دانستني هاي حقوقي

خراسان - مورخ پنج‌شنبه 1393/06/06 شماره انتشار 18770

ثبت احوال

پرسش:

چه افرادي مي توانند نام خود را تغيير دهند؟

پاسخ:

نام، وسيله اي براي شناخته شدن فرد و هويت اوست. نام ها معمولاً در بر دارنده مفاهيم و ويژگي هايي هستند که مباني فکري، اعتقادي و وابستگي هاي قومي را آشکار مي کنند. با وجود توصيه دين مبين اسلام به والدين نسبت به برگزيدن نام نيک براي فرزندان، گاه نام گذاري نامناسب، موجب مشکلات متعدد فردي و اجتماعي براي برخي افراد مي شود. از آن جا که ثبت اسامي افراد در اسناد سجلي، محدوديت هايي را براي تغيير نام، در پي مي آورد، قانون گذار، با اتخاذ تدابيري، تغيير نام برخي از افراد را ممکن کرده است. بر اساس قانون، بررسي تقاضاي تغيير نام، در صلاحيت سازمان ثبت احوال کشور است. فرد متقاضي مي تواند با مراجعه به يکي از شعب ادارات ثبت احوال، تقاضاي تغيير نام خود را به همراه مدارک مربوطه، براي ارسال به شوراي حل اختلاف مستقر در اداره ثبت احوال، تسليم کند. در صورتي که فرد به شعبه اي غير از شعبه صدور شناسنامه خود مراجعه کند، درخواست وي براي صدور رأي به شعبه صدور شناسنامه ارسال خواهد شد. فردي که تقاضاي تغيير نام را ارائه مي کند، بايد دست کم 18 سال داشته باشد يا دادگاه صالح حکم رشد او را صادر کرده  باشد. تقاضاي تغيير نام براي افراد زير 18 سال توسط سرپرست قانوني آن ها ارائه مي شود. به موجب ماده 20 قانون ثبت  احوال، انتخاب برخي نام ها ممنوع شده است و صاحبان چنين نام هايي مي توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال، درخواست تغيير نام خود را ارائه کنند. در ادامه، به برخي از اين نام ها اشاره مي کنيم:

1- نام هايي که موجب هتک مقدسات اسلامي مي شود. مانند:عبدالّات، عبدالعزّي ۲- اسامي مرکبي که عرفاً يک نام محسوب نمي شوند ( اسامي مرکب ناموزون)مانند: سعيد بهزاد و شهره فاطمه ۳- عناوين( اعم از عناوين لشکري يا کشوري و يا ترکيبي از اسم و عنوان)، مانند :سروان، سرتيپ، دکتر يا سروان محمد و شهردار علي ۴- القاب(اعم از ساده و مرکب) مانند ملک الدوله، خان يا شوکت الملک، حاجيه سلطان و سلطانعلي ۵- اسامي زننده و مستهجن(زننده و مستهجن آن دسته از نام هايي است که بر حسب زمان، مکان يا مورد، براي دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأييد شوراي عالي ثبت احوال برسد) ۶- نام هايي که معرف صفات مذموم و مغاير با ارزش هاي والاي انساني است(مانند : گرگ ، قوچي و ...) ۷- نام هايي که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبي مردم مغاير باشد(مانند: لات ، خونريز ، چنگيز و ...) ۸- نام هايي که موجب اشاعه و ترويج فرهنگ بيگانه شود (مانند: وانوشکا، ژاکاردو و ...) ۹- نام هايي که موجبِ تحقير اشخاص است يا معناي لغوي آن در جامعه قابل پذيرش نباشد(مانند: صدتوماني، کنيز، گدا و...)

دانستني هاي حقوقي

خراسان - مورخ پنج‌شنبه 1393/06/06 شماره انتشار 18770

قانون کار

پرسش:

تعطيلات و مرخصي هاي کارگري چگونه است:

پاسخ:

تعطيلات پايان هفته، فرصتي براي استراحت و تجديد قواست. ماده 62 قانون کار، تعطيلات هفتگي کارگران را به رسميت شناخته و کارگران را بابت يک روز تعطيل در هفته مستحق دريافت مزد دانسته است. اين تعطيلي هفتگي براي بيشتر کارگران، روز جمعه است. با اين حال گاه پيش مي آيد که به دليل ضرورت هاي شغلي، روز تعطيلي هفتگي به روزي غير از جمعه اختصاص پيدا مي کند. در عين حال اشتغال کارگر به کار در روز تعطيلي در حکم اضافه کار مي باشد و کارفرما موظف است ساعات فعاليت کارگر در روز تعطيل را به صورت اضافه کار محاسبه کند. افزون بر تعطيلات هفتگي، بر اساس ماده 63 قانون کار، کارگران در روزهاي تعطيل رسمي و نيز روز جهاني کارگر (11 ارديبهشت ماه) تعطيل هستند و به ازاي اين تعطيلي استحقاق دريافت مزد را دارند. بديهي است که موضوع اضافه کار در روزهاي تعطيلي آخر هفته، در مورد تعطيلات رسمي و تعطيلي روز 11 ارديبهشت نيز مصداق پيدا مي کند. در برخي مشاغل، کارگران با فعاليت روزانه بيشتر و تکميل 44 ساعت کار قانوني در هفته، از دو روز تعطيلي استفاده مي کنند. شرايط اين دو روز تعطيلي، به لحاظ حقوقي، دقيقاً مشابه تعطيلات آخر هفته است. کارگران، علاوه بر تعطيلات آخر هفته و رسمي، طي يک سال، استحقاق دريافت مرخصي را دارند. اين نوع مرخصي که «مرخصي استحقاقي» ناميده مي شود، در ماده 64 قانون کار مورد اشاره و تأييد قرار گرفته است. در اين ماده قانوني مي خوانيم:«مرخصي استحقاقي سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعاً يک ماه است.» به دليل اختلاف در تفسير اين ماده قانوني، در حال حاضر مرخصي استحقاقي سالانه کارگران، پس از کسر 4 جمعه، 26 روز در نظر گرفته مي شود. کارگران مي توانند تنها 9 روز از مرخصي سالانه خود را ذخيره کنند. مازاد بر 9 روز مرخصي ذخيره شده، قابل محاسبه و مطالبه مزد از سوي کارگر نيست. در ضمن، کارگران بابت 9 روز مرخصي ذخيره شده، مزد معمولي دريافت مي کنند. همچنين، مرخصي استعلاجي ايام بيماري کارگران، با توجه به پرداخت حق بيمه و حقوق آن توسط سازمان تأمين اجتماعي، بايد به تأييد اين سازمان برسد. کارفرما براي ايام مرخصي استعلاجي، مسئوليتي در قبال مزد کارگر نخواهد داشت و اين مسئله برعهده سازمان تأمين اجتماعي است. به استناد ماده 67 قانون کار، هر کارگر حق دارد براي اداي فريضه حج تمتع، از يک ماه مرخصي استفاده کند. در صورتي که کارگر مرخصي استحقاقي ذخيره داشته باشد، اين ايام با محاسبه مزد، منظور خواهد شد، در غير اين صورت مرخصي بدون حقوق خواهد بود. هر کارگر حق دارد در صورت ازدواج دائم، فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان، از سه روز مرخصي استحقاقي، علاوه بر مرخصي سالانه استفاده کند. استفاده کارگر از اين نوع مرخصي نيز همراه با دريافت مزد خواهد بود.

خراسان - مورخ پنج‌شنبه 1392/11/17 شماره انتشار 18618

پرسش:

هزينه هاي تعميرات منزل به عهده مالک است يا مستاجر؟

مي خواستم بدانم هزينه تعمير وسايل خانگي مثل کولر يا آبگرمکن، در مدت قرارداد اجاره، با مالک است يا مستاجر؟

پاسخ:

مسعود ناصري، وکيل دادگستري: مخاطب عزيز، به موجب ماده ۴۸۶ قانون مدني، مصوب سال ۱۳۰۷ تعميرات و کليه مخارجي که در منزل مورد اجاره براي امکان انتفاع و استفاده از آن لازم است، بر عهده مالک است. مگر اين که در ضمن قرارداد شرط خلاف آن شده باشد يا عرف محل خلاف قانون باشد. همچنين به موجب ماده ۲۰ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ تعميرات کلي و اساسي مورد اجاره که مربوط به اصل بنا يا تاسيسات عمده منصوبه از قبيل آسانسور، دستگاه هاي حرارت مرکزي و ... است به عهده موجر است و تعميرات جزئي و همچنين تزئين و تعميري که مربوط به استفاده بهتر از مورد اجاره باشد با مستاجر خواهد بود. علاوه بر آن و به موجب ماده ۱۰ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۶۲ تعميرات کلي و اساسي مورد اجاره همانند ماده ۲۰ قانون روابط موجر و مستاجر بر حسب مورد با موجر و مستاجر خواهد بود. لذا با اين وضع بايد اذعان داشت هزينه هاي مربوط به تعميرات کولر و آبگرمکن چنان چه ناشي از تعدي و تفريط (کوتاهي و زياده روي) مستاجر نباشد هزينه هاي جزئي مربوط به تعميرات آن دو وسيله به عهده مستاجر و تعميرات اساسي آن به عهده مالک است. تعدي و تفريط يعني مثلا اگر مستاجر آب کولر را در زمستان خالي نکند و به دليل يخ زدن آب، کولر آسيب ببيند، هزينه تعمير به عهده مستاجر و اگر مشکل اساسي و مثلا از لوله کشي ساختمان باشد، هزينه تعمير با موجر است.

مشاوره حقوقي

تعيين سرپرست کودک پس از فوت پدر

خراسان - مورخ چهارشنبه 1392/11/23 شماره انتشار 18622

نويسنده: * بتول دانشمند - وکيل پايه يک دادگستري

پرسش:

بعد از فوت مرد، آيا پدر يا عموهايش مي توانند قيم فرزندان صغير او شوند؟

پاسخ:

در صورت فوت پدر با وجود پدربزرگ پدري، پدربزرگ پدري ولي قهري نوه هاي صغير خود محسوب مي شود و به معرفي قيم نياز نيست. او تمام اختيارات پدر را خواهد داشت و تمام امور مربوط به اموال و حقوق مالي فرزند صغير توسط وي ساماندهي مي شود. البته ولي قهري (فردي که قيم بودن بر عهده او قرار گرفته) ملزم است که در تمام امور، مصلحت صغير را در نظر داشته باشد. مطابق قانون در صورت نبود ولي اعم از پدر و جد پدري بايد براي فرزندان صغير متوفي قيم تعيين شود که اقربا (مانند مادر يا فاميل درجه يک و نزديک) با داشتن صلاحيت براي سمت قيموميت مقدم بر ديگران خواهند بود. در صورتي که مادر، عمو و ... منع قانوني براي قيموميت نداشته باشد مي تواند متقاضي قيموميت باشد که دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت فرزند، تصميم گيري خواهد کرد. از موارد منع قانوني براي قيموميت که در ماده ۱۲۳۱ قانون مدني بيان شده است، مي توان به افرادي که خودشان تحت قيموميت هستند يا افرادي که معروف به فساد باشند، اشاره کرد.