، انقلابیون متحد و شجاع که روز به روز به شجاعت و تهورشان افزوده می‌شد پر قدرت‌تر در خیابان‌ها حاضر شوند.
حمایت‌های همه جانبه از سوی احزاب و گروه‌ها و دسته‌های مختلف هم از دولت موقت در جریان بود و پیام‌ها دوستی و تبریک از جاهای دور و نزدیک به مدرسه علوی، محل استقرار دولت موقت، می‌رسید. از این جمله می‌توان به گزارش خبرگزاری فرانسه از جبهه ملی اشاره کرد که نوشت: جبهه ملی از مقامات و سازمان‌های حاكمه و تمام مردم خواست تا از دولت بازرگان حمایت كنند. همچنین انقلابیون یمن جنوبی هم با ارسال پیامی از انقلاب مردمی در ایران حمایت کردند و آیت‌الله مرعشی نجفی از مراجع عظام تقلید در پیامی انتصاب مهدی بازرگان را به ریاست دولت موقت تبریک گفتند.
مهندس مهدی بازرگان که حکم تشکیل دولتش و ریاستش را از امام خمینی گرفته بود، بنا به توصیه امام خیمنی که رئیس دولت نباید وابستگی حزبی و جناحی داشته باشد از رهبری نهضت آزادی کناره‌گیری کرد و به مدرسه علوی رفت تا دولتش را با قدرت هرچه بیشتر مستقر کند. البته در این روزها دیالوگ‌های پینگ پنگی هم میان او و بختیار به عنوان رؤسای دو دولت مستقر در تهران در رسانه‌ها در گرفته بود. بختیار که به مجلس شورا رفته بود اگرچه دولت موقت را یک شوخی قلمداد کرده بود، در لحن صحبت‌هایش کنار آمدند با انقلابیون هم به چشم می‌خورد. چه اینکه او در خلال صحبت‌هایش در مجلس به صندلی‌های خالی ردیف هیات دولت در مجلس اشاره کرد و گفت: این محل‌های خالی را كه در هیأت دولت می‌بینید، من مخصوصا خالی نگاه داشته‌ام تا با تعدادی از افراد كه آقای مهندس بازرگان معرفی می‌كند، پر نمایم و من با آقایان مشغول مذاكره هستم.
اینکه می‌گفت با انقلابیون در حال مذاکره هستیم صحت داشت، چون به روایت آیت الله هاشمی در آن روزها تصمیم گرفته شده بود با مذاکراتی که با دولت صورت می‌گیرد که هدفش کشتن وقت و ایجاد فضا برای قدرت گرفتن هرچه بیشتر حرکت‌های مردمی است: «سیاست کلی این بود که عوامل رژیم را به هر ترتیب با مذاکره سرگرم کنیم و تا آنجا که ممکن است نگذاریم کار به خشونت بکشد تا مردم آماده تر بشوند و روحیه مردم تقویت شود». حضرت امام هم در این روز خطاب به بختیار گفته بود: «كار عاقلانه و مفید به حال كشور این است كه بختیار و ارتش در مقابل انقلاب اسلامی، عكس‌العملی مثبت داشته باشند».
بختیار در سخنرانی خود در هفدهم بهمن ماه در مجلس ملی، مجلسی که رئیسش دکتر سعید هم ورود امام خمینی به کشور را در همان جلسه تبریک گفت، به اختلافاتی که با دولت موقت دارد، اشاره کرده و می‌گوید: افرادی را می شناسم که تا دیروز طرفدار جدی قانون اساسی بودند و امروز آن را منسوخ می دانند غافل از اینکه قانون گناهی نکرده، بلکه مجریان آن گناهکار بوده اند... قانون اساسی که شما و من را به اینجا آورده و به آن گرانی تمام شده، برای آن مجاهدت ها شده، حالا باطل شده؟ چه کسی باطل کرده است؟ چگونه مصدق و بقیه نخست وزیر شدند و فرمان آنها صحیح بود، ولی فرمان من غلط بود... وقتی گفتیم رو به دموکراسی می رویم، مقصود این بود که باید با آزادی همراه باشد نه با آزادی یک عده، وقتی صحبت از قانون اساسی می کنیم صحبت از اجرای صحیح قانون اساسی می کنیم.
به منظور تأیید و پشتیبانی از نخست وزیری موقت مهندس بازرگان به انتخاب امام خمینی بیش از یک میلیون تن از گروه های مختلف مردم مشهد که یک سوم آن را زنان تشکیل می دادند، دست به یک راهپیمایی آرام و منظم زدند. حدود 10 هزار تن از مردم بوشهر در حالی که شعارهای پارچه ای حمل می کردند و عکس ها و پلاکاردهایی در دست داشتند، دست به تظاهرات و یک راهپیمایی آرام زدند. هزاران تن از مردم خمین شهر (همایون شهر) در خیابان های این شهر به راه افتادند و پشتیبانی خود را از شورای انقلاب به رهبری امام خمینی و همچنین وفاداری خود را نسبت به مهندس مهدی بازرگان اعلام داشتند. هزاران تن از مردم مبارکه، زرین شهر و فلاورجان در اجتماعاتی پشتیبانی خود را از مهدی بازرگان به عنوان نخست وزیر اعلام داشتند. علما، روحانیون، دانشگاهیان، قضات، کارمندان، بازرگانان، اصناف، زنان و سایر گروه های اجتماعی کرمانشاه در حالی که شعارها و پلاکاردهای مربوط به خویش را همراه داشتند به پشتیبانی از مهدی بازرگان به یک راهپیمایی آرام دست زدند. هزاران تن از مردم گرگان دست به یک تظاهرات خیابانی زدند و شعار می دادندر، «درود بر بازرگان نخست وزیر ایران». نزدیک به یک میلیون تن طبقات مختلف مردم اصفهان و شهرستان های تابعه امروز اجتماعی عظیمی در میدان نقش جهان برپا کردند. مردم در حالی که پلاکاردها و تمثال هایی از امام خمینی در دست داشتند، شعارهایی می دادند از جمله این شعارها «در طلوع آزادی جای شهدا خالی است»، «قانونی بودن نخست وزیری مهدی بازرگان از طرف امام خمینی مورد تایید ماست» و «درود بر خمینی سلام بر بازرگان» یکصدا و هماهنگ در میدان نقش جهان طنین انداز شد. ده ها هزار تن از مردم آبادان امروز راهپیمایی آرام کردند، تظاهر کنندگان که از مسجد نو آبادان حرکت کرده بودند، پس از پیمودن چند خیابان در حالی که شعارها، پلاکاردها و عکس هایی از امام خمینی با خود حمل می کردند در استادیوم ورزشی این شهر اجتماع کردند در این محل چند تن از روحانیون پیرامون نهضت اسلامی، اصول و روش های این حکومت صحبت کردند. در اهواز نیز راهپیمایی هایی صورت گرفت و دسته های مردم در خیابان ها به حرکت درآمد.
امروز هزاران تن از زنان و مردان شهرکرد و روستاهای تابع آن به حمایت از دولت موقت مهندس مهدی بازرگان راهپیمایی کردند و خواستار برکناری دولت شاپور بختیار شدند. بیش از 20 هزار تن از مردم شهرستان گنبد تظاهرات باشکوهی ترتیب دادند و اجتماع کنندگان ضمن اعلام غیرقانونی بودن دولت بختیار، پشتیبانی و حمایت شان را از دولت قانونی مهندس مهدی بازرگان اعلام داشتند. امروز ده ها هزار تن از کارگران کارخانه های اصفهان و شهرستان های تابع در حالی که پلاکاردها و عکس هایی از امام خمینی را حمل می کردند، در مدرسه چهارباغ اصفهان اجتماع کردند و پشتیبانی خود را از نخست وزیری بازرگان اعلام داشتند. آنان قطعنامه ای صادر کردند و در آن استعفای دولت بختیار و انحلال مجلس سنا و شورای ملی را خواستار شده بودند.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: دهه فجر و انقلاب اسلامی
