مردم، میداندار انقلاب
رهبر الهیِ مردمی
آن روزی که رهبر محبوب و تازه از تبعید برگشته مردم ایران، در بهشت زهرای تهران، ندا سر میدادند که «من به پشتیبانی این ملت، دولت تعیین میکنم...»، شاید کمتر کسی حقیقت این سخن حضرت روحالله را درک میکرد که «مردم» در انقلاب الهی و نظام سیاسی برآمده از آن تا چه اندازه جایگاه دارند، اما امام خمینی(ره) از همان روزهای آغاز نهضت اسلامی در سال ۴۱ تا یک دهه رهبری حکیمانه نظام جمهوری اسلامی، همواره در عمل نشان دادند که ایشان به نقش محوری مردم در این حرکت تاریخی، عمیقاً باور دارند و همین اعتقاد و سیره امام امت، خمینی کبیر بود که دلهای ملت ایران را شیفته ایشان کرده بود که با یک اشاره در تمامی میدانهایی که لازم بود، حاضر شده و نقشآفرینی کردند.
امام خمینی(ره) حقیقت وجودی ملت ایران را بهخوبی شناخته و به جوهره عزم و ایمان این مردم یقین داشتند و با همین حمایت مردمی بود که انقلاب اسلامی به ثمر نشست «انقلاب [اسلامی] با کودتا به وجود نیامد، با حرکت نظامی به وجود نیامد؛ مثل بعضی از انقلابها که یک عدّه افسر نظامی رفتند یک حکومتی را برداشتند، حکومت دیگری به جایش گذاشتند؛ نه، این انقلاب بهوسیلهی مردم به وجود آمد؛ با عزم مردم، با نیروی انقلاب مردم، با ایمان مردم به وجود آمد؛ با همین نیرو از خود دفاع کرد، با همین نیرو هم باقی ماند و ریشه دواند.» ۱۳۹۵/۳/۱۴ «و این از حکمت امام بزرگوار ما و ژرفنگری آن مرد حکیم و معنوی و الهی بود. او ملت ایران را بهدرستی شناخته بود... همان روزها بعضیها بودند که میگفتند خیلی خوب، انقلاب پیروز شد، مردم برگردند بروند خانههاشان.»۱۳۹۰/۷/۲۰ اما فصل جدیدی از قدرت نقش آفرینی مردم از دهه فجر آغاز شده بود. «امام محکم ایستاد و کارها را به مردم سپرد؛ یعنی پنجاه روز بعد از پیروزی انقلاب، نظام سیاسی کشور به وسیلهی رفراندوم مردم تعیین شد.» ۱۳۹۰/۷/۲۰ مردم، میداندار حرکت الهی امام
دقت در رهبری حکیمانه و پیامبرگونه امام خمینی(ره)، این حقیقت را آشکار میکند که هدایت امام همواره بر دو رکن مهم استوار بوده؛ نخست، عمل به تکلیف الهی و دوم، همراهکردن مردم برای ادای تکلیف و پیادهکردن احکام الهی. این دو رکن، از ابتدای قیام امام خمینی علیه رژیم طاغوت تا پیروزی انقلاب اسلامی، برگزاری رفراندوم تعیین نظام، رفراندوم قانون اساسی، انتخابات ریاستجمهوری، مجلس و خبرگان رهبری، اداره جنگ و ترسیم خطوط کلی حرکت کشور، دائماً آشکار بوده است. این مردمداری، برخاسته از روح به حق آمیخته امام راحل عظیمالشأن بود که نقش اساسی مردم را در نظام اسلامی مورد تاکید قرار داد؛ «همین گزینش مردمسالاری برای نظام سیاسی کشور... انتخاب مردمسالاری، یکی از مظاهر روشن عقلانیت امام در مکتب حیاتبخش و نجاتبخش او بود.»۱۳۹۰/۳/۱۴ و بر همین اساس، امام خمینی(ره) همواره تأکید میکردند که «خدای تبارک و تعالی به ما حق نداده است؛ پیغمبر اسلام به ما حق نداده است که ما به ملتمان یک چیزی را تحمیل بکنیم. بله، ممکن است گاهی وقتها ما یک تقاضایی از آنها بکنیم، تقاضای متواضعانه، تقاضایی که خادم یک ملت از ملت میکند.» ۱۳۵۸/۸/۱۹
اصالت نقش مردم در مکتب امام
امام امت، خمینی کبیر(ره)، مردم را میداندار اصلی انقلاب میدانست و بر همین اساس بود که در همان آغازین ایام پیروزی انقلاب اسلامی و بهثمررسیدن مبارزات ملت، استحکام پایههای نظام سیاسی را به خود مردم سپردند تا حقیقت «مردمسالاری دینی» را در جامعه انقلابی آن روز عینیت ببخشد. «در هیچ انقلابی چنین اتفاقی نیفتاده است که با این فاصلهی کم، نظام جدید به وسیلهی خود مردم، نه به وسیلهی یک عامل دیگر، تعیین شود. بعد بلافاصله امام بزرگوار دنبال قانون اساسی بود. من فراموش نمیکنم؛ در ماههای اردیبهشت یا خرداد سال ۵۸ - یعنی سه ماه چهار ماه بعد از پیروزی انقلاب - امام شورای انقلاب را که ماها بودیم، برای یک کار مهمی به قم خواستند. ما خدمت امام رفتیم. من از یاد نمیبرم چهرهی خشمگین امام را که نظیر آن را من در امام کم دیدم. حرفشان این بود که چرا برای قانون اساسی فکری نمیکنید. این در حالی بود که هنوز سه ماه از پیروزی انقلاب بیشتر نگذشته بود. همان جلسه تصمیمگیری شد که انتخابات مجلس خبرگان برگزار شود. مسئولین کشور - که دولت موقت بود - آمدند انتخابات را برگزار کردند. مردم در یک انتخاباتِ سراسری شرکت کردند، نمایندگان خود را - که خبرگان قانون اساسی بودند - معین کردند. خبرگان هم در ظرف چند ماه قانون اساسی را تدوین کردند. بعد امام باز دوباره فرمودند که این قانون اساسیای که تدوین شده است، باید به رأی مردم برسد. با اینکه نمایندگان مردم آن را تدوین کرده بودند، اما امام فرمود باز هم بایستی رأی مردم باشد. لذا آمدند رفراندوم قانون اساسی کردند، مردم هم با رأی بالائی قانون اساسی را تصویب کردند.» ۱۳۹۰/۷/۲۰
باور به جایگاه و نقش محوری مردم در مکتب امام خمینی(ره)، باعث استحکام پایههای نظام جمهوری اسلامی در کوران سختترین حوادث پس از پیروزی انقلاب شد. زیرا «سیاست راهبردی امام... آوردن مردم وسط صحنه، سپردن پرچم مبارزه به دست مردم[بود.]» ۱۴۰۲/۱۰/۱۹ پس از رحلت امام خمینی همین اعتقاد به مردم و باور به اثرگذاری مردم در میدانهای مختلف سیاسی و اجتماعی و... ادامه یافت. حضرت آیتالله سید علی خامنه ای که خود پیشتر با رای مردم به ریاست جمهوری رسیده بودند و بعد هم از طریق مجلس خبرگان منتخب مردم، به رهبری انقلاب اسلامی برگزیده شدند، پیوسته بر اسلامیت و جمهوریت نظام تاکید و از آن حفاظت کرده اند.
تبیین ضرورت مشارکت مردم در انتخابات، تاکید بر مردمیسازی اقتصاد و فعالشدن مردم در مسائل مختلف اجتماعی، ابلاغ سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانوناساسی، تاکید بر توجه بیشتر مسئولان به مردم و حضور آنان در میان مردم، تقدیر از حضور مردم در صحنه های دفاع از انقلاب همچون حضور حماسی مردم در ۲۲بهمن و توجه دادن همیشگی به جایگاه و نقش و اهمیت حضور مردم ... از مواردی است که رهبر انقلاب اسلامی همواره بر آن تاکید دارند. «امروز وظیفهی ما مراقبت دائمی از انقلاب است... وظیفهمان امروز مشارکت دادن مردم است.» ۱۴۰۲/۵/۲۶ انقلاب اسلامی ایران و تابش نور امید در دل مردم عالم
پیروزی انقلاب اسلامی ایران مبتنی بر ایمان و تکیه بر مردم، نمونه برجستهای برای مستضعفان عالم و امت اسلامی شد و «جمهوری اسلامی بهعنوان یک پدیده نوین و بینظیر توانست امیدها را در دل جوامع مسلمان زنده کند... در سرتاسر دنیای اسلام، با برپا شدن جمهوری اسلامی، ملتهای مسلمان به تحرّک و امید جدیدی دست پیدا کردند... الان علیرغم اینکه بوقهای تبلیغاتی استکبار در سرتاسر دنیا علیه جمهوری اسلامی سمپاشی و لجنپراکنی میکنند، امیدی که نظام اسلامی در دل مسلمین دنیا به وجود آورده، همچنان زنده است. روشنفکران مسلمان، جوانان مسلمان و نسلهای رو به رشد در کشورهای اسلامی، این نقطه روشن و پُر از امید را در مقابل چشم خود دارند.» ۱۳۸۱/۳/۱۴
سخن پایانی اینکه امروز انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر مردم، الهامبخش سایر ملتهای آزاده جهان است و از این رو دشمنان درصدد هستند تا با «مأیوس کردن از آینده»، «به رخ کشیدن کمبودها و سختیها در امور اقتصادی»، «ترساندن از قدرتها»، «بیاعتقاد کردن مردم و بیاعتنا کردن مردم به عوامل حضور و شجاعت و قدرت است که در رأسش ایمان دینی است»، « ایجاد اختلاف... دو قطبی کردن » ۱۴۰۲/۱۰/۱۹ مردم را از صحنه خارج کنند که «راه مقابله هم حضور مردم است... در انتخابات باید جدّاً وارد بشوند... مسئلهی حضور مردم در صحنه ــ که جزو لوازم حتمی ادارهی صحیح کشور و پیشرفت انقلاب و به نتیجه رسیدن انقلاب و به هدفها دست یافتن انقلاب است ــ باید ترویج بشود؛ هر کسی صدایی دارد، هر کسی زبان گویایی دارد، هر کسی مخاطبی دارد، هر کسی میتواند اثر بگذارد، باید روی این زمینه کار کند: وَ تَواصَوا بِالحَقّ؛ این حق است. تواصی به حق وظیفهی همه است.» ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: پــــیـــامـــهــای رهـــبــری