طوفانُ الْاَقْصیٰ عملیات نظامی نیروهای حماس علیه اسرائیل و در واکنش به جنایات رژیم صهیونیستی در کشتار فلسطینیان و هَتْک حرمت مسجدالاقصیٰ. این عملیات در منطقه مرزی میان غَزّه و سرزمین‌های اشغالی فلسطین و در ۱۵ مهر سال ۱۴۰۲ش (۷ اکتبر ۲۰۲۳م) آغاز و تا چندین روز ادامه داشت. در پی این حملات، ابتدا نیروهای حماس برای مقابله با ادامه اشغالگری رژیم صهیونیستی، مناطقی از سرزمین‌های اشغالی را با راکت هدف قرار دادند و پس از آن به صورت زمینی وارد سرزمین‌های اشغالی شدند. گفته می‌شود در پی این عملیات، بیش از ۱۴۰۰ اسرائیلی کشته و ۳۰۰۰ نفر از آنان زخمی شدند. این عملیات شکستی بی‌سابقه برای اسرائیل ارزیابی شد.
پس از این عملیات، نیروهای ارتش اسرائیل به نوار غزه حمله برده و تا ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳م در این حملات ۱۷۹۹۷ کشته و ۴۹۲۲۹ نفر زخمی شده‌اند که بیشتر کشته‌ها زن و کودک بوده‌اند. کشتار غیرنظامیان و بمباران مناطق مسکونی توسط اسرائیل واکنش‌هایی را در مناطق مختلف جهان در پی داشت. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و دیگر مراجع تقلید شیعه از مردم غَزه حمایت کردند.
اهمیت و اهداف
نیروهای حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳م، عملیاتی موسوم به طوفان‌الاقصیٰ علیه اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین انجام دادند. رسانه‌های اسرائیلی این عملیات را بی‌نظیر در تاریخ و شکستی وسیع برای این رژیم دانستند.[۱] همچینن بر اساس گفته‌های برخی رسانه‌ها به نقل از سربازان اسیرشده حماس، این عملیات در طول یکسال برنامه‌ریزی شده است.[۲]
انگیزه حماس
انگیزه حماس از این عملیات، آزادسازی فلسطین و مقابله با اشغالگری و نقض حقوق انسانی توسط اسرائیل دانسته شده است.[۳] رسانه‌های حامی حماس نیز دلایل این عملیات از جانب حماس را واکنش به جنایات مستمر اسرائیل در کشتار فلسطینیان، هتک حرمت مسجدالاقصیٰ، تعدی به محافظان آن و حمایت از یورش شهرک‌نشینان صهیونیست به فلسطینیان عنوان کرده‌اند.[۴] در اطلاعیه فرمانده نظامی حماس که در روز سوم نبرد منتشر شد، در بیان دلیل عملیات، به هتاکی صهیونیست‌ها نسبت به مقدسات مسلمانان، رواداشتن ظلم به آنان و تجاوز به خاک فلسطین اشاره شده است.[۵]
اجرای عملیات
در ۱۵ مهر سال ۱۴۰۲ش مصادف با ۷ اکتبر ۲۰۲۳م، نیروهای حماس مستقر در نوار غزه، با طراحی و اجرای عملیاتی غافلگیرانه، به سرزمین‌های در اشغال اسرائیل یورش بردند. در دقایق ابتدایی این عملیات، ۵ هزار راکت به سمت سرزمین‌های اشغالی شلیک شد پس از آن، نظامیان حماس با عبور از دیوار حائل بین نوار غزه و سرزمین‌های اشغالی، به شهرک‌های صهیونیست‌نشین یورش زمینی بردند.[۷] دستور عملیات را محمد ضیف از فرماندهان گردان قسام صادر کرد. در ساعات اولیه عملیات، گروهی از شهروندان و نظامیان صهیونیستی توسط حماس دستگیر و به عنوان اسیر به غزه منتقل شدند. با شروع موج حملات، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی اعلام وضعیت فوق‌العاده کرد.[۸] تعداد نیروهای شرکت‌کننده در این عملیات از جانب نیروهای حماس، نزدیک به ۱۰۰۰ نفر و نقاط عملیاتی ورودی به خاک‌های اشغالی، ۱۵ نقطه معرفی شده است.[۹] براساس آمارهای اسرائیل، تا روز دوازدهم پس از آغاز عملیات حماس به مناطق اشغالی، ۱۴۰۰ اسرائیلی کشته و ۳۵۰۰ نفر زخمی شدند.[۱۰]
واکنش‌ها
پس از انتشار خبر این عملیات در رسانه‌ها، مسلمانان در کشورهای مختلف همچون ایران،[۱۲] افغانستان[۱۳] و عراق[۱۴] به شادی پرداختند و پیروزی مقاومت را جشن گرفتند. جمهوری اسلامی ایران[۱۵]، حزب‌الله لبنان[۱۶] و انصار الله یمن[۱۷] از عملیات حماس حمایت کردند. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، این عملیات را شکست غیرقابل ترمیم برای اسرائیل توصیف کرد.[۱۸] همچنین رجب طیب اردغان رئیس جمهور ترکیه حماس را گروه آزادی‌بخش توصیف کرد که برای دفاع از سرزمینش می‌جنگد.[۱۹] علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه ایران، این عملیات را تحولی بزرگ در جهان اسلام ارزیابی کرد.[۲۰]
آمریکا ناوهای هواپیمابر خود را برای اقدام بازدارنده در حمایت از اسرائیل به منطقه اعزام کرد.[۲۱]
حمله اسرائیل به غزه و کشتار غیرنظامیان
اسرائیلی‌ها از روز عملیات طوفان الاقصیٰ، مناطق مسکونی و نظامی در نوار غزه را مورد حمله قرار دادند. قطع آب و برق، بمباران مناطق مسکونی، کشتار غیرنظامیان، زنان و کودکان، بمباران کادر درمان و بیمارستان‌ها و استفاده از سلاح‌های ممنوعه از اقداماتی بود که اسرائیل در طول مقابله با نیروهای حماس به کار بست.[۲۲]
به گزارش الجزیره به نقل از رسانه‌های فلسطین، تا ۲۵ دسامبر ۲۰۲۳م برابر با ۴ دی ۱۴۰۲ش، در حملات اسرائیل به غزه بیش از ۲۰۴۲۴ کشته و بیش از ۵۴ هزار زخمی شدند که بیشتر آنها زن و کودک بودند.[۲۳] همچنین در این مدت، ارتش اسرائیل بیش از ۵۲ تن مواد منفجره در نوار غزه پرتاب کرده و بیش از ۳۰۵۰۰۰ واحد مسکونی را تخریب کرده و بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر آواره شده‌اند.[۲۴] فقط در حمله اسرائیل به بیمارستان المَعْمَدانی که مملو از مجروحان و آوارگان فلسطینی بود، بیش از ۵۰۰ غیرنظامی کشته شدند.[۲۵]
آتش‌بس موقت
پس از ۴۶ روز درگیری در نوامبر ۲۰۲۳م با میانجی‌گری قطر و مصر، بین گروه‌های مقاومت فلسطین و اسرائیل آتش‌بس موقت برقرار شد. دو طرف توافق کردند که از ۲۴ نوامبر به مدت چهار روز درگیری را متوقف کنند. آزادی ۵۰ زندانی اسرائیلی در غزه در ازای ۱۵۰ اسیر فلسطینی بازداشت شده در اسرائیل و ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه از مفاد این توافق بود.[۲۶]
پیامدهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی
برخی از پیامدهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی عملیات طوفان الاقصیٰ به بیان زیر است:
واکنش علما و مراجع تقلید شیعه
سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی و سید علی سیستانی از مراجع تقلید ساکن نجف با صدور بیانیه‌ای، حمله نیروهای اسرائیلی به غزه را محکوم کردند. نوری همدانی، مکارم شیرازی، جعفر سبحانی و جوادی آملی از دیگر مراجع تقلید بودند که به این حمله و در حمایت از فلسطینیان، واکنش نشان دادند.[۲۷] آیت‌الله خامنه‌ای، کشتار فلسطینی‌ها توسط اسرائیل را نسل‌کشی آشکار توصیف کردند و خواستار محاکمه رژیم صهیونیستی و قطع فوری بمباران غزه شدند.[۲۸]
اعتراضات مردم در کشورهای مختلف جهان
در پی حملات رژیم صهیونیستی به غزه، راه‌پیمایی‌هایی در اعتراض به اقدامات ارتش اسرائیل در کشتار مردم غزه در نواحی مختلفی از جهان اسلام و کشورهای غیرمسلمان به راه افتاد. ترکیه، ایران، مالزی، استرالیا، انگلستان و آمریکا از جمله کشورهایی بودند که شاهد راهپیمایی در حمایت از نیروهای مقاومت بودند.[۲۹]
ریزش بازارهای مالی اسرائیل
سقوط شدید بورس، کاهش ارزش پول و تضعیف رتبه اعتباری اسرائیل در جوامع بین‌المللی از پیامدهای این عملیات ارزیابی شده است. همچنین از پیامدهای درازمدت این عملیات، به کم شدن میزان سرمایه‌گذاری در اسرائیل اشاره شده است.[۳۰] همچنین خبرگزاری فارس، از تعطیلی شعبه‌های برخی از شرکت‌های بین‌المللی مانند شرکت سوئیسی نستله و شرکت اسپانیایی اینتدیتکس در سرزمین‌های اشغالی خبر داده است.[۳۱]
تعلیق عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل
براساس برخی گزارش‌ها، پس از عملیات طوفان الاقصیٰ عربستان سعودی برنامه عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به تعلیق درآورد.[۳۲]
درگیری اسرائیل با حزب‌الله در جنوب لبنان
در روز دوم پس از عملیات حماس، حزب‌الله لبنان نیز در پیامی از این حرکت حمایت کرد و مدعی شد که سه موضع ارتش رژیم صهیونیستی را مورد هدف قرار داده است.[۳۳] همچنین حزب‌الله لبنان در روز سوم، در پاسخ به کشته شدن چند تن از نیروهایش به دست اسرائیل، دو پایگاه صهیونیستی را با موشک و خمپاره مورد هدف قرا داد.[۳۴]
مهاجرت معکوس صهیونیست‌ها از سرزمین‌های اشغالی
بنا بر تحلیل یک کارشناس مسائل بین‌الملل، عملیات طوفان الاقصیٰ منجر به تشدید مهاجرت صهیونیست‌ها از اراضی اشغالی می‌شود.[۳۵] همچنین به گفته محمدحسین قدیری ابیانه کارشناس مسائل راهبردی، با عملیات طوفان الاقصیٰ نه تنها مهاجرت به سرزمین‌های اشغالی متوقف شده است؛ بلکه مهاجرت از سرزمین‌های اشغالی آغاز شده است.[۳۶]
هدف قرارگرفتن پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه
پس از حملات اسرائیل به غزه و کشتار غیرنظامیان، گروه‌های مقاومت عراقی پایگاه‌های آمریکایی را در عراق و سوریه هدف قرار دادند. به گفته مسئولان این گروه‌ها این عملیات‌ها، در واکنش به حمایت مالی، تسلیحاتی و سیاسی آمریکار از رژیم صهیونیستی انجام می‌شود و تا زمانی که اسرائیل حملاتش را به غزه متوقف نکند، ادامه خواهد داشت. به گزارش روزنامه کیهان ( انتشار: ۱۱ اکتبر ۲۰۲۳م) به نقل از فاکس‌نیوز، از ۷ اکتبر ۴۲ بار پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه هدف حملات گروه‌های مقاومت قرار گرفته‌اند.[۳۷]
پویش تحریم کالاهای اسرائیلی
مردم در کشورهای مختلف جهان با پویش‌هایی خواستار تحریم کالاهای اسرائیلی شدند. [۳۸] همچنین وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در دیدار با دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، خواستار توقف صادرات نفت به اسرائیل از سوی برخی از کشورهای اسلامی شد.[۳۹]
قطع روابط دیپلماتیک برخی کشورها با اسرائیل و دولت‌های حامی آن
کشور کلمبیا در واکنش به کشتار غیرنظامیان در غزه روابط دیپلماتیک با اسرائیل را قطع کرد و سفیر آن را اخراج نمود.[۴۰] همچنین دولت لیبی سفرای کشورهای انگلیس، آمریکا، فرانسه و ایتالیا را به دلیل موضع دولت‌هایشان در حمایت از رژیم صهیونیستی از طرابلس اخراج کرد.[۴۱] وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در دیدار با دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، خواستار اخراج سفرای این رژیم از کشورهای اسلامی شد.[۴۲] رهبران احزاب سیاسی سعادت و آینده ترکیه نیز خواستار قطع رابطه آنکارا با تل‌آویو و اخراج سفیر اسرائیل از ترکیه شدند.[۴۳]
نا امن شدن دریای سرخ برای کشتی‌های اسرائیلی
حملات آمریکا و انگلیس به یمن (۲۰۲۴)
جنبش انصارالله یمن پس از عملیات طوفان‌الاقصیٰ و در واکنش به بمباران نوار غزه و کشتار غیرنظامیان از سوی اسرائیل علام کرد که کشتی‌های صهیونیست‌ها در دریای سرخ اهداف او خواهند بود. از این رو در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳ یک کشتی تجاری به نام «گلکسی لیدر» را در دریای سرخ توقیف کردند؛ این کشتی متعلق به «رامی اونگر» یک تاجر اسرائیلی است.[۴۴] همچنین این جنبش کشتی‌های اسرائیلی و نیز کشتی‌های تجاری با مقصد اسرائیل را در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب هدف قرار می‌دهد.[۴۵]
آمریکا به منظور توقف کاهش از قدرت حوثی‌ها و توقف عملیات‌های آنها، مجموعه اهدافی مرتبط با انصارالله را در مناطق مختلف یمن هدف قرار داد.[۴۶] البته جنبش انصارالله اعلام کرد این حملات باعث نمی‌شود از حمایت فلسطین دست بردارد.[۴۷]
فهرست جنگ‌های اسرائیل علیه مسلمانان
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: فـلـســطــیـــن ومــــقــــاومــت ، قدس و فلسطین
