قيام مردم مسلمان ايران به رهبري آيت ‏اللَّه "كاشاني" و به قدرت رسيدن مجدد مصدق (30تیر1331ش)

قيام مردم مسلمان ايران به رهبري آيت ‏اللَّه "كاشاني" و به قدرت رسيدن مجدد مصدق (1331ش) وقتي كه دكتر مصدق مي‏خواست علاوه بر نخست وزيري، وزارت جنگ را نيز برعهده بگيرد، با مخالفت شاه مواجه شد. بنابراين مصدق استعفا داد و شاه هم بلافاصله احمد قوام را مأمور تشكيل كابينه نمود. در اين ميان آيت‏اللَّه كاشاني كه حضور دكتر مصدق را در نخست وزيري مفيد مي‏دانست با اتخاذ تصميمي قاطع، بازگشت مصدق به نخست‏وزيري را خواستار شد. آيت‏اللَّه كاشاني تهديد كرد، در صورتي كه قوام كنار نرود اعلام جهاد كرده و كفن مي‏پوشد و پيشاپيش مردم حركت خواهد كرد. احمد قوام كه مردي وابسته به استعمار و در خدمت دستگاه استبدادي بود، بلافاصله پس از نخست‏وزيري، نغمه شوم جدايي دين از سياست را سر داد و لبه تيز حملات خود را متوجه رهبري نهضت يعني آيت اللَّه كاشاني و نيروهاي مسلمان كرد. آيت اللَّه كاشاني با انتشار اعلاميه‏اي به صدور فرمان نخست‏وزيري قوام السلطنه به شدت اعتراض نمود. به اين ترتيب وقايع سي‏تير شكل گرفت و قيام عمومي مردم مسلمان، در شهرهاي مختلف ايران آغاز شد. هرچند اين تظاهرات به وسيله عوامل شاه به خاك و خون كشيده شد، اما در نهايت، شاه، عقب‏نشيني كرد و چون در رضايت و تطميع آيت‏اللَّه كاشاني توفيقي به دست نياورد، مجبور شد، قوام را بركنار كرده و بار ديگر مصدق را به نخست وزيري مأمور سازد و وزارت جنگ را نيز به او بسپارد. مصدق پس از به دست‏گيري مجدد قدرت، سرلشكر وثوق عامل كشتار مردم بي‏گناه در جريان قيام را به معاونت وزارت جنگ منصوب نمود و چون آيت اللَّه كاشاني به اين عمل اعتراض كرد، مصدق در نامه‏اي، از آن روحاني مجاهد خواست تا در امور سياسي مداخله ننمايد. اين عمل، پشتيباني مردم را از مصدق برداشت و دولت مصدق كه براي دومين بار در اثر مبارزات پيگير مردم روي كار آمده بود، بيشتر از سيزده ماه دوام نياورد و سرانجام با كودتاي آمريكايي 28 مرداد سال 1332 شمسي، سرنگون شد.

قیام 30 تیر 1331؛ نشانگر اقتدار ملت در برابر استبداد- ...

روایتی از قیام ۳۰ تیر/ نقش بارز آیت‌الله کاشانی در ابقای ...

تجلی افکار عمومی ایرانیان در قیام 30 تیر - پرتال جامع علوم ...

آیت‌الله کاشانی چگونه قیام ۳۰ تیر را رقم زد؟ - خبرگزاری میزان

قیام 30 تیر به روایت یک گوینده رادیو/ شعری که مصدق آن را ...

تبیین و بررسی قیام 30 تیر 1331 ش/1952م ؛ (زمینه‌ها، علل و ...

۳۰ تیر، روز گرم قیام، به روایت یک شاهد عینی - ایسنا

جریان‌شناسی 30 تیر 1331 - پرتال جامع علوم انسانی

قوام، نفت و قیام 30 تیر - روزنامه دنیای اقتصاد

قیام ۳۰ تیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قیام ملی 30تیر - مشرق نیوز

۳۰ تیر ۱۳۳۱ - تاریخ ایرانی

قیام 30 تیر - ویکی فقه