• سرمشق انسانیت

  آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی

  

    همزمان با سالروز ولادت پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه‌وآله‌وسلم، همایش «رسول الله(ص) اسوه انسانیت» به همت مرکز اسلامی فرانسه در پاریس برگزار گردید. آنچه در پی می‌آید، بخشهایی از پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی به آن نشست است: پیامبر اسلام(ص) وقتی مبعوث شدند، چند اصل را به عنوان مبانی و مبادی فراگیر اعلام کردند. دو اصل آن مربوط به زمان و جامعه است: کلیت و دوام، همگانی و همیشگی، یعنی من برای جمیع بشر «الی یوم القیامه» آمده‌ام، نه پیام من مرز و بوم می‌شناسد و نه عصر و […]

  ---

• نفس اماره

  آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری

  

    قرآن کریم بُعد حیوانی و مادی بشر را «نفس امّاره» (بدفرما، امرکننده به بدیها) خوانده و با تعابیر مختلف به آن اشاره کرده است که برخی از آنها شرح داده شد. اینک ادامه بحث: ط) نفس سرسخت خداوند می‌فرماید: «فمن یُرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام: هر که را خدا بخواهد هدایت کند، سینه‌اش را برای اسلام گشاده می‌گرداند. و من یرد ان یُضله یجعل صدره ضیّقا حرَجا کأنّما یَصّعد فی السّماء: و هر که را بخواهد گمراه کند، سینه‌اش را تنگ و سخت می‌گرداند؛ گویی می‌خواهد از […]

  ---

• سرچشمه خورشید

  نمونه‌هایی از اشعار علامه طباطبایی

  مرحوم علامه طباطبایی صرف نظر از چیرگی بر معارف و علوم اسلامی، در ادبیات و به‌ویژه شعر نیز استاد بودند و با آنکه زبان مادری‌شان ترکی بود و بیشتر آثارشان را به عربی می‌نگاشتند، چکامه‌هایی نیز دارند که به پارسی سره است و از کاربرد واژگان غیر فارسی در آنها پرهیز کرده‌اند؛ همچون: «همی گویم و گفته‌ام بارهار بوَد کیش من مهر دلدارها…» دریغا که ایشان خود دفتر اشعارشان را دفن کردند و از این روی آنچه از ایشان در دست است، بخشی اندک از آن مجموعه است. شاید نمی‌خواستند […]

  ---

• مهر تابان طباطبایی

  یادبود سالگرد درگذشت علامه طباطبایی - آیت‌الله محمدحسین حسینی تهرانی

  

    اشاره: آنچه در پی می‌آید، بخشی فشرده از کتاب ارجمند «مهر تابان» است که مرحوم علامه تهرانی در باره استاد بزرگوارشان علامه طباطبایی نگاشته‌اند و در اینجا با تلخیص بسیار و تا حدودی تصرف و ویرایش تقدیم می‌شود. اولین ملاقات در سنه ۱۳۶۴ق این حقیر برای تحصیل علوم دینی به قم مشرف شدم و در مدرسه مرحوم آیت‌الله حجت (مدرسه حجتیه) حجره‌ای گرفتم. بنای این مدرسه کوچک بود؛ و آیت‌الله حجت چندین هزار متر از زمین مجاور را تهیه و در نظر داشتند مدرسه را توسعه دهند و بنای […]

  ---

• در محضر سه حکیم

  دکتر داریوش آشوری

  

    من از محضر چهار تن فیض برده‌ام که ‌هر یک ‌از آنها برایم ارزش خاص خود را دارد. بی ‌هیچ ‌تردیدی، علامه طباطبایی را بیش از همه ‌ستوده و دوست داشته‌ام. به او احساس ارادت و احترامی سرشار از عشق و تفاهم داشته‌ام‌. سوای احاطه وسیع او ‌بر ‌تمامی گسترة فرهنگ اسلامی، آن خصلت او که مرا سخت تکان داد، گشادگی و آمادگی‌اش برای پذیرش بود: به همه حرفی گوش ‌می‌داد، کنجکاو بود و نسبت به جهان‌های دیگر معرفت حساسیت و هشیاری بسیار داشت. من ‌از محضر او به‌نهایت […]

  ---

• قرآن و هنر اسلامی

  ژان ـ لوئیس میکون - ترجمه دکتر انشاء‌الله رحمتی - بخش اول

  

    در میان مورخان و متخصصان بی‌شماری که به مطالعه هنر اسلامی پرداخته‌اند، بسیار اندک‌اند افرادی که ویژگی‌های خاص این هنر را تجزیه و تحلیل کرده باشند، با این هدف که تبیین کنند چگونه این هنر در طی قرون و در کشورهای مختلف‌، هرگاه که در آن کشورها پدید آمده باشد، نشان بدیع و اصیل واحدی بر معماری، گونه‌های تزئینی و بسیاری از شاخه‌های صنایع دستی، برجای نهاده است و اما بدیهی است که اصالت این هنر، به همراه برجسته‌ترین ویژگی‌های آن، نتیجه رابطه وثیقی است که از زمان ظهور […]

  ---

• نفس اماره

  آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری

  

    ی) نفس خداوند می‌فرماید: «واذکر ربک فی نفسک تضرعا و خیفه و دون الجهر من القول بالغدوّ و الاصال و لا تکن من الغافلین:۱ پروردگارت را در دل خود، با تضرع و پنهانی و بدون بلندکردن صدا در هر صبح و شام یاد کن و از غافلان مباش»، «ربکم اعلم بما فی نفوسکم:۲ پروردگارتان به آنچه در دل شماست، آگاه‌تر است». خداوند، نفس را از آن ‌رو به این اسم نامید که نفس، عینیت شئ و واقعیت آن است و از آنجا که حقیقت انسان و انسانیت، مبتنی بر […]

  ---

• نسبت کمال و جمال

  دکتر حسن بلخاری - بخش اول

  

    اندیشمندان مسلمان بدون تردید در حوزه زیباشناسی و زیبایی‌شناسی تأملات جدی و مهمی داشته‌اند؛ هم در حوزه مباحثات فلسفی، هم کلامی، هم عرفانی و هم حتی قرآنی و روایی. در این میان، حوزه عرفان به دلیل برجسته بودن مفاهیمی چون عشق و کمال، دامنه فراختری برای ظهور مباحث علم‌الجمال یا زیبایی‌شناسی داشته است. رساله «تائیه» (معروف به نظم‌السلوک یا نظم‌الدرّ) اثر ابن‌فارض، یکی از شورانگیزترین و در عین حال عالی‌ترین منظومه‌های عرفانی در تمدن اسلامی است. ابن فارض در این قصیده هفتصدوپنجاه بیتی، زیباترین و عمیق‌ترین مباحث عرفانی را […]

  ---

• فضیلت تفکر

  آیت‌الله‌العظمی حسین مظاهری

  

    روح» با توجه به وحدت آن، شامل تمام قوای آدمی است و در قرآن با نامهای مختلف از آن یاد شده است؛ همچون: نفس مُلْهَمه (شاید از آن جهت که بدون تعلیم و فراگیری، فضایل و رذایل را درمی‌یابد و می‌شناسد)، نفس لوّامه («سرزنشگر)، فطرت، روح، عقل، لُبّ. اینک نامهای دیگر: ز) قلب خداوند متعال می‌فرماید: «یوم لا ینفعُ مال و لا بَنون الا من اَتی الله بقلب سلیم: [قیامت] روزی است که در آن، مال و فرزندان سودی نمی‌بخشد. و فقط کسی سود می‌برد که با دل سالم […]

https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=2