مدارس جدید

مدرسه جعفریه؛ در بازار سرشور که توسط شیخ غلامحسین تبریزی با همکاری جمعی از افراد خیر و نیکوکار مشهد در سال ۱۳۳۹ش ساخته شد.

مدرسه آیت‌الله میلانی؛ در حاشیه جنوبی حرم امام رضا(ع)، داخل نخستین کوچه خیابان امام رضا(ع) قرار داشت و پس از ۱۴ سال فعالیت در جهت آموزش و تبلیغ علوم اسلامی در سال ۱۳۵۶ش به‌علت طرح توسعه اطراف حرم تخریب شد.

مدرسه امام صادق(ع)؛ واقع در غرب حرم امام رضا(ع) و پس از مسجد تاریخی معروف به ۷۲ تن (مسجد شاه) که در سال ۱۳۴۹ش به‌همت سید محمدهادی میلانی تأسیس شد.

مدرسه عالی حسینی؛ واقع در خیابان خسروی نو، کوچه شوکت‌الدوله که در سال ۱۳۴۹ش توسط آیت‌الله میلانی بنا گردید.

مدرسه موسوی‌نژاد؛ در بازار بزرگ کوچه میرعلم‌خان که در سال ۱۳۴۹ش تأسیس شد و به‌نام مؤسس آن سید محمد موسوی‌نژاد معروف است.

مدرسه موسی بن جعفر(ع)؛ واقع در خیابان خسروی جنب حسینیه کاشمری‌ها که در سال ۱۳۴۹ش توسط سید حسن موسویان‌مهر ساخته شد.

مدرسه بعثت؛ واقع در خیابان شهید اندرزگو (خسروی) که به‌اهتمام شیخ حسنعلی مروارید ساخته شد و به‌مناسبت افتتاح در سالروز بعثت رسول اکرم(ص) در ۱۳۴۹ش مدرسه علمیه بعثت نامگذاری شد.

مدرسه حجّت(عج)؛ واقع در خیابان طلاب که در سال ۱۳۵۱ش به‌همت چند تن از روحانیان و عالمان طبس یعنی شیخ غلامرضا نمایی و سید عبداللّه حجازی تأسیس شد.

مدرسه مهدیه یا آیت‌اللّه فاضل؛ واقع در مرکز شهر مشهد که در سال ۱۳۵۵ش توسط شیخ مهدی فاضل قائینی تأسیس شد.

مدرسه صاحب الزمان(عج)؛ واقع در خیابان طلاب، جنب مسجد فقیه سبزواری و در سال ۱۳۵۵ش به‌همت شیخ ابراهیم امامی زرندی تأسیس شد.

مدرسه آیت‌اللّه کجوری؛ وافع در چهارراه شهدا، محله چهار‌باغ که متولی آن شیخ عبدالنبی کجوری است.

مدرسه حجتیه؛ واقع در شمال شهر مشهد که در سال ۱۳۵۵ش توسط فرد نیکوکاری به نام علی‌اکبر عباسی بنا گردید.

مدرسه ولی عصر(عج)؛ واقع در منطقه گلشهر مشهد که توسط شیخ علیرضا شکوری معروف به «محقّق» در سال ۱۳۵۶ش احداث شد.

مدرسه الحجّة(عج)؛ واقع در خیابان آیت‌اللّه شیرازی که در سال ۱۳۵۶ش توسط سید محمدعلی طباطبایی ساخته شد.

مدرسه المهدی یا آیت‌اللّه سیدان؛ واقع در بازار بزرگ که در سال ۱۳۵۷ش به‌همت سید عباس سیدان تٱسیس شد.

مدرسه ولی عصر(عج)؛ واقع در یکی از مناطق مرکزی شهر مشهد در بازار سرشور که در سال ۱۳۵۷ش توسط فرد نیکوکاری به نام توسلی وقف طلاب شد و متولّی مدرسه، شیخ ابوالحسن شیرازی بود.

مدرسه امام محمد باقر(ع)؛ واقع در منطقه طلاب که در اوایل سال ۱۳۵۷ش به‌اهتمام عبدالمجید دیانی و با کمک افراد نیکوکار بنا گردید.

مدرسه حجتیه اصفهانی‌ها؛ واقع در خیابان امام رضا(ع) نزدیک به حرم که در راستای توسعه و نوسازی اطراف حرم رضوی در سال ۱۳۷۷ش کاملاً تخریب شد.

مدرسه حضرت مهدی(عج)؛ در بلوار طبرسی که به‌اهتمام محمدعلی امامی‌پور در سالروز ولادت حضرت علی(ع) در سال ۱۳۵۹ش افتتاح شد.

مدرسه حضرت حجة‌بن‌الحسن(عج)؛ واقع در منطقه گلشهر مشهد که بانی آن شیخ علیرضا شکوری در سال ۱۳۶۱ش است.

مدرسه آیت‌الله خویی؛ واقع در مرکز شهر مشهد و در چهارراه شهدا که در سال ۱۳۶۲ش به‌دستور سید ابوالقاسم خویی تأسیس شد.

مدرسه امام حسن عسکری(ع)؛ واقع در منطقه طلاب که سال تأسیس آن ۱۳۶۲ش و به‌همت فرد نیکوکاری به نام حاج ابراهیم قادری است.

مدرسه حضرت قائم(عج)؛ در منطقه طلاّب که ۱۳۵۷ش تأسیس شد.

مدرسه امام علی بن ابی‌طالب(ع)؛ واقع در مرکز شهر مشهد که در ۱۳ رجب سال ۱۳۶۲ش به‌دست حاج نصراللّه فیروزه‌چی تأسیس و وقف طلاب شد.

مدرسه خضرا؛ واقع در منطقه مرکزی شهر مشهد که در سال ۱۳۶۳ش توسط یکی از عالمان شهر مشهد به‌نام شیخ محمدمهدی نوغانی تأسیس شد.

دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ واقع در حرم امام رضا(ع) که در حد فاصل شمال شرقی مدرسه میرزا جعفر و خیرات‌خان واقع شده است.

مدرسه امام رضا(ع)؛ واقع در مرکز شهر مشهد و خیابان آزادی که در سال ۱۳۶۵ به‌دستور سید محمد شیرازی با مساعدت مالی فرد نیکوکاری به‌نام حاج حمزه سلمان کویتی تأسیس شد.

مدرسه بقیة اللّه(عج)؛ واقع در خیابان امام رضا(ع) داخل کوچه کامکار که در سال ۱۳۶۵ش توسط چند تن از استادان حوزه علمیه مشهد، نظیر شیخ حسین گرایلی، شیخ مهدی غفاری ساروی و شیخ عبدالحمید دیانی تأسیس شد.

مدرسه امام حسین(ع)؛ واقع در بازار بزرگ در انتهای کوچه فرعی میرعلم‌خان که بانی آن شیخ محمدحسین سیبویه است.

مدرسه حضرت ولی‌عصر(عج) یا مدرسه کرمانی‌ها؛ واقع در خیابان طلاب که در سال ۱۳۶۵ش تعدادی از افراد نیکوکار شهر کرمان با سرپرستی و اهتمام اکبر ایزدی بنا گردید.

مدرسه امام حسن مجتبی(ع)؛ واقع در محله چهارباغ که سید حسن شیرازی در سال ۱۳۶۷ش آن را تأسیس کرد.

مدرسه خاتم‌الانبیاء(ص)؛ واقع در محله چهارباغ که در سال ۱۳۶۷ش توسط میرزا محمدمهدی نوغانی تأسیس شد.

مدرسه المهدی(عج)؛ واقع در محله چهارباغ که توسط شورای برنامه‌ریزی و مدیریت حوزه علمیه خراسان در سال ۱۳۶۸ش بنا گردید.

مدرسه شاهد؛ واقع در چهارراه زرینه که زیر نظر ستاد اجرایی حوزوی شاهد، وابسته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی و به ریاست سید حسن مرتضوی در سال ۱۳۶۸ش تأسیس شد.

مدرسه حضرت ابوالفضل(ع)؛ واقع در شرق شهر مشهد که در سال ۱۳۶۸ش فرد نیکوکاری به‌نام حسین کوهستانی احداث شد.

مدرسه سجادیه هراتی‌ها؛ واقع در خیابان شهید دیالمه که متعلق به طلاب افغانستانی مقیم ایران است و به‌همت افراد نیکوکار شهر هرات افغانستان در سال ۱۳۷۲ش تأسیس شد.

مدرسه جوادالائمه(ع)؛ واقع در بلوار طبرسی که توسط فرد نیکوکاری به نام محمد قربانی خریداری و در سال ۱۳۷۱ش تأسیس و آغاز به فعالیت کرد.

مدرسه و حسینیه امام حسن مجتبی(ع)؛ واقع در چهارراه شهدا پشت مدرسه آیت‌اللّه خویی که این مجموعه فرهنگی - آموزشی توسط فرد نیکوکاری به‌نام حاج محمدعلی نجفی خریداری شد و سپس به‌همت شیخ محمدصادق سعیدی در سال ۱۳۷۱ش افتتاح شد.

مدرسه سعادت؛ واقع در مرکز شهر مشهد و خیابان دانشگاه، ساخته چند تن از افراد نیکوکار است و در سال ۱۳۵۴ش تولیت آن به شیخ حسنعلی مروارید واگذار کردند و در سال ۱۳۷۲ش ساخته شد.

مدرسه اهل‌بیت(ع)؛ واقع در منطقه مرکزی شهر مشهد و خیابان آخوند خراسانی در سال ۱۳۶۰ش توسط فرد نیکوکاری، به‌نام لطفی نماینده آیت‌اللّه خویی و آیت‌اللّه سیستانی، خانه‌های قدیمی خریداری شد و در سال ۱۳۶۷ش بنا گردید.[۴]

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

مدارس علمیه خواهران

پیشینه فعالیت حوزه علمیه بانوان در مشهد، به چند دهه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد[۵] و گفته شده مشهد اولین شهر در ایران بوده که تأسیس مدارس عوم دینی برای بانوان را تجربه کرده است.[۶]

فهرست اسامی مدارس علمیه خواهران به این شرح است:

مکتب نرجس؛ در مرکز شهر مشهد و انتهای خیابان آخوند خراسانی که این مؤسسه فرهنگی در سال ۱۳۴۵ با تلاش فاطمه سیدخاموشی، معروف به «طاهایی» تأسیس شد.

مکتب حضرت رقیه(س)؛ واقع در منطقه مرکزی شهر مشهد و چهارراه خواجه‌ربیع که خانم قانع این مؤسسه علمی - فرهنگی را در سال ۱۳۴۵ پایه‌گذاری کرد.

مؤسسه اسلام‌شناسی بانوان حضرت زهرا(س)؛ واقع در خیابان عدل خمینی که در سال ۱۳۴۶ش با اشراف ابوالحسن شیرازی و با مدیریت دخترش خانم صبوری رسما افتتاح شد.

حوزه علمیه مقداد؛ در منطقه شمال شهر مشهد و خیابان مطهری شمالی که در سال ۱۳۶۴ش فعالیت اولیه خواهران مکتب در مسجد مقداد آغاز و از سال ۱۳۶۸ش تدریس علوم حوزوی شروع شد.

مؤسسه علمیه جامعة الرضویه؛ در مرکز شهر مشهد، خیابان آیت‌اللّه شیرازی که در سال ۱۳۷۱ش به‌همت شیخ علی سائلی و همسرش تأسیس شد.

حوزه علمیه حضرت خدیجه(س)؛ در حاشیه خیابان دکتر چمران و همگام با تأسیس جهاد بانوان در سال ۱۳۵۸ش، این مؤسسه راه‌اندازی شد.

مکتب پیروان حضرت زهرا(س)؛ واقع در در خیابان امام رضا که در سال ۱۳۴۹ش توسط خانم زندی تأسیس شد.

مکتب ام الائمه(س)؛ واقع در خیابان طلاب که زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی مشهد فعالیت می‌کند و در سال ۱۳۶۶ش به سرپرستی خانم رضایی تأسیس شد.

مکتب حضرت زینب(س)؛ واقع در منطقه طلاب که کلیه فعالیت‌های آن توسط سازمان تبلیغات اسلامی خراسان برنامه‌ریزی می‌شود. این مکتب در سال ۱۳۶۰ش تأسیس شد.

مکتب الزهرا(س)؛ به‌همت محمدعلی خیرآبادی در سال ۱۳۷۶ش در خیابان دکتر بهشتی شهر مشهد آغاز به‌کار کرد.

مکتب عصمتیه؛ قدیمی‌ترین مکتب شهر مشهد که مؤسس آن شهربانو صفری است و در سال ۱۳۴۰ش تأسیس شد.[۷]

مدرسه علمیه مطهره؛ واقع در محله امام خمینی مشهد که از سال ۱۳۹۷ش با اخذ مجوز از مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان فعالیت خود را در موقوفه امام حسن مجتبی(ع) آغاز کرده است.[۸]

مدرسه علمیه فاطمة الزهراء توس؛ تأسیس در سال ۱۳۵۱ش واقع در خیابان مطهری شمالی.[۹]

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

مدرسه ها ی تاریخی

جویندگان زیادی به واسطه بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) جهت تحصیل علم به مشهد می آمدند. به همین دلیل مدارس قدیمی به خصوص دردوره ی صفویه دراطراف حرم ساخته شد. برخی ازاین مدارس به مرور با توسعه ی حریم حرم جزو مجموعه ی حرم قرارگرفت. امادردهه های اخیر به دلیل گسترش طرح های عمرانی حرم وخیابان های اطراف این مدارس تخریب شدند مانند : مدرسه های بالاسر بهزادخان (حاج حسن خان) باقریه نواب میرزاعلی نقی سعدالدین خیرات خان و نیزبخش عمده ای ازمدرسه ی میرزاجعفر .

مدرسه های باقی مانده ای که تا کنون ازحمله بولدوزرها جان سالم به در بردند عبارتند از:

مدرسه ی عباسقلی خان: بست پایین ابتدای خیابان نواب سمت راست درجریان توسعه ی حریم حرم طی یک اقدام بی سابقه بنای عظیم ایوان سردر آن چندین متربه عقب انتقال داده شد.قرن 11 ق.

مدرسه ی پریزاد: مجاور حرم امام رضا (ع)توسط خانم پریزاد ازنوادگان خواجه ربیع و ندیمه ی گوهرشاد درسا 823 ق.ساخته شد.

مدرسه ی دودر: درمجاورت حرم امام رضا (ع) مقابل مدرسه ی پریزاد درسال 843 ق. دردوران شاهرخ تیموری به همت غیاث الدین خواجه بهادر ساخته شد. زیرگنبد مدرسه مقبره ی یوسف خواجه بانی مدرسه قراردارد.

مدرسه ی علمیه ی ازغد: 25 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد کیلومتر 20 روستای ازغد.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

مشهد و دیدنی هایش

آب وهوای مشهد معتدل ومتغیر است.وزش بادها درآن بیشتر درجهت جنوب شرقی به شمال غربی است.حداکثردرجه حرارت در تابستان 35 درجه بالای صفروکمترین آن در زمستان 15 درجه زیر صفر است.

استان خراسان درسال 1383 به سه استان خراسان رضوی شمالی وجنوبی تقسیم شد.

خراسان رضوی با وسعت 116 هزارکیلومترمربع ازشمال وشمال شرق به طول 532 کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان واز شرق 302 کیلومترمرز مشترک با افغانستان ازشمال غرب با خراسان شمالی ازجنوب با خراسان جنوبی ازغرب وشمال غرب ب یزد وسمنان محدود می شود. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری درسال 1387 خراسان رضوی دارای 25 شهرستان 67 بخش 71 شهر و 160 دهستان می باشد. شهرستان مشهد در شمال شرق ایران وارتفاع متوسط 1000 متر ازسطح آب های آزاد واقع شده وازپایتخت کشور 895 کیلومتر فاصله دارد. مشهد ازشمال به کلات ودرگز ازشرق به سرخس و تربت جام ازجنوب به فریمان و تربت حیدریه ازغرب به چناران طرقبه و شاندیز محدود می شود.

آب وهوای مشهد معتدل ومتغیر است.وزش بادها درآن بیشتر درجهت جنوب شرقی به شمال غربی است.حداکثردرجه حرارت در تابستان 35 درجه بالای صفروکمترین آن در زمستان 15 درجه زیر صفر است. میانگین بارندگی سالانه نیز 260 میلی متربرآورده شده است.

طبق شواهدی این ناحیه ازهزاران سال پیش جزو سکونت گاه های انسان به شمار می رفته است .

سنگ نگاره های 45000 هزارساله ی ارتفاعات جنوبی مشهد ابزارهای سنگی هشتصد هزارساله ی نادری دلایلی بذاین مدعاست.

درگذشته به بخشی ازحوزه کشف رود که چهار شهر رادکان تروغبند تابران ونوغان را در برمی گرفت توس گفته می شد.

سناباد دهی ازتوابع نوغان بود. مامون درسال 193 ق پدرش هارون الرشید را در سناباد درعمارت حمیدبن قحطبه حاکم توس دفن کرد وپیکر مطهر امام رضا علیه السلام را نیزدرهمان عمارت به خاک سپرد. لذا این مکان به مشهدالرضا یعنی محل شهادت امام رضا(ع) تغییرنام یافت.

مشهد در زمان نادرشاه وفتحعلی شاه به اوج شکوفایی وآرامش خودرسید و اکنون یکی از بزرگ ترین شهرهای مذهبی جهان دومین شهر کشور و پایتخت معنوی ایران خوانده می شود. این شهربی تردید آبادانی و گسترش خویش رامدیون بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) است.

آثارمعماری مجموعه ی حرم امام رضا(ع) با32 رواق و 9 صحن مجموعه ای از انواع هنرهای معماری است که درآن کاشی کاری آیینه کاری سنگ کاری مقرنس کاری منبت کاری گچ کاری طلاکاری خاتم کاری رسمی بندی خطاطی و... به اوج خودرسیده ویکی از شش مجموعه ی معماری برترکشور به شمار می رود.

این شهرطی صدها سال به واسطه باررگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) هزاران تن ازنام آوران رابه سوی خودجلب کرده و تعداد بی شماری از آنان درحرم آن حضرت مدفون گشته اند. بدین سان مشهد به یکی از شهرهای هزارمزارجهان اسلام تبدیل شد وبه شهرآفتاب ملقب گردید.

پرداخت به مجموعه ی آستان قدس رضوی مقوله ای دیگرمی طلبد لذابه طورمختصر به آن می پردازیم.

آرامگاه فردوسی: آرامگاه فردوسی بنایی است که در سال ۱۳۱۳ هم‌زمان با جشن هزاره فردوسی در توس نزدیک مشهد به یاد ابوالقاسم فردوسی افتتاح شد. مجموعه فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی در فاصله بیست کیلومتری شهر مشهد به طرف قوچان راه دو طرفه می‌شود و یکی از این راه‌ها در جهت شمال به وسیله بلواری به نام پردیس به طول ۷ کیلومتر به باغ آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی می‌رسد در مسیر و پیش از رسیدن به آرامگاه حکیم فردوسی از کنار شهر تاریخی «تابران» زادگاه امام محمد غزالی عبور می‌کنید و پس از آن از کنار بقعه تاریخی هارونیه گذر خواهید کرد. می‌توانید با گذر از ضلع شرقی باغ و آرامگاه حکیم و طی ۲۸ کیلومتر مسافت در جاده آسفالته‌ای که نهایتا به جاده فعلی مشهد - کلات نادری ختم می‌شود به روستای «پاژ» زادگاه حکیم فرزانه توس برسید این روستا در حال حاضر بسیار محقر و مخروبه‌است و از سوی تازیان «فاز» نامیده می‌شود. بنا بر شواهد باستان شناسی این منطقه توس تاریخی است که در دوره اساطیری به دست توس پهلوان ایرانی بنا گذاشته شد. سراینده حماسه‌های بزرگ ایران نیز در همین نقطه به خاک سپرده شد. در سال ۱۳۰۳ هم‌زمان با برپایی جشن هزاره فردوسی قرار شد تا آرامگاه فردوسی به همت انجمن آثار ملی ساخته شود.

همچنین امروز مهدی اخوان ثالث (م.امید) شاعر و مبارز میهن دوست خراسانی از سال ۱۳۶۹ به دست مردم و فرهیختگان خراسانی پس از طواف به دور آرامگاه دانشمند فرزانه پردیسی توسی در کنار ایشان آرمیده‌است.

آرامگاه نادر شاه افشار: آرامگاه نادرشاه بنایی است در مجموعه باغ موزه نادری در شهر مشهد که به یادبود نادرشاه افشار در سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده‌است.

نادر شاه در هنگام حیات خود دستور ساخت آرامگاهی کوچک در بالا خیابان مشهد داد. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام ضا (ع) از خشت و گل ساخته شد. قوام‌السلطنه در اواخر عهد قاجار (۱۲۹۶ خورشیدی) در محل یکی از مقابر ویران شده نادری، آرامگاه جدیدی برای وی ساخت و استخوانهای او را از تهران به مقبره مزبور حمل کردند. بنای جدید که در محل فعلی آرامگاه وی قرار داشت مدتی بر پا بود تا این که انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۳۵ خورشیدی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسبِ شأن نادرشاه برای وی در همان محل مقبره ساخته قوام‌السلطنه ساخته شود. این کار از سال ۱۳۳۶ شروع و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید. ساختمان جدید آرامگاه نادر شاه افشار در تاریخ ۱۲ فرودین ماه سال ۱۳۴۲ با حضور محمد رضا پهلوی به همت انجمن آثار ملی ایران در باغ نادری بازگشایی شد.

این موزه هم اکنون تحت مدیریت سازمان میراث فرهنگی اداره می‌شود. در اواخر سال ۱۳۸۶ باغ موزه نادری که بر اساس طرح نوین بهسازی مورد بازنگری و تعمیرات در فضاهای داخلی قرار گرفته بود پس از ۶ ماه تعطیلی دوباره بازگشایی شد.

مجموعه باغ موزه نادری: آرامگاه کنونی نادرشاه واقع در ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) که پس از آرامگاه امام رضا، مهم‌ترین مکان گردشگری و تاریخی داخل شهر مشهد تلقی می‌شود. این بنا در باغی به مساحت ۱۴۴۰۰ متر مربع ساخته شده‌است. آرامگاه شامل سکویی دوازده پله‌ای، محل گور، پوششی خیمه مانند بر روی قبر، سکویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه تن دیگر در پی او، یک غرفه فروش کتاب و دو تالار برای موزه‌است.

مجسمه نادر شاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز فقید ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. مصالح مقبره غالباً از سنگهای خشن و سخت گرانیت کوهسنگی مشهد است. بعضی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده تا تداعی کننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد. پوشش آرامگاه کاملاً به مانند چادر عشایری است، که نادر در آن زاده و هم کشته شده‌است. پوشش دیوارهای داخلی آرامگاه نیز از سنگهای مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را بهتر تداعی کند.

موزه نادری درقسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه افشاردر۲ تالاربه معرفی آثار تاریخی این دوره قرار دارد:

تالار شماره ۱: که به‌نمایش اشیاء مختلفی به‌منظور معرفی آثار تاریخی دوره افشار پرداخته است. شامل انواع سلاح‌ها، البسه و پوشاک رزمی نظامیان دوره افشار، تابلوهای نقاشی از نادر و صحنه‌های جنگ مانند تابلویی از جنگ کرنال، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشار تا قاجار، چند نسخه خطی نفیس از جمله تاریخ جهانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادراختصاص دارد که روی یکی کلمه «السلطان نادر» حک شده و روی دیگری که در دشت مغان به سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده این بیت شعر طلاکوب شده‌است:

شاه شاهان نادر صاحب قران

هست سلطان بر سلاطین جهان

تالار شماره ۲: که در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه، ظروف و دیگر اشیای اهدای از دوره صفوی تا معاصر به نمایش در آمده‌است.

همچنین در گوشه شمالی آرامگاه نادر، آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد.

هارونیه: تنها اثر بر جای مانده از توس قدیم بنای آجری است معروف به گنبد هارونیه که در دهه های اخیر به همت انجمن اثار ملی و میراث فرهنگی خراسان مرمت و باز سازی شده است مردم این بنا را زندان هارونیه می نامند و در متون وسفر نامه ها از آن مسجد توس آرامگاه و خانقاه غزالی نام برده شده است تحقیقات اخیر نشان داده که هارونیه صرفا آرامگاه یا خانقاهی است گه در سده های هفتم یا هشتم هجری هم پهلو با یک بنای مذهبی دیگر و بر روی خرابه های ابنیه کهن ساخته شده است این بنا مشتمل بر یک فضای وسیع مربع گنبد دار به ارتفاع حدود25 متر و وسعت 12*12 متر است در انتهای بنا سه حجره با اتاقک با تزئیناتی شامل گچبری قرار دارند تزدینات خارجی آن منحصر به قابهای عمودی وستون نماهای طرفین ورودی می باشد.

روستای تاریخی پاژ: روستای پاژ در پانزده کیلومتری شمال شهر مشهد در تقاطع جاده کارده به کلات نادری واقع شده است به استناد متون تاریخی و ادبی بر جای مانده این روستا زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی است بطوریکه نگاشته‌اند حکیم حماسه سرای ایران در سال 329 یا 330 هجری قمری در همین روستا چشم به جهان گشود و در سن 30 سالگی نظم شاهنامه را آغاز و پس از مصرف 35 سال اشعار حماسی خود را بنام شاهنامه به پایان رسانید و به روایت مشهور سال 416 ه. ق به دیار باقی شتافت روستای فعلی پاژ دااری 800 هکتار مساحت است که از مجموع آن حدوداً 4 هکتار به بخش مسکونی اختصاص یافته است بسخشی از فضای مسکونی روستا در میان آن و بقیه بر وری تپه‌ای موسوم به قلعه بلند مکانیکه بنظر می‌رسد در گذشته محل اصلی و هسته مرکزی دهکده پاژ بوده قار دارد زیرا پیرامون آن تا چندی قبل خندقی وجود داشت که جهت ممانعت از پیشروی مهاجمین آن را پر از آب می‌تموده‌اند بجز تپه موجود در فاصله تقریبی پانصد متر از پشته اولیه بلنددیگری نمایان است که در نزد اهالی به قلعه کهنه پاژ معروف است سفالهای رنگارنگ و لعابدار پارکنده بر روی این بلندی نشانه ای از تداوم مدنیت پاژ در سدهای اولیه بعد از اسلام تا قرن نهم و دهم هجری است.

گنبد خشتی: بنای تاریخی گنبد خشتی در چهار سوی محله ای قدیمی به نام نوعان در ابتدای خیابان طبرسی مشهد واقع شده است بنا به روایت نوغان با گسترش شهر مشهد به ویژه از قرن نهم هجری به بعد رونق پیشین خود را از دست داد و تدریج از وسعت و اهمیت آن کاسته شد و تنها محله ای از آن باقی ماند این آرامگاه منسوب به امامزاده سلطان محمد از نوادگان امام سجاد (ع) است که نسب ایشان با چند واسطه به آن حضرت می‌رسد.در برخی از منافع وفات وی را 832 ه. ق نگاشته‌اند بنای فعلی بر مزار امامزاده در عهد صفویه به امر شاه عباس اول بنیان گردیده است ام برخی از محققان این بقعه را به سلطان محمد خدابنده نسبت می‌دهند. معماری بنا مشتمل بر فضای ورودی، راق چهار ضلعی و فضای شاه نشین است بنا دارای سرمایه‌ای است که از طریق بدالان پیرامون بنا درو زده و به محل مقبره سلطان محمد منتهی می‌گردد. این بنا دارای دو کتیبه قرآنی است که مزین به آیاتی از سوره ملک و واقعه می‌باشند که یکی نمای چهار طاق و دیگری گنبد را از داخل دور می‌زند و گردش زیبایی از اسلمیی طلایی رنگ آنها را در بر گرفته است که در بخشهای تخریب شده باز سازی شده‌اند.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

اماکن تفریحی مشهد

شاندیز : شاندیز شهری در استان خراسان رضوی در شمال شرق ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۸۵ برابر با ۶٬۵۷۰ نفر بوده‌است.

این شهر در ۳۷ کیلومتری شمال غربی مشهد قرار دارد. شاندیز طبق مصوبه دولت و هیات وزیران در سال ۱۳۸۴ به عنوان اولویت اول و تنها منطقه نمونه بین‌المللی گردشگری ایران شناخته شده‌است.

تاریخچه: با توجه به شواهد این منطقه قبل از ورود دین اسلام نیز مسکونی بوده و با توجه به این که راه قدیم مشهد به نیشابور از این منطقه می‌گذشته دارای رونق فراوانی بوده‌است.

به توپ بستن قلعه تاریخی شاهاندژ (شاندیز) توسط حسام‌السلطنه حاکم خراسان در عهد قاجاریه یکی از مهمترین حوادث تاریخی این شهرستان است که در کتاب روضه‌الصفای ناصری بدان اشاره شده‌است. به توپ بستن قلعه تاریخی این شهر به علت نافرمانی مردم شاندیز (شاهاندژ)از حکومت ظالم مرکزی صورت گرفته‌است.

مراکز تفریحی: از مهمترین مراکز تفریحی و دیدنی شهر شاندیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

شاندیر

پارک جنگلی شاندیز در غرب شهر شاندیز

مجموعه توریستی رفاهی تفریحی گلستان شاندیز

روستاهای سردسیر و خوش اب و هوا و سرسبز ابرده و زشک از توابع شهر شاندیز

مجموعه پذیرایی و توریستی پدیده شاندیز

مجموعه پذیرایی باغ سالار شاندیز

مجموعه اقامتی (هتل) و تفریحی دشت بهشت شاندیز

خیابان زیبای آبشار

پیست اسکی ابرده

پیست موتور سواری ویرانی

باغات و مناظر زیبای طبیعت

آثار تاریخی: آرامگاه شیخ حافظ ابردهی: بقعه و بنایی در غرب شهر شاندیز ابتدای روستای ابرده که متعلق به حافظ بهاء‌الدین عمر ابردهی از مهمترین شیوخ خطه توس بوده وی به سال ۵۸۹ بوده‌است.

اخی علی قتلقشاه: وی که پس از شیخ عبدالله غرجستانی به عنوان خلیفه و بزرگترین شیخ فرقه کبروی در ویرانی مستقر بوده به روایت مو لف مجمل فصیحی در سال هشتصد در گذشته‌است اگر چه منابع اولیه محل دفن علی اخی را ذکر نکرده‌اند لکن مرحوم عبد الحمید مولوی مقبره واقع در لنگر ویرانی شاندیز را مدفن همین شیخ معرفی کرده‌است.

رباط تاریخی ویرانی شاندیز: رباط بنایی تقریبا مستطیل شکل ساخته شده و از آجر و سنگ و ملاد است این بنا بیشتر در حاشیه مشهد – شاندیز قرار دارد و ۳۰۰ متر از جاده فاصله دارد و از آنجایی که ویرانی بر سر راه مشهد و توس به نیشابور از طریق شاندیز قرار داشته محل استراحت کاروانهای زیارتی بوده‌است.

درخت چنار کهن شاندیز: درخت چنار کهن و تاریخی شهر شاندیز که هنوز هم در مرکز شهر واقع است تاریخ دور و درازی را نشان می‌دهد. قدمت آن بیش از ۱۰۰۰ سال است.

سنگ نگاره‌های شتر سنگ درخت بید شاندیز؛ اطلاعاتی دقیقی از این سنگ نبشته‌ها در دسترس نیست، ولی به گفته آقای دیز آبادی سنگ نوشته‌هایی که دربین نغندر و شاندیز وجود دارند دارای قدمتی ۱۲۰۰۰ ساله هستند.

هفت حوض: هفت حوض، تنها در تهران نیست، مشهد هم دارد

شنیدن نام هفت حوض، شاید تهرانی ها را تنها به یاد میدانی در یکی از محله های شرقی پایتخت بیندازد.

به گزارش برنا، برای رسیدن به زیباترین پدیده و جاذبه طبیعی شهر مشهد، باید به دل کوه های خلج در اطراف مشهد سفر کنید. این منطقه، حدود 7 کیلومتر از مشهد فاصله دارد. بعد از وارد شدن به شهرک سیدی و جاده خلج، بعد از طی کردن حدود 3 کیلومتر از جاده، به دوراهی می رسید. باید جاده اتوبان و آسفالت سمت چپ را ادامه بدهید تا به میدان مانندی برسید.

اگر قصد سفر به این منطقه را دارید، باید بدانید بعد از رسیدن به این میدان باید اتومبیلتان را پارک کنید، حدود 2 کیلومتر از مسیر را پیاده طی کنید تا به " هفت حوض" برسید.

" هفت حوض " نام یکی از بکرترین، زیباترین و منحصربه فرد ترین پدیده های طبیعی ایران است. البته گوگل هم تقریبا مثل تهرانی ها فکر میکند، بعد از جست و جوی نام این منطقه، اطلاعات چندانی در مورد این منطقه که می تواند توریست های بسیاری را به خود جذب کند، پیدا نمی کنید.

تصور این که هزاران سال است آب در این حوضچه ها جریان دارد، هر بیننده ای را غذق خیال می کند، به دلیل جریان داشتن آب در طول سالیان دراز و ریزش آن از حوضچه ای به حوضچه دیگر و البته جنس سنگ های آن، به مرور زمان، حوضچه های طبیعی بسیار زیبایی در دل سنگ ها به وجود آمده است.

بعضی از 7 حوضچه ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند، به اندازه یک استخر کوچک هستند، آب از حوضچه اول بهدی و بعدی می ریزد تا به حوضچه آخر برسد. این پدیده طبیعی، حوض ها یا " دولین های " متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق از در ارتفاعات رو به جنوب بینالود شکل گرفته است.

در بستر یکی از سرشاخه های رودخانه طرق، مواد آهکی نرم در میان سنگ ها دچار فرسایش شده و شکل های ژئومورفولوژی دولین را ایجاد کرده اند و در واقع از دیدگاه مردم عادی این منطقه، تنها هفت حوض زیبا با چشم اندازی زیباتر ایجاد شده در طی مسیر رودخانه است. بعد از عبور از 7 حوض اصلی که در امتداد هم قرار گرفته اند، به تک حوض های بزرگ می رسید، بکر و دست نخورده بودن این منطقه، پرتردد و پربازدید نبودن و سکوت عجیبی که در حکم فرمااست، آرامش عجیبی به شما هدیه می کند، تنها صدای جریان آب، گوش ها را نوازش می دهد.

سد فریمان: ساختمان ساده برج آبگیر می‌رساند که طول عمر سد بیش از دوره صفویه است. در دوره قاجاریه، عین الدوله پس از عزل از صدارت، چند ماه در فریمان متوقف بود که در این مدت برای افزایش استحکام بنای سد، توسط مجدالسلطان – پیشکار خود – در جلو دیوار سد، پایه هرمی شکل بسیار قوی ساخت تا فشار وارد از طرف آب مخزن به دیواره سد را مهار کند.

سد فریمان سدی تاریخی در شهرستان فریمان در استان خراسان رضوی ایران است. این سد بر روی رودخانه فریمان در یازده کیلومتری فریمان و هفتاد کیلومتری جنوب شرقی مشهد احداث شده و گویا از آثار دوره ایلخانی یا تیموری است. اما در دوره قاجار و نیز در دهه‌های اخیر، تعمیرات اساسی در آن صورت گرفته‌است.

با توجه به وضع موجود سد می‌توان آن را از انواع سدهای پایه‌ای یا پشت بنددار دانست. طول تاج سد حدود 100 متر، ارتفاع دیواره 20 متر و مصالح مورد استفاده، سنگ و ملات ساروج است. آبگیری از سد به وسیله دو برج آبگیر که هر کدام مستقلاً کار می‌کند، انجام می‌گیرد. بدین طریق، آب از مجراهای تعبیه شده در عمق‌های مختلف بند به داخل چاه‌ها وارد و از کف چاه در جانب دیگر سد خارج می‌شود. برای باز کردن مجراهای فوق، همانند سد اخلمد و بر خلاف آن‌چه در مورد سدهای دیگر دیده شده، الوارهایی در داخل چاه، در ارتفاعات مساوی و در جهات مختلف نصب کرده‌اند. این الوارها به جای پلکان مارپیچی و برای پایین رفتن و باز و بسته کردن مجراها و هم‌چنین از بین بردن و برای پایین بردن انرژی سقوط آزاد آب و ممانعت از تخریب بدنه چاه تعبیه شده‌است. ساختمان ساده برج آبگیر می‌رساند که طول عمر سد بیش از دوره صفویه است. در دوره قاجاریه، عین الدوله پس از عزل از صدارت، چند ماه در فریمان متوقف بود که در این مدت برای افزایش استحکام بنای سد، توسط مجدالسلطان – پیشکار خود – در جلو دیوار سد، پایه هرمی شکل بسیار قوی ساخت تا فشار وارد از طرف آب مخزن به دیواره سد را مهار کند. ضمن تعمیرات اوایل قرن حاضر، در ارتفاع 5/1 متری از روی تاج سد، دریچه‌ها بسته‌است؛ ولی در صورت طغیان‌های شدید، آن‌ها را باز می‌کنند تا آب از روی سد عبور نکند. در بخشی از آب‌های طغیانی رودخانه، از دو کناره سد و از روی سنگ‌های کوه جاری می‌شد که بدین ترتیب، بدنه سد از خرابی مصون می‌ماند. طول دریاچه پشت سد در حدود 2 کیلومتری و عرض متوسط آن حدود 500 متر است. قسمتی از حجم سد با گل و لای انباشته شده است. به طور تقریبی، ظرفیت مخزن سد در حدود یک میلیون مترمکعب است. از آب این سد مجموعاً سه دهکده تقی آباد، قلعه نو و لوشاب و کارخانه قند فریمان و شهر فریمان استفاده می‌کنند.

نکته گردشگری سد: از آن جا که این سد از بند های باستانی ایران می باشد که قدمتی 1000 ساله دارد . لذا در صورت معرفی صحیح آن می توان به عنوان مکان گردشگری از آن سود برد .

در ضمن چند سالی است که به نوسازی اطراف سد و ایجاد مکانی برای رفاه حال گردشگران توجه شده است و مکان امنی برای آنان فراهم شده است که مجهز به جایگاه هایی برای استراحت کردن ، رستوران سنتی ، توالت ، وسیله بازی برای کودکان مانند فان فار ، تاب برقی ، ماشین برقی و ... است که خانواده ها می توانند در میان درختان و رو به سد که منظره ی بسیار دیدنی است آخر هفته ی به یادماندنی را سپری کنند .

ضمن اینکه در ایام نوروز در 13 عید جایی برای سوزن انداختن نیست و مردم برای بازدید از سد به آنجا هجوم می آورند .

دروازه ارغونشاه: در تنگ‌ترین نقطه مدخل دره، در سی متر دورتر نبشته سنگی دیده می‌شود و پلی نیز با سه دهانه به پهنای5/2 و 5/3 و دازای 2 متر وجود دارد. روی پل آشیانه‌های برای پاسداران ساخته بودند و مردم به‌وسیله گذرنامه‌های حاکم و فرمانده سپاهیان از آنجا عبور می‌کردند.

دربند ارغونشاه: دربند ارغونشاه، تنگه‌ای است به نام دربند کلات که ورودی اولیه به شهرستان کلات از این مکان انجام می‌گرفته‌است همچنین به دروازه ارغونشاه نیز معروف می‌باشد. شهر کلات دارای دو در ورودی اصلی به نام دربند ارغونشاه و دیگری تونل ورودی اولیه شهر است که از سمت مشهد وارد کلات می‌شوند.

دربند ارغونشاه پلی آجری و همچنین برج‌های دیده بانی در اطراف آن مستقر است. این پل آجری دارای سه دهانه می‌باشد و در گذشته ورود و خروج افراد توسط برج دیده بانی قابل کنترل بوده‌است.

مجدالاسلام کرمانی در سفرنامه خود در باره این دروازه می‌نویسد: در تنگ‌ترین نقطه مدخل دره، در سی متر دورتر نبشته سنگی دیده می‌شود و پلی نیز با سه دهانه به پهنای5/2 و 5/3 و دازای 2 متر وجود دارد. روی پل آشیانه‌های برای پاسداران ساخته بودند و مردم به‌وسیله گذرنامه‌های حاکم و فرمانده سپاهیان از آنجا عبور می‌کردند.

در قسمت راست دروازه و در سینه کوه کتیبه حجاری شده به دستور نادرشاه افشار وبه تاریخ 1155 هجری قمری و با خط نستعلیق و در24 بیت و در ارتفای 15 متر بالاتر از سطح زمین قرار دارد.

مضمون شعر در مدح خدا و پیامبر اسلام و نادرشاه است.بیت اول فارسی و مابقی به زبان ترکی است.

غار کارده، روستاى کارده: روستاى کارده در ۴۸ کیلومترى شمال مشهد قرار گرفته، و غار کارده در سه کیلومترى آن است. دهانهٔ غار به صورت یک شکاف سنگى است. عرض تقریبى آن یک تا سه متر و طول آن حدود ۱۰۰ متر است. این غار کاملاً خشک است و پرتگاه‌هایى خطرناک دارد. کوهنوردان، اسکلت‌هایى از انسان مربوط به زمان‌هاى قدیم را در درون این غار مشاهده کرده‌اند.

پارک باغ ملی: پارک باغ ملی که هم اکنون درمرکز شهر مشهد و در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده ، درواقع اولین پارک تفریحی مشهد است که در حاشیه خیابان قدیمی ارگ احداث شده و در گذشته با آب یکی از قنات های مشهور مشهد مشروب می شده است.

باغ ملی به دلیل هم جواری با ارگ حکومتی مشهد و واقع شدن درمرکز شهر ، در گذشته محل اجرای برنامه های اجتماعی و فرهنگی بوده است. و با توسعه و گسترش شهر و احداث پارک بزرگ و جدید ، اکنون باغ ملی به صورت پارک محلی درآمده است، اما در عین حال به دلیل قدمت از اهمیت خاصی برخوردار است. بخش های مختلف این پارک با انواع چنارهای قدیمی و درختان مختلف و گونه های گیاهی و گلکاری و چمن و فضای سبز مزین شده و محل تفرج و تفریح و استراحت شهروندان مشهد می باشد. این پارک هم اکنون تحت نظر شهروندان مشهد می باشد. این پارک هم اکنون تحت نظر شهرداری منطقه 8 مشهد است.

غار مغان: آدرس: 30 کیلومتری جنوب غربی مشهد

این غار در 30 کیلومتری جنوب غربی مشهد در جاده خلج ،‌در کوهپایه های کوه مغان و دره مغان قرار گرفته است

این غار دارای دهلیزها و راههای پر پیچ و خم گوناگونی است که در صورت عدم آشنایی با محیط احتمال گم شد زیاد است .

از سقف این غار ستونهای استالاکتیت و استالاکمیت که شاخه های آهکی هستند آویزان است و منظره بسیار جالبی را به وجود آورده . در درون غار چشمه آبی وجود دارد که علاوه برزلالی و گوارایی آن بسیار سرد است بطوری که در تابستان نیز نمی توان بیشتر از چند لحظه دست و پارا در آن نگه داشت .

درون این غار چاههای مختلفی نیز وجود دارد که درون بعضی از آنها پرندگانی نیز زندگانی می کنند . ده مغان در جنوب مشهد و مسیر آن از طریق شهرک سیدی و عبور از جاده خلج می باشد.

از دیگر نقاط تفریحی این ناحیه مایان ،‌ اردمه و خانرود را می توان نام برد

کنگ، ماسوله ای کوچک در انتهای یک جاده ییلاقی: کنگ در لغت دو معنادارد: پرنده‌ای قوی پنجه که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کند و در دگر معنا از آن به عنوان دژی مستحکم تعبیر شده است.

روستای کنگ یک از سکونتگاه‌هایی است که با الهام گرفتن از طبیعت و با تسلیم و ستیز با آن در طی قرن‌ها و برای نیاز مردمان این سکونتگاه رشد و هر گام بازی های زیبایی‌ را در تعامل با فضا و مقتضیات زیستی و جغرافیایی خود ارائه کرده است .

کنگ، ماسوله ای کوچک در انتهای یک جاده ییلاقی

کنگ در لغت دو معنا دارد، در لغت نامه به معنای پرنده‌ای قوی پنجه که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کند و در دگر معنا به دژ مستحکم تعبیر شده است .

روستای کنگ در 28 کیلومتری غرب مشهد و در 19 درجه و 36درجه عرض و 13درجه و 59 درجه طول جغرافیایی واقع شده است.

این روستا که جز دهستان طرقبه از بخش طرقبه و از توابع شهرستان مشهد است،در یکی از دامنه‌های شمال شرقی ارتفاعات بینالود و در جوار رودخانه کنگ احداث شده و در محور دره رودخانه کنگ قرار دارد.

ارتباط این روستا از طریق یک جاده آسفالته در محور مشهد طرقبه نغندر است.

کنگ به دلیل وجود کوه‌های مرتفع درختان فراوان و نوزیدن بادهای خشک از آب و هوای معتدل برخوردار است.

میانگین هوای منطقه روزانه 3-4 درجه سانتی‌گراد خنک تر از هوای مشهد است.

نحوه استقرار خانه‌ها با توجه اقلیم و جهت باد و جهت تابش خورشید در راستای شمال شرقی جنوب غربی تعیین شده که بیشترین بهره‌گیری از انرژی و صرفه‌جویی در مصرف آن را در پی خواهد داشت .

این روستا در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا قرار گرفته است.

شیب عمومی جنوب غربی و شمال شرقی و میانگین شیب آن حدود 7 درصد است.

کوه‌ها و ارتفاعات و چشم‌اندازهای زیبا کنگ یکی از جاذبه‌های طبیعی و دیدنی حومه مشهد به شمار رفته و برای فعالیت‌های تفریحی و ورزشی بسیار مناسب است .

جمعیت روستای کنگ در سرشماری سال 1380 حدود حدود 8000 نفر است که از این تعداد 1468 نفر که به 772 نفر آن مرد و 696 نفر زن هستند که در روستا سکونت دارند و سایرین به شهرهای اطراف مهاجرت کرده‌اند معمولا تعداد جمعیت ساکن درروستا در اواسط تابستان به اوج خود می‌رسد.

کار و پیشه مردم روستا، باغداری، دامداری، کارگری و فرشبافی است.

همچنین مشاغلی نظیر نجاری و تراشکاری نیز موجود می‌باشد. به دلیل نبود زمین سطح مناسب برای کشاورزی و وجود زمین‌های شیب‌دار اکثرا باغداری و مشاغل وابسته به آن جزو فعالیت‌های زراعی روستا محسوب می‌شوند.

این روستا 2 مدرسه راهنمایی، 1 دبستان، 1 انجمن ده، 2 حمام و 8 مسجد دارد.

از جمله مسائل اجتماعی فرهنگی روستای کنگ نحوه ارائه اجتماع روستایی آن است.

این روستا دارای 8 محله شامل، محله بالا، شفیعان، ابولون، میان ده(سادات)، زیرده(میران)، حشیمون، سرکمر و قلعه نو است.

در هر محله تعدادی ریش سفید و یک فرد به عنوان رئیس ریش سفیدان به نام کدخدا وجود دارد که به حل مسائل مختلف روستا می‌پردازند.

طوایف مردم روستای کنگ شامل 5 طایفه: هشیمون، شفیعون، آبیلون، سیرون و سید تشکیل شده است.

گفته می‌شود نخستین گروه مهاجران که به روستای کنگ آمده و هسته اولیه آن را تشکیل داده‌اند طایفه میرون ها که از میرده سیستان که امروزه زابل گفته می‌شود، هستند.

یکی از رسوم و عقاید ساکنان کنگ روشن کردن شمع در زیر درختی در کنار چشمه است که به روایات اهالی محل دفن امامزاده‌ای است که حاجت مردم را روا می‌دارد و مردم هم نذر و نیاز خو را در پای این درخت انجام می دهند.

از مکان های مهم مذهبی این روستا مزار شیخ عبدالله است که یکی از عرفای این دیار بوده و در سال 1266 ه.ق متولد و به تحصیل علم و دانش در مشهد، قم و عتبات عالیات پرداخت و در کنگ چشم از دنیا فروبست.

ازغد: درباره روستای تاریخی ازغد

روستای ازغد در استان خراسان رضوی در 17 کیلومتری شمال شرق طرقبه در جنوب شهر مشهد و در 18 کیلومتری انتهای بلوار وکیل آباد در دامنه رشته کوه های بینالود واقع شده است .

این روستا از حرم مطهر امام رضا (ع) حدود 40 کیلومتر فاصله دارد .

از ویژگی های این روستا میتوان به :

مقبره های قدیمی مندرج با خط عبری که دلالت بر قدمت چند هزار ساله این روستا دارد .

مسجد تاریخی ازغد که در زمان تیموریان بنا شده که قدمت حدود 1260 سال دارد .

مدرسه علیمه این روستا که قدمتی حدود 400 سال دارد.

مسجد 600 ساله روستای ازغد در حال تخریب است

مسجد روستای ازغد با بیش از 600 سال قدمت در آستانه تخریب قرار دارد.

این بنا که ساخت آن به سال 831 (ه.ق) باز می گردد، از جمله مساجد قدیمی روستایی شهرستان مشهد است که بر اثر مرور زمان بخشهایی از ایوان، سقف و نرده های آن تخریب و در معرض آسیب جدی قرار گرفته است.

از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی خواسته شده تا با توجه به جاذبه های گردشگری این روستا نسبت به تأمین اعتبار برای بازسازی مسجد ازغد اهتمام لازم را به انجام رساند.

پارک جنگلی وکیل آباد: واقع در استان خراسان رضوی و شهر مشهد

پارک جنگلی وکیل آباد نزدیکترین ییلاق عمومی مشهد است که در فاصله 8 کیلومتری شمالغرب مشهد قرار گرفته و بلوار عریض و بسیار زیبای وکیل آباد - میدان آزادی را به روستا و پارک جنگلی وکیل آباد متصل می نماید. مساحت وکیل آباد بیش از 70 هکتار و دارای رودخانه فصلی است.

آدرس :8 کیلومتری شمال غربی مشهد- انتهای بلوار وکیل آباد

سد چالیدره: استان خراسان بزرگ از نظر ظرفیت های فرهنگی و جهانگردی و نیز از نظر پدیده های طبیعی منحصر به فرد است که بیش از یک هزار و چهارصد اثر تاریخی، فرهنگی و مذهبی در این منطقه شناسایی شده که بسیاری از آنها مورد بازدید گردشگران و زایران قرار می گیرد و خراسان را از این جهت به یکی از غنی ترین نقاط کشور تبدیل کرده است.

موسسه توسعه گردشگری به منظور شناسایی هر چه بیشتر پتانسیل های گردشگری استان و برنامه ریزی برای استفاده بهینه از این قابلیت ها و در راستای توسعه صنعت گردشگری و جذب بیش از پیش گردشگران نسبت به مطالعه طرح های گردشگری از جمله طرح راهبردی «طرقبه و شاندیز»، طرح گردشگری «چالیدره»، طرح گردشگری «اخلمد»، طرح گردشگری «قره سو»، طرح گردشگری «آبشار دورود»، طرح گردشگری «گناباد»، طرح گردشگری «قاین» و طرح گردشگری «کوهسرخ» اقدام‌ کرده است.

طرح گردشگری چالیدره در کیلومتر دو جاده نقندر واقع است و به دلیل قرار گرفتن این طرح در یکی از خوش آب و هواترین نقاط ییلاقی اطراف مشهد می توان با سرمایه گذاری آن را به یکی از نقاط جذب گردشگر اعم از خارجی و داخلی تبدیل کرد.

ظرفیت طرح گردشگری چالیدره از نظر جذب گردشگر بیست و پنج درصد گردشگران طرقبه پیش بینی شده که معادل بیست و یک هزار و 625 نفر در هفته خواهد بود.

منطقه طرقبه و شاندیز از دیرباز به عنوان منطقه ییلاقی و گردشگری شناخته شده است .مطالعات طرح راهبردی طرقبه و شاندیز با هدف ایجاد پایداری در محیط طبیعی و توسعه گردشگری پایدار انجام پذیرفت.

از ویژگی های بارز این طرح، برنامه ریزی برای فعالیت های گردشگری در منطقه جغرافیایی مشخص و با دیدگاه راهبردی است.

طراحی پروژه ی انتقال آب از سد چالیدره و منبع آب شرب شهر طرقبه نیز در حال انجام است.

اخلمد: اخلمد در مسیر جاده مشهد قوچان و به فاصله 84 کیلومتری مشهد واقع شده فاصله جاده فرعی آن تا جاده آسیایی حدود 16 کیلومتر است . در انتهای رودخانه پر آب آن دو آبشار وجود دارد که ارتفاع یکی از آنها 23 متر است . از روستای اخلمد تا آبشار حدود 3 کیلومتر فاصله است که این مسیر را باید پیاده طی نمود.

آبشار اخلمد دیواره های عمودی و بلند کوههای آن ،‌هوای پاکیزه و ییلاقی ،‌و انواع میوه های گیلاس و سیب درختی آن مشهور است . در مدخل دره اخلمد بندی است که به همت و یا در زمان بایسنغر میرزای تیموری فرزند شاهرخ و حاکم توس در نیمه اول سده نهم ساخته شده است . باغات فراوان و میوه های آن مخصوصا سیب اخلمد معروف است

پارک ملت: تاریخچه پارک ملت مشهد

پارک ملت مشهد؛ قدیمی ترین پارک شهر مشهد در سال ۱۳۴۳ در زمان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی در مکانی که آن زمان خارج شهر بود احداث گردید ولیکن با توجه به توسعه شهری این پارک اکنون در داخل شهر قرار گرفته‌است. این پارک در آن زمان توسط دو مهندس طراح انگلیسی به سبک پارک‌های انگلستان طراحی گردید ولی ساخت آن نهایتا چندین سال بعد توسط مهندسین ایرانی به اتمام رسید.

موقعیت پارک ملت مشهد

بوستان(پارک) ملت ؛در غرب شهر مشهد و در حاشیه بلوار وکیل آباد و در ضلع شمال غربی تقاطع آزادی قرار گرفته است[موقعیت جغرافیایی ۳۶ درجه و ۱۹ دقیقه شمالی و ۵۹ درجه و ۳۲ دقیقه شرقی]. میدان آزادی مشهد به دلیل همجواری با پارک ملت از قدیم به عنوان «میدان پارک» در میان مردم مصطلح بوده‌است.

ویژگی‌های پارک ملت مشهد: مساحت این پارک ۷۲۰ هزارمترمربع(۷۲ هکتار) بوده و شامل بیش از ۳۵ هزار اصله درخت به سن چند ده ساله‌است. این پارک از بزرگترین، قدیمی ترین و در عین حال دیدنی ترین پارکهای مشهد و همچنین کشور به شمار می‌رود. در ضلع غربی این پارک (همجوار تقاطع آزادی) دریاچهٔ پارک قرار گرفته‌است که در پشت این دریاچه مجتمع جانبازان پارک ملت راه اندازی شده‌است و به صورت ۲۴ساعته به ۱۵۰ نفر از جانبازان قطع نخاعی خدمات ارائه می‌دهد. در مرکز پارک ساختمان فرهنگی-هنری امام رضا(ع) قرار دارد که شامل کتابخانه، کلاس‌های فرهنگی هنری، مسجد و... می‌باشد. در داخل پارک ملت همچنین شهربازی قرار گرفته‌است که قدیمی ترین شهربازی مشهد محسوب می‌شود. در ضلع شرقی پارک(همجوار آزادشهر) زمین‌های ورزشی پارک قرار گرفته‌است. این زمین‌ها شامل بزرگترین استخر روباز مشهد به مساحت ۱۲۵۰ مترمربع(طول ۵۰ متر و عرض ۲۵ متر و با عمق ۱ تا ۳ متر) با گنجایش ۴۰۰ نفر، زمین چمن فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس، پیست اسکی و... می‌باشد. به علاوه دورتا دور پارک زمین مخصوص دویدن و ورزش قرار دارد. «باغ رز» قسمتی سرپوشیده از پارک و ویژهٔ بانوان است که دارای امکانات و تجهیزات ورزشی می‌باشد

شهربازی پارک ملت مشهد: از قسمتهای مرکزی تا قسمتهای شرقی پارک شهربازی قرار گرفته‌است. این شهربازی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی احداث شد و اولین شهربازی مشهد به حساب می‌آید. این شهربازی تا به امروز تغییرات بسیار زیادی کرده‌است. چرخ و فلک (فانفار) این شهر بازی با قطر ۸۰ متر بزرگترین چرخ و فلک خاورمیانه و سومین چرخ و فلک مرتفع در دنیا(پس از چرخ و فلک توکیو و لندن) می‌باشد. این چرخ و فلک ۲۵۰ تنی در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید و قادر است در هر دور خود ۴۵۰ نفر را تا ۸۰ متر بالا ببرد.

کوهستان پارک شادی: مجتمع فرهنگی تفریحی تحت پوشش شرکت سرمایه گذاری شاهد خراسان است و بنیاد شهید مشهد اداره می شود و دارای امکانات تفریحی و شهر بازی است که از سال 1370 درمساحتی حدود 18 هکتار دردامنه تپه های شمالی و غرب باغ وکیل آباد و در انتهای بلواروکیل آباد مورد بهره برداری قرار گرفته است . کوهستان پارک همه ساله از 27 اسفند لغایت 15 خرداد به صورت مقطعی و از 15 خرداد به صورت مقطعی و از 15 خرداد تا 31 شهریور به صورت مدام در بعد از ظهرها دایر است.

اطاق های اداری، نمازخانه، اورژانس، تعمیرات و پارکینگ و فوریت های پلیسی و بانک و ساختمان های اداری و نگهبانی در قسمت های مختلف این مجموعه ایجاد شده است . فضای سبز و غرفه های مختلف آجیل و شیرینی و محل های استراحت خانوادگی ،محیطی با صفا و شاد برای گذران ایام فراغت فراهم کرده است.

امکانات تفریحی کوهستان پارک شادی: دستگاه تندر ، سرسره آبی ، گردباد، آپولو، تاب خانواده ، رنجر، سینما 2000 ، سوپرمن، ترانبانت ، افلاک نما ، مجموعه موتور سواری ، آبشار ، اختاپوس ، موشک ، اسب دونده ، تاب کودک، قطار بچه ، سوسمار بچه ، دایناسور، گاو وحشی ، تفنگ آبپاش و دستگاه های طوفان ، نهنگ ، چلنجر، قطار بخار ، سفینه ، کالسکه ، مجموعه قایقرانی و چندین دستگاه دیگر.

امکانات کنونی مربوط به فاز اول پروژه می باشد و در فازهای بعدی طرح ایجاد بازی های زمستان استخر سرپوشیده و هتل دردست اجراست.

چشمه گراب: چشمه گراب در 50 کیلومتری جنوب مشهد و در مسیر جاده قدیم مشهد به نیشابور و به طور دقیق تر به فاصله یک کیلومتری از جنوب این جاده واقع شده است. در واقع امر چشمه گراب متشکل از چندین چشمه با فواصل تقریبی 500 متر از یکدیگر می باشد که اغلب دارای دهانه های مخروطی و مرتفع تر از سطح زمین می باشند .

مظهر اصلی چشمه گراب که بر روی تپه مخروطی شکلی به ارتفاع متوسط 30 متر واقع است و به نظر می رسد که سطح پیزومتری آن نیز حدود 10 متر بالاتر از سطح دشت و اراضی منتهی به کالشور می باشد.

این چشمه دارای آب معدنی با خواص درمانی فراوان می باشند. املاح کلر و سولفات در این آب فراوان است. آب چشمه مفید است و به دفع مواد زاید بدن کمک می کند. آب این چشمه از دسته آبهای کلروره سدیک آهن دار و هیپوترمال با باقی مانده خشک زیاد و اسیدیته زیاد می باشد .ازدیاد ترشحات بزاق , معده , صفرا و لوزالمعده از خواص درمانی این آب است . همچنین این آب در درمان بیماریهای مفصلی نیز سودمند است.

مردم محل از آب این چشمه به عنوان دارو و برای التیام زخم های سطحی استفاده می کنند. توپونیم گراب واژه ای فارسی است که مرکب از دو جزء "گر" و "آب" می باشد. در لغت نامه دهخدا برای معنای واژه گَر(gar) بیماری کچلی آمده است. در عربی بدان جرب و در ترکی هم به آن قوتور می گویند. واژه آب (ãb) نیز در غالب موارد به همین معنی متداول در فارسی امروزی است. در گستره سرزمینی ایران واژه گراب (معادل انگلیسی Mange Water) عموماً اشاره ای به چشمه ها یا چاه های آب معدنی گوگرد دار می باشد. از نظر زمین شناسی طبق بررسی های انجام شده به نظر می رسد که مجموعه چشمه های تراورتن ساز منطقه گراب در مجاورت گسل سنگ بست- شاندیز و در بخش جنوبی آن قرار می گیرد. این موضوع البته نشان دهنده این است که منطقه دنباله طبیعی رون بینالود نیز به شمار می رود.

بزنگان (اقوام بزنگان): این روستا از توابع شهرستان سرخس است و در ۱۲۸ کیلومتری شرق مشهد در یک منطقه دشتی واقع شده است کوه بزنگان در ۴ کیلومتری جنوب کوه قره داغ و در ۶ کیلومتری غرب و جنوب غربی روستا قرار گرفته است اب و هوای ان معتدل خشک است در این روستا قلعه تاریخی بزنگان واقع شده است که نشان از قدمت دیرینه روستا دارد همچنین دو مسجد به نامهای محله بالا و محله پایین و زیارتگاحی بنام گل بی بی از مکانهای مذهبی روستا محسوب می شوند در مورد تجمع اقوام در این روستا باید بگویم که در قدیم عده ای از مالکین بزرگ بویژه شاهزادگان قاجار برای ابادی املاک خود در خراسان رعا یای خویش را از سایر نقاط به خراسان شمالی کو چانده اند یا تشویق به امدن کرده اند بدین ترتیب گاه روستاههایی یا گروههای قومی و زبانی با لهجه های مختلف ایجاد شده است که در حال حاضر نیز این گروهها به اصالت خود وقوف کامل دارند مثلا در روستای بزنگان که در اواخر قرن گذشته توسط یکی از شاهزادگان قاجار بنا شده است به افرادی از مرو کرمان گناباد یزد تربت حیدریه و هزاره جات بر می خوریم بنا بر این مردم این روستا را باید امیزه ای از مروی تربتی علیمیرزایی کرمانی و... دانست.

منابع آبی هر منطقه ای از بهترین تفریح گاه های طبیعی برای اهالی بومی و گردشگرن داخلی و خارجی محسوب می شوند. به سبب شرایط جوی و جغرافیایی، استان خراسان رضوی از دریاچه های مشهور و قابل توجهی برخوردار نیست ولی دریاچه بزنگان مهم ترین دریاچه استان خراسان رضوی به شمار می آید که آب آن از بارندگی های سالانه و چشمه های کوچک تامین می شود. دریاچه بزنگان که در مسیر جاده مشهد – سرخس قرار گرفته، مرکز پرورش ماهی قزل آلا بوده و در صورت برنامریزی صحیح از ویژگی های لازم برای جلب گردشگران برخوردار است.

دریاچه بزنگان تنها ابگیر طبیعی می باشد که در استان خراسان وجود دارد . این دریاچه حدود هشتاد هکتار وسعت وعمق ان حد اکثر دوازده مترو حد اقل نه متر می باشد و در جنوب رشته کوههای هزار مسجد در فاصلة حدود یکصدوسی کیلومتری جاده مشهد به سمت سرخس قرار دارد.آب این دریاچه از بارندگی های سالانه و چشمه های کوچک حاشیه و کف دریاچه تامین می شود و تاکنون ۳۳ گونه فیتو پلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان شناسایی شده است.

دریاچه بزنگان دارای ویژگیهای خاص و از اهمیت علمی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است که همه ساله در فصلهای پاییز و زمستان و اوایل بهار زیستگاه بسیار مناسبی جهت زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی می باشد . سازمان حفاظت محیط زیست در جهت حفظ و بهره وری معقول از این پدیده طبیعی و با حفظ اصالت تعادل اکولوژیکی آن ،‌برنامه هایی در دست اقدام داشته و در آینده نزدیک یکی از مراکز مهم علمی پژوهشی و تفرجگاهی خواهد شد.

دهکده چوبین: دهکده‌ چوبین نام محلی است که در یکی از روستاهای نیشابور در استان خراسان رضوی واقع در شمال شرقی ایران ساخته شده است. این دهکدهٔ چوبی کم نمونه و بی‌ همتا در ایران به‌وسیله مهندس مجتهدی ساخته شده و یکی از دیدنی ‌ها و تفرجگاه‌ های نیشابور می‌باشد.

نام «دهکده‌ چوبین‌» برخاسته از ویژگی‌ منحصر به فرد سازه‌ های‌ آن‌ در استفاده‌ کامل‌ از چوب‌ و بکارگیری روشی‌ نوین‌ در ساخت‌ بناهای آن که برخاسته‌ از پیشینه‌ تاریخی‌ ـ فرهنگی‌ و متناسب‌ با امکانات‌ و قابلیت‌های اقلیمی‌ وجغرافیایی‌ منطقه‌ است‌، می باشد. دیدنی های این دهکده شامل مسجد چوبی، موزه‌ و کتابخانه، رستوران، فروشگاه و نانوایی، آلاچیق، سوئیتها، فضای سبز و اکوسیستم زیبای آن به همراه کشاورزی و دامپروری است.

این مسجد، اولین‌ مسجد چوبی مقاوم‌ در برابر زلزله‌ در جهان ‌می‌باشد. این‌ بنا ۲۰۰ متر مربع‌ وسعت‌ دارد و سقف‌ آن‌ به‌ صورت‌ شیروانی ‌می‌باشد.‌ دو مناره‌ آن ۱۳ متر از سطح‌ زمین‌ ارتفاع ‌و وزن‌ هر یک تقریباَ ۴ تن‌ می‌باشد. شکل‌ ظاهری‌ آن‌ به‌ صورت‌ کشتی‌ای‌ وارونه ‌بر زمین‌ است‌‌. در ساخت این مسجد ‌که حدود ۲ سال‌‌ طول‌ کشیده است، ۴۰ تن‌ چوب‌ استفاده شده است.

مسجد چوبی این دهکده نه تنها در ایران بلکه در جهان بی نظیر است. این مسجد می تواند تا ۸ ریشتر زمین‌ لرزه را تحمل کند و بنای آن به گونه ای است که تا صدها سال دیگر نیز آسیب نخواهد دید.

اسکلت ‌آن‌ به‌ شیوه Two by Four یا Double L ساخته‌ شده‌ است‌. مناره‌ ها به‌ سقف‌ به ‌گونه‌ای اتصال‌ دارند که‌ در داخل‌ مسجد ستونی وجود ندارد.

دیواره‌ های‌ آن‌ دوجداره‌ بوده که بین‌ این‌ دو لایه‌، اسکلت‌ بنا وجود دارد. اسکلت مناره‌ ها و سقف‌ و همچنین‌ سقف‌ و دیواره ‌ها به روش عنکبوتیی اتصال‌ دارند. این نام به دلیل شیوه ساخت آن که مانند تنیدن‌ تار عنکبوت‌ است می باشد بطوریکه‌ اتصال‌ مناره ‌ها طوری‌ است که‌ وزن‌ آن‌ ها به‌ صورت‌ مساوی‌، ابتدا روی‌ سقف ‌و سپس‌ به‌ دیواره‌ ها و از آنجا به‌ زمین‌ منتقل‌ می‌شود. قابل توجه است که‌ از طریق‌ نردبان‌ داخل‌ مناره‌ ها می توان به‌ بالای‌ مناره ‌دسترسی‌ پیدا کرد. جالبترآنکه در محل اتصال‌ مناره‌ به‌ سقف‌، دریچه‌ای‌ تعبیه شده که‌ مانند یک‌ کانال‌ تهویه‌ هوا عمل‌ می‌کند بطوریکه در تابستان‌ هوای‌ گرم‌ و آلوده‌ را از فضای‌ مسجد خارج‌ می‌کند و هوای‌ پاکیزه‌ از طریق ‌بادگیر مخصوصی‌ که‌ در سقف‌ بنا شده‌، داخل‌ مسجد می‌گردد؛ و به‌ این‌ ترتیب‌ یک‌ تهویه‌ طبیعی‌ انجام‌ می‌پذیرد. دیواره‌ ها کمی‌ حالت‌ زاویه ‌دار دارند که‌ انتقال‌ وزن‌ را از مناره‌ به‌ زمین‌ ساده‌ تر می‌سازد.

قابل‌ ذکر است‌ که‌ محلی‌ که‌ در آن‌ مسجد‌ ساخته شده‌، بسیار موریانه‌ خیز است‌، لذا راهکارهای ویژه‌ای در ساخت این مسجد و دیگر بناهای‌ این‌ مجموعه‌ برای جلوگیری از اثرات مخرب چوب خواران به کار گرفته شده است‌. بطوریکه به‌ عنوان ‌نمونه‌، خانه‌ سازنده مجموعه‌ با عمر بیش‌ از۲۰ سال‌، از آسیب‌ چوب‌ خواران‌ به دور مانده‌ است‌. برای ماندگاری‌ دراز مدت‌ دیواره‌ های‌ خارجی در برابر نزولات‌ آسمانی، چوبهای ویژه با فرآوری خاص استفاده شده است.

کابینت ‌ها، دیواره‌ ها و حتی سینی ‌های آبدارخانه‌ این‌ مسجد،‌ چوبی‌ است‌‌. مسجد دارای یک‌ ایوان‌ بیرونی‌ که کف آن از خشت‌ است‌ می باشد. برروی‌ دیواره‌ های داخلی و بیرونی مسجد‌ به ترتیب تعداد ۷ و ۶ کتیبه‌ زیبا از آیات قرانی به‌ همراه‌ قابهایش‌ از چوب‌ درختان‌ گردو وتوت ‌نصب‌ است.

در ساختمان‌ و تزیینات‌ داخلی چوبهای‌ مختلفی‌ از درختان‌ مثمر و غیر مثمر مانند انواع‌ کاجها، اشن‌، سپیدار، گیلاس‌، گلابی‌، زبان‌ گنجشک‌، گردو و توت استفاده شده است‌. نور پردازی‌ ویژه مجموعه‌، هارمونی‌ ویژه‌ای‌ از رنگهای‌ شاد، در شبها جلوه‌ خاصی‌ دارد.

هدف‌ سازنده این مجموعه‌، رونق بخشیدن به‌ صنعت‌ گردشگری‌ و نیز احیای‌ نام‌ و یاد بزرگ‌ مردی‌ است‌ که‌ روزگاری‌ در این‌ مکان‌ به‌ خدمت‌ می‌زیسته ‌است‌.

طرقبه: ییلاق طرقبه با وسعت 1600 کیلومتر مربع در منطقه ای کوهستانی در امتداد بینالود واقع شده و در 15 کیلومتری مشهد در غرب انتهای بلوار وکیل آباد قرار دارد. طرقبه دارای سابقه ای طولانی در تاریخ این شهر است و به عنوان یکی از مناطق دشت توس به نام تروغبذ در قرون اسلامی مطرح بوده است. همین طور در طول سده های اسلامی به صورت گذرگاه و تفرج گاه نیز به شمار می رفت.

این مکان در امتداد دره بسیار باصفایی واقع شده و از نظر زمین شناسی از بخش های دشت، پای کوه و کوهستانی شکل گرفته است. طرقبه دارای آب و هوای سرد و خشک با تابستانهایی خنک و مطبوع می باشد که به دلیل بالا بودن ارتفاع آن میزان بارندگی این منطقه نسبت به شهر مشهد بیشتر است.

موج های آبی: مجموعه "سرزمین موجهای آبی" مشهد در زمینی به مساحت ۸۴۶۰ متر مربع و با زیربنای ۲۳۰۰۰ متر مربعبزرگترین پارک آبی سرپوشیده خاورمیانه و نخستین مجموعه از این نوع در ایران می باشد. این مجموعه که در سال ۸۶ افتتاح شد، از حیث زیربنا و تجهیزات و تنوع و تعدد امکانات و بازی های آبی در رده بهترین پارکهای آبی دنیا است. گفتنی است تا قبل از تبدیل مجموعه آبی المپیک ۲۰۰۸ پکن (مکعب آبی) به پارک آبی در سال ۲۰۱۰، مجموعه سرزمین موجهای آبی مشهد بزرگترین پارک آبی قاره آسیا بوده است. سرسره "تاپسی توروی" این مجموعه، برنده بهترین سرسره آبی سال 2010 از طرف انجمن پارک های آبی جهان است. از امکانات و تفریحات این مجموعه میتوان موارد زیر را نام برد:

سرسره های آهسته، سرسره های سرعتی، سرسره پیچشی، سرسره موج، سرسره تاپسی توروی، سرسره تویستر، چاله فضایی، استخر موج، رودخانه آرام و خروشان، منطقه بازی کودکان، استخر برکه، سونای خشک و بخار، جکوزی سرد و گرم، رستوران، کافی شاپ، فروشگاه لوازم ورزشی، حمام ترکی و ...

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

هنرهای سنتی و صنایع دستی

پوستین‌دوزی: در زمره صنایع دستی مشهد پوستین‌دوزی و نقش‌اندازی روی آن از اهمیت و جایگاه برخوردار است. بنابر شواهد فن پرورش و نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه هزار ساله و یا بیشتر می‌باشد. پیش از این بسیاری از پوستین‌دوزها در محله نوغان گردهم می‌آمدند که اصلیت آنها کابلی و در مشهد متوطن گردیده بودند، شیوه کار آنان بدین ترتیب آغاز می‌شد، ابندا پوست تازه گوسفندان پر پشم را به دباغخانه می‌برند، پشت پوستها را با نمک و آرد جو آش می‌دادند، کارد می‌کشیدند، رنگ می‌زدند و در آفتاب می‌گستراندند تا به صورت چرم نرم و زرد رنگی درآیند، آنگاه آن را اصلاح کرده و مانند خیاط‌ها برای تهیه انواع پوستین آن را برش می‌دادند و با سوزن به هم می‌دوختند، برای تزیین پوستین نیز از هنر سوزن‌دوزی و با رنگ‌آمیزی استفاده می‌کردند و امروزه پوستین‌دوزی از هنرهای مردم شاندیز محسوب می‌شود که در کنار کار کشاورزی و دامپروری به این حرفه نیز روی آورده‌اند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره‌های کفشی، دستکش و غیره اشتغال دارند.

سماورسازی: سماور یک واژه روسی به معنی خودجوش است. در دوره صفویه قهوه وارد ایران شد و در آغاز احتمالاً از سماور برای تهیه قهوه استفاده می‌گردید اما بعدها وسیله‌ای برای تهیه چای بود. بنابر شواهد در قرن هجدهم میلادی از ایران و خاورمیانه به روسیه وارد شد و مردم آن را به یک کالای هنری تبدیل کردند. برای اولین بار سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادرشاه افشار از روسیه وارد ایران شد و تا دوره قاجار نیز وارداتی بود. بعدها صنعت سماورسازی در شهرها و روستا و در میان عشایر رونق گرفت و دواتگران از آن پس انواع سماور و وسایل مربوط به آن از جمله جام، لگنچه و پارچ می‌ساختند. از جمله مصنوعات دستی در مشهد مقدس سماورسازی است که تولیدات آن بسیار معروف می‌باشد. این سماورها با نقش و نگار آراسته گردیده و گاهاً با ورشو آبکاری می‌شود.

آینه‌کاری: آب و آینه همواره نزد ایرانیان به صورت دو نماد پاکی، روشنایی، بخت، راستگویی و صفا شمره شده است و شاید به کار گرفتن آینه به عنوان یکی از آرایه‌های بنا با این امر بی‌ارتباط نباشد. بنابر مدارک موجود گویا آینه برای نخستین بار در تزیین بنای دیوانخانه شاه طهماسب صفوی در قزوین به کار گرفته شده و یکی از آرایه‌های معماری دوره اسلامی به شمار می‌رود. به عنوان هنری برای ایجاد اشکال منظم در طرح‌ها و نقش‌های متنوع با قطعات کوچک و بزرگ آینه به منظور تزیین سطوح داخلی بنا تعریف شده است. حاصل کار آینه‌کاری ایجاد فضایی درخشان و پرتلألو است که از بازتاب پی‌درپی نور در قطعات بی‌شمار آینه پدید می‌آید. رایج‌ترین طرح‌ها در هنر آینه‌کاری طرح‌های مشهور گره، شمسه، ترنج، لچک، قطارسازی، اسلیمی، تمونی و نیم گره کور می‌باشد. آینه‌کاری از جمله هنرهایی است که به دلیل مذهبی بودن شهر مشهد، وجود اماکن متبرکه و زیارتگاه‌ها در این منطقه رواج دارد.

ارغوان بافی: از به هم تنیده شدن تار و پود ترکه‌های نازک حاصل از درختچه‌های ارغوان هنری سنتی و بومی ایجاد می‌شود که به «ارغوان بافی» معروف است. این هنر دستی با ترکه‌های ارغوان، گیاهی طبیعی و خودرو از دره‌های منطقه مایان طرقبه انجام می‌شود. برداشت ترکه‌های ارغوان معمولاً در اواسط بهار آغاز و تا اواخر پاییز ادامه دارد. پس از جمع‌آوری ترکه‌ها آن‌ها را در محیطی خیس و نم‌دار خوابانیده و آماده کار می‌نمایند و با بافتن ترکه‌های ارغوان به یکدیگر سبدها و اقلام تزیینی تولید و به بازار فروش عرضه می‌نمایند.

گلیم بافی: هنر گلیم‌بافی دستاوردی است که از قرون گذشته بر اثر کار مشقت بار در پای دارهای بافندگی ساده روستایی و ایلیاتی پدید آمده است. اگرچه پیشینه این هنر به دوران تاریخی و قبل اسلام می‌رسد اما در طول دوران اسلامی ذوق و سلیقه کویرنشینان، روستاییان و بومیان موجب بروز خلاقیت‌های هنری و شکوفایی آن با الهام از طبیعت پیرامون بوده است. امروزه زنان روستایی اوقاتی از زندگی روزمره خود را به بافت گلیم اختصاص می‌دهند. گلیم‌ها دارای نقوش متنوع حیوانی و طرح‌های هنری است که از انواع آن می‌‌توان به گلیم سوماک و گلیم سوزنی اشاره نمود.

«هرکاره» تراشی: دیگ‌ها و ظروف سنگی که در اصطلاح عامه مردم مشهد "هرکاره" نامیده می‌شود از قرون گذشته یکی از مهمترین سوغات مخصوص مشهد به شمار می‌آمد. از ویژگی‌های این سنگ که نوعی سرپانتین می‌باشد نرم و مقاوم بودن آن در برابر آتش است که به دلیل طبخ ملایم، غذا را لذت‌بخش می‌نماید. بنا بر روایات حضرت رضا(ع) در هجرت تاریخی خود از مدینه به مرو و ورود به نوقان به کوهی که سنگ از آن برداشت می‌کردند تکیه نموده و فرمودند، خداوند به این کوه برکت داده است. امروزه هرکاره تراشی جایگاه خود را به عنوان هنر سنتی و سوغات حفظ کرده است.

تولیدات نمدی: امروزه گردشگرانی که به سوی تفرج‌گاه‌های طبیعی مشهد از جمله شاندیز تردد می‌‌نمایند این‌گونه تولیدات را در فروشگاه‌های عرضه محصولات متنوع و سوغات مشاهده می‌کنند که در اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگون وجود دارند. نمد از پشم گوسفند تنیده شده، به صورت کلاه، زیرانداز و... تولید می‌شود که مراحل ایجاد آن کارگاهی است.

قالی مشهد: از جمله دلایل رونق این هنر سنتی در مشهد وجود مضجع پاک و شریف حضرت رضا(ع) و مهاجرت هنرمندان قالی‌باف از مناطق مختلف و توطن آن‌ها در این شهر بوده است. امروزه موزه‌های دنیا آراسته به قالی مشهد به ویژه از عصر صفویه می‌باشد. شهرت فرش مشهد را باید در رنگ و نقش و نحوه‌ی بافت آن جستجو نمود.

کاشی کاری سنتی: کاشی به عنوان یکی از عناصر زیبایی بناها از قرون پیشین در عمارات و ابنیه به کار می‌رفته است. موطن اصلی کاشی، ایران بوده و صنعتگران دوره هخامنشی مبتکر و خالق این هنر بوده‌اند. این هنر در دوره تیموریان تکامل یافت و در عصر صفویه به اوج عظمت خود رسید. کاشی به لحاظ مواد تشکیل‌دهنده آن بر دو نوع کاشی گلی و جسمی شناخته می‌شود و از نظر تنوع شامل کاشی معرق، هفت رنگی، زیر رنگی، نره و غاز مغازی است. امروزه این هنر به دلیل وجود بناهای مذهبی در شهر مشهد رواج دارد.

فیروزه تراشی: فیروزه یکی از قدیمی ترین سنگ های شناخته شده در دنیاست. زیبایی اش در طول تاریخ آن را در زمره سنگ های پررمز و راز قرارداده و افسانه ها در مورد آن نسل به نسل و سینه به سینه ساخته شده است. فیروزه این سنگ زیبا آدمیان را در طول قرن ها شیفته خود کرده است.

مشهدمقدس به دلیل نزدیکی به نیشابور از گذشته محل تراش و عرضه فیروزه بوده و یادمان باشد که تراش فیروزه در ایران همچون فیروزه اش مرغوبترین نوع تراش در دنیا محسوب می شود و بسیاری فیروزه تراشی را نسل به نسل به یکدیگر آموختند و این پیشه را کسب خانوادگی خود می دانند.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

موزه های شهرستان مشهد

1. موزه ی آب: بلوارسازمان آب مقابل ساختمان آب منطقه ای خراسان رضوی

2. موزه ی وقف: خیابان آبکوه جنب اداره ی اوقاف تالارنور

3. موزه ی علوم: بلواروکیل آباد کوی دانشگاه فردوسی دانشکده علوم

4. موزه ی شهدا: بلوارمدرس داخل اداره ی بنیادشهید

5. موزه ی توس: شهرتوس جنب آرامگاه فردوسی

6. موزه ی طبیعی: خیابان خواجه ربیع بلوارمجلسی 33 پشت ایستگاه راه آهن

7. موزه ی باغ نادری: چهارراه شهدا داخل آرامگاه نادرشاه افشار

8. موزه ی حیات وحش: بلواروکیل آباد اداره ی کل حفاظت محیط زیست

9. موزه ی علوم زمین: بلوارپیروزی میدان حر بلوارسرافرازان

10. موزه ی مردم شناسی: حاشیه ی حرم مطهر"طرف باب الهادی ع"(حمام شاه/حمام مهدی قلی بیک)

11. موزه ی دفاع مقدس: انتهای خیابان کوه سنگی پارک کوه سنگی

12. موزه ی زمین شناسی: میدان راهنمایی درون دانشگاه آزاد.

13. موزه ی ملک آباد(کاخ شاه): بلوارملک آباد درحال حاضرتعطیل است.

14. موزه ی حوض خانه ی هزاردستان: خیابان ارگ کوچه ی جنت (اولین موزه ی خصوصی)

15. موزه ی تاریخ طبیعی خراسان: حدفاصل میدان آزادی ومیدان تلویزیون.

16. موزه ی حِرَف ومشاغل سنتی: کیلومتر10 جاده ی شاندیز رباط ویرانی

17. مجتمع فرهنگی آیه ها: بزرگراه شهدکلانتری بعد از میدان تلویزیون

18. خانه ی علوم: انتهای خیابان کوهسنگی مجموعه فرهنگی تفریحی کوهسنگی

19. خانه ی ملک: خیابان ارگ سه راه جم مرکز آفرینش های هنری.

20. موزه ی طابران: نرسیده به شهرتوس قبل ازپل کشف رود سمت چپ روستای چهاربرج داخل سالن ورزشی باستانی- این موزه خصوصی است.

21. موزه ی بزرگ خراسان: انتهای خیابان کوهسنگی ضلع جنوبی پارک توسط سازمان میراث فرهنگی درحال احداث است.

22. سایت موزه ی باستان شناسی: شهرتوس مقابل بنا

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

گورستان های تاریخی

دربسیاری ازروستاهای تاریخی شهرستان کشهد وطرقبه وشاندیز که محل زندگی ایرانیان اصیل بوده است گورستان هایی وجود داشته که بعد از اسلام به آن گورستان گبرهاگفته می شود. قبرستان های بسیاردیگری نیز با قدمت بیش از 400 سال وجوددارد.کاربرد سنگ قبرهای رودخانه ای وصندوقی دراین قبرستان ها رایج بوده است. برخی ازاین گورستان ها نیزمربوط به سایرادیان ومذاهب است.

گورستان پیانی: 8 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز قلعه ی پیانی.

گورستان گرزمی: 10 کیلومتری جنوب مشهد سرراه روستای متروکه ی گرزمی.

گورستان مجد: 27کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان سمت راست روستای مجد.

گورستان ارامنه: خیابان عامل نبش سه راه کریمی جنب شهرداری منطقه هفت اطراف آن دیوارهای بلند احاطه شده وفقط یک در کوچک دارد.

گورستان حصار: 7 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه بعد از روستای گلستان . این گورستان دربافت قدیمی روستای حصارقرارگرفته است.

گورستان مغولی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 8 جاده ی شاندیز جاده ی فرعی سمت راست 2 کیلومتربه طرف جاده ی سنتو روستای چاه خاصه.

قبرستان تاریخی ده بار: 20 کیلومتری غر ب مشهد طرقبه به طرف عنبران جنب رستوران گنجعلی خان جاده ی طرقدر 14 کیلومتر روستای ده بار.

قبرستان تاریخی کنگ: 27 کیلومتری غرب مشهد طرقبه شمال روستای کنگ دوره ی صفوی.

قبرستان قدیمی لک لک: 10 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات روستای باغ فراگرد به طرف شهرتوس روستای لک لک.

قبرستان تاریخی میامی: 35 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه سمت چپ روستای میامی قرن 10 ق

قبرستان تاریخی نغندر: 17 کیلومتری غرب مشهد طرقبه جاده ی کنگ شرق روستای نغندر دارای سنگ قبرهای صیقلی رودخانه ای قرت 11 ق.

قبرستان تاریخی جاغرق: 12کیلومتری غرب مشهد بعدازجاده طرقبه حاشیه غربی روستای جاغرق با سنگ قبرهای قلوه ای قرن 10 ق.

قبرستان تاریخی ویرانی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جا ده ی شاندیز روستای ویرانی دارای سنگ قبرهای صندوقی.

قبرستان تاریخی مختاری: 50 کیلومتری جنوب مشهدکیلومتر 48 جاده ی قدیم نیشابور دوکیلومتری شمال روستای دلبران.قرن 10 ق.

قبرستان تاریخی سربرج: 22 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان روستای سربرج این قبرستان 500 سال قدمت دارد.

قبرستان تاریخی ابرده سفلی: 20 کیلومتر ی غرب مشهد شاندیز روستای ابرده سفلی قرن 9 ق

قبرستان قدیمی حصارسرخ: 13 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای حصارسرخ 300 متری جاده درجوارروستای سوران.

قبرستان تاریخی مایان سفلی: 13 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد سمت چپ جاده ی مایان روستای مایان سفلی.

قبرستان تاریخی مایان وسطی: 15 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد سمت چپ روستای مایان وسطی.

قبرستان تاریخی گراخک: 22 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز جاده ی دولت آباد روستای گراخک کوچه ی مقابل نانوایی 500 متر. دراین روستا دو قبرستان تاریخی وجوددارد.

قبرستان تاریخی عاشقان: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده سنتو سمت راست به طرف شهرتوس 150 متری شمال غرب روستای عاشقان دوره ی تیموری.

قبرستان تاریخی مارشک: 63 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده انتهای روستای مارشک به طرف کریم آباد . دراین قبرستان یک بنای تاریخی معروف به مقبره ی خان ها وجوددارد.

قبرستان تاریخی قلعه چراخ: 24 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور جاده ی ده غیبی 4 کیلومتری جنوب روستای عارفی انتهای دره جنوب قلعه چراغ . این قبرستان فاقدسنگ قبرمی باشد.

قبرستان تاریخی تبادکان (سیدها): 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور جاده ی امرغان روستای تبادکان درسال های اخیر پنج سنگ مزار درقبرستان این روستا شناسایی شد.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

خانه های تاریخی

خانه های مسکونی وساختمان های عمومی تاریخی که درذیل معرفی شده به لحاظ قدمت واعتبار از اهمیت فراوانی برخوردار بوده وبیشتر آن ها توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری به ثبت رسیده و غالبا مسکونی و غیرقابل بازدید هستند. این خانه ها مربوط به دوره های قاجاروپهلوی است و به طورمتوسط بین 60 تا 120 سال قدمت دارند. دراین میان خانه های ملک و مستوفی ازجمله مهم ترین آن هاست. درجریان طرح های عمرانی آستان قدس رضوی وشهرداری فقط در 6 سال گذشته بیش از 20 خانه ی تاریخی درمرکز شهر تخریب شده و از لیست حذف گردیده است.

خانه ی ملک: خیابان ارگ سه راه جم منزل حاج حسین ملک پسر ملک التجار واقف مشهورخراسان وی یکی ازثروتمندترین مردان ایران درصدسال گذشته محسوب می شود. اودرجوانی برای اداره ی املاک و مستغلات پدرش حاج کاظم ملک التجار به مشهد آمد.حاج حسین ملک سال ها اجاره دار املاک و مستغلات آستان قدس رضوی نیز بوده است. درحال حاضر خانه ی وی به عنوان مرکزآموزش هنرهای سنتی وگردشگری مورد استفاده است. دوره ی قاجار.

خانه ی تابستانی ملک: انتهای بلوار وکیل آباد تفرجگاه وکیل آباد . این خانه در میان املاک شخصی وی قرارگرفته و مجسمه ی برنزی او هنوز در کنار ورودی خانه مقا بل استخر خود نمایی می کند. درکنار آن به فاصله 50 مترخانه ی دیگری وجودداردکه متعلق به خدمه وکارگران وی بوده است.

خانه ی دخترملک: خ آخوند 20 کوچه ی فروغ پلاک 41 دوره ی پهلوی.

خانه ی طلایی: میدان طبرسی نبش کوچه نوغان 3 دوره پهلوی اول.

خانه ی داوری: خیابان خسروی کوچه پاساژ خیام پلاک 2 دوره ی پهلوی.

خانه ی ظریف: خیابان ارگ کوچه ی شاهین فر بن بست جهام د.ره ی پهلوی اول.

خانه ی نوریان: کوچه ی خامنه ای مقابل بوستان محلی دوره پهلوی اول .

خانه ی قدیمی: خیابان چمران چمران 2 پلاک 113

خانه ی قدیمی: خیابان چمران نبش چهارراه گلستان غربی.

خانه ی قدیمی: خیابان چمران نبش چمران 9 پلاک 163

خانه ی قدیمی: خیابان چمران داخل چمران 11 پلاک 26.

خانه ی قدیمی: خیابان چمران نبش چمران 10 پلاک 118.

خانه ی قدیمی: خیابان چمران بین چمران 9 و11 پلاک 59.

خانه ی قدیمی: خیابان چمران بین چمران 7و9 پلاک 155.

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه پلاک 6

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه پلاک8

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه پلاک32

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه پلاک11

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی شاهین فر پلاک121

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه پلاک 7

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه نبش سجادیه 3

خانه ی قدیمی: ابتدای خیابان ارگ کوچه ی سجادیه مقابل پلاک46

خانه ی قدیمی: خیابان ارگ بلوارمدرس مدرس 6 پلاک 90

خانه ی قدیمی: ابتدای ارگ خیابان گلستان نبش جنت 6 پلاک 15

خانه ی قدیمی: ابتدای ارگ خیابان گلستان نبش جنت6 نبش کوچه زرافشان.

خانه ی قدیمی: میدان ده دی امام خمینی 34 داخل کوچه پلاک 17

خانه ی قدیمی: ضلع جنوبی میدان ده دی انتهای کوچه ی حسینیه پلاک 20

خانه ی قدیمی: چهارراه لشکر خیابان بهار پلاک 309

خانه ی قدیمی: میدان سعدی حاشیه ی میدان اول سناباد

خانه ی قدیمی: میدان سعدی بین سناباد 1و3 پلاک 67

خانه ی قدیمی: خیابان سعدی سعدی 7 پلاک 92

خانه ی قدیمی: خیابان سعدی سعدی 3 منزل روبرو

خانه ی قدیمی: خیابان سعدی سعدی 5 در مقابل پلاک 132 شهیدی

خانه ی قدیمی: خیابان دانشگاه کوچه ی اسرار پلاک 17

خانه ی قدیمی: خیابان دانشگاه کوچه اسرار 5 پلاک 77

خانه ی قدیمی: خیابان دانشگاه دانشگاه 16 کوچه سلسبیل پلاک 22

خانه ی قدیمی: حاشیه ی خیابان دانشگاه مقابل برج آلتون پلاک 274

خانه ی قدیمی: نبش چهارراه دکترا پلاک 4 پشت کتابفروشی فلسطین

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور27 پلاک 142

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور27 پلاک 24

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور27 پلاک 49

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور27 پلاک 110

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور24 پلاک 220

خانه ی قدیمی: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور20 پلاک254

خانه ی قدیمی: خیابان سنایی 11 کوچه ی صنوبر پلاک 4

خانه ی قدیمی: خیابان سنایی 11 کوچه ی صنوبر 1 پلاک 6

خانه ی قدیمی: خیابان سنایی 11 کوچه ی حکمت پور مقابل پلاک 89

خانه ی قدیمی: خیابان امام رضا (ع)5 (کوچه ی چهنو)پلاک 74

خانه ی قدیمی: خیابان امام رضا (ع)5 (کوچه ی چهنو)پلاک 147

خانه ی قدیمی: خیابان امام رضا (ع)5 (کوچه ی چهنو)پلاک 212

خانه ی قدیمی: سه راه ادبیات خیابان اسدزاده 6 پلاک 73

خانه ی قدیمی: سه راه ادبیات خیابان اسدزاده 6 آخرکوچه پلاک 63

خانه ی قدیمی: فلکه تختی خیابان صاحب الزمان 2 پلاک 117

خانه ی قدیمی: فلکه ی دروازه قوچان سنایی 2 سمت چپ پلاک 173

خانه ی قدیمی: خیابان آخوندخراسانی 19 پلاک 133

خانه ی قدیمی: خیابان توحید کوچه ی زردی جنب هنرستان چراغچی

خانه ی قدیمی: خیابان پاسداران 8 حاشیه خیابان پلاک 128

خانه ی قدیمی: خیابان پاسداران پاسداران 4 سمت راست پلاک 9

خانه ی قدیمی: خیابان پاسداران1/4 سمت راست پلاک 5

خانه ی موسوی: خیابان پاسداران1/4 سمت چپ پلاک 22

خانه ی موسوی: بلواروحدت 21 کوچه ی کشمیری ها پلاک 17 دوره ی پهلوی اول

خانه ی لگزایی: خیابان ارگ خیابان جنت پارکینگ شهرداری دوره ی پهلوی اول

خانه ی فولادی: میدان امام رضا(ع)پلاک 158 دوره ی پهلوی اول

خانه ی قریشی: خیابان دانشگاه ساختمان اموراداری دانشکده ی علوم پزکی

خانه ی مجیدنیا: خیابان آخوندخراسانی 20 پلاک 1 دوره پهلوی

خانه ی احمدیان: خیابان آزادی نوغان 4 پلاک 4 دوره اول پهلوی اول

خانه ی پیشه وران: خیابان خسروی کوچه ی سه شهید پلاک 42 دوره ی پهلوی اول

خانه ی بنی هاشمی: خ دانشگاه 15 پلاک های 28 و29 دوره پهلوی اول

خانه ی دکترسالاری: خیابان پاسداران نبش پاسداران 1/4 پلاک 58

خانه قدیمی داودی: خیابان توحید دوره ی قاجار

خانه قدیمی امیری: خیابان نواب صفوی 9 پلاک 351 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی اکبرزاده: خ آزادی کوچه ی ساسان پلاک 49 دوره قاجار

خانه ی قندی(حسینی): میدان شهدا خیابان توحید6 دوره ی پهلوی اول

خانه ی قدیمی زرین زاده: خیابان نواب صفوی11 پلاک 6 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی وهاب زاده: خیابان آخوندخراسانی 9 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی عمادتربتی: خیابان دانشگاه کوچه باغ سنگی پلاک 65

خانه ی زرعی: خیابان آیت ا... شیرازی کوچه ی ملاهاشم کوچه حمام برق پلاک 1/29دوره پهلوی

خانه ی امینی: پنجراه پایین خیابان بلواروحدت وحدت 13 پلاک 215 دوره ی پهلوی اول

خانه ی قدیمی: میدان بیمارستان امام رضا(ع)ابن سینای 1 جنب مجتمع پزشکان کیمیا پلاک 2+11

خانه ی موسوی: خیابان آزادی آزادی 3 کوچه ی شهیدرامین محمدزاده روبروی پلاک 72 دوره ی پهلوی

خانه ی محمدی: خیابان نواب صفوی کوچه ی عباسقلی خان کوچه ی محمدیه کوچه رکابی پلاک 99 دوره پهلوی

خانه ی سالاری: چهارراه شهدا آرامگاه نادرشاه نبش کوجه ی خوراکیان دوره ی پهلوی اول

خانه ی جواهری: خیابان اندرزگو کوچه ی سرشور 13 پلاک 211 دوره پهلوی اول

خانه ی خان منش: ابتدای خیابان ارگ روبروی سازمان آموزش وپرورش نبش کوچه ی سجادی دوره پهلوی اول

خانه ی حسن زاده: خیابان شاهین فر کوچه ی جهان بخت کوچه ی عرفانی پلاک 10 دوره پهلوی اول

خانه ی توکلی زاده:فلکه ی سراب بین خیابان سعدی 18و20 پلاک 49 دوره پهلوی اول

خانه ی صاحب علم: خیابان خسروی بازارسرشور 14اولین منزل سمت چپ پهلوی اول

خانه ی موسوی نژاد: میدان شهدا کوچه ی حاج آقاجان جنب هتل غدیر دوره پهلوی اول

خانه ی یزدان پرست: بلواروحدت وحدت 21 کوچه ی تکیه ی داروغه کوچه ی کشمیری ها پلاک 4 دوره ی پهلوی اول

خانه ی سبزواری زاده: چهارراه شهدا خیابان شیرازی 11 انتهای کوچه دوره ی پهلوی اول

خانه ی شیخ الاسلامی: میدان شهدا سمت خواجه ربیع کوچه ی هاشمی نژاد پلاک 29 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی موسوی: خیابان امام رضا (ع) نرسیده به فلکه آب کوچه ی کربلا دوره ی قاجار.

خانه ی قدیمی غفوری: خیابان نواب صفوی کوچه ی عباسقلی خان پلاک 85 دوره ی پهلوی

خانه ی قدیمی سیدان: بلوار وحدت وحدت 21 کوچه ی صفارشاهرودی کوچه ی غلام حیدر پاک سید بلوک دوم دوره قاجار

خانه ی قدیمی وطن چی: خیابان خسروی جنب سرای عروس طبقه ی دوم کاخ عروس ودفترثبت اسناد دوره ی قاجار.

خانه ی قدیمی کاظم زاده: اوایل خیابان خسروی بعدازدومین کوچه ی فرعی حاشیه ی خیابان دوره ی قاجار.

خانه ی مسکونی علیزاده: خیابان رجایی کوچه ی شوکت الدوله پلاک 4 دوره ی پهلوی

خانه ی دکترحشمت اعتمادی: خیابان آزادی نبش چهارراه خسروی کوچه ی شهیدمهاجر وپسران پلاک 719 دوره پهلوی اول.

خانه ی قدیمی مسکونی تفتی: فلکه ی سراب کوچه ی قائم مقامی پلاک 3 دوره ی قاجار.

خانه ی مسکونی سزاوارسیدی: چهارراه لشکر خیابان ملک الشعرای بهار 25 (فرخی) سمت راست نبش کوچه اول جنب هنرستان متقیان پلاک 37

خانه ی قدیمی مسکونی کرمانی: حاشیه ی نواب صفوی 11 پلاک 132 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی مسکونی بلخاست: خیابان نواب صفوی بلخاست:خیابان نواب صفوی 11 کوچه ی باغ حسن پلاک 11 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی عباسیان حسینی: خیابان اندرزگو بازار سرشور سرشور3 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی اردکانی (دولابیان): بلواروحدت وحدت 21 کوچه صفارشاهرودی پلاک 27 دوره ی قاجار

خانه ی مستوفی(فرهنگ سرای بهشت): دروازه طلایی جنب بنیادشهید منزل استاندارقدیم خراسان دوره پهلوی اول.

خانه ی قدیمی داروغه (حسینیه شورک): خیابان نواب صفوی راسته ی حوض مسگران کوچه ی داروغه پلاک 8 دوره ی قاجار

خانه ی قدیمی کوزه کنانی(حسینیه ی فروشانی): خیابان آیت الله شیرازی کوچه ی چهارباغ کوچه ی پنجه جنب حسینیه ی کویتی ها دوره ی قاجار.

خانه ی قدیمی اردمه: 23 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان داخل روستای اردمه کنار رودخانه دوره ی پهلوی.

خانه ی قدیمی متروکه اردمه: 23 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان قبل ازروستای اردمه سمت چپ زیرجاده دوره ی پهلوی.

خانه قدیمی شاندیز: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد قبل ازفلکه ی سوم شاندیز پلاک 240 این بنا دراختیار شبکه ی بهداشت است دوره ی پهلوی.

خانه ی قدیمی قریشی: 31 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده دوراهی معین آباد روستای اندروخ قریشی ازارباب های معروفی بوده که املاکش تا منطقه ی مارشک وکریم آباد ادامه داشته است دوره پهلوی.

خانه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی: 15 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات نبش دوراهی کارده روستای پاژ(فاز)در بلندترین نقطه ی روستا خانه ی منسوب به فردوسی قرارگرفته است.

خانه ی قدیمی باغ چهاربرج توس: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر ده جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس قبل ازپل کشف رود سمت چپ روستای چهاربرج دوره ی قاجار.

نمای قدیمی خانه ی کمالی: خیابان ارگ تقاطع خسروی دوره ی قاجار.

نمای خانه ی احمدی: خیابان آخوندخراسانی نبش کوچه یارگ دوره ی پهلوی اول

نمای خانه ی قهرمان پور: خیابان آزادی کوچه ی مخابرات پلاک 92 دوره ی پهلوی اول

نما ی مطب اسکندری: خیابان ارگ نبش کوچه ی آسیا دوره ی پهلوی اول.

نما ی مطب دکتر شیبانی: خیابان ارگ نبش خیابان سعدی دوره پهلوی اول.

نمای مطب دکترضیایی: تقاطع خیابان ارگ وخسروی ضلع شمالی خیابان خسروی دوره ی پهلوی.

نمای انبارکمالی: خیابان ارگ نبش چهارراه سعدی طبقه ی بالای لوازم ورزشی تخت جمشید دوره ی پهلوی اول.

نمای گرمابه سعدی: گنبدسبز کوچه ی خامنه ای دوره ی پهلوی اول.

نمای سرای عروس: خیابان خسروی بین چهارطبقه وجهارراه خسروی دوره ی پهلوی اول.

نمای قدیمی سردراداره ی گمرک: چهارراه مقدم طبرسی داخل اداره ی کل گمرکات خراسان رضوی

نمای قدیمی بدنه ی خیابان نواب صفوی: خیابان نواب صفوی حدفاصل حرم تا میدان عدالت بین نواب 2 و4 دوره ی قاجار.

نمای قدیمی سرای فولادکار: نبش نواب صفوی 10 دوره ی قاجار.

نمای قدیمی بدنه ی کوچه ی سینماآسیا: خیابان آخوندخراسانی 9 طبقه ی دوم سرتاسرکوچه سمت چپ مربوط به دوره ی قاجاراست.

سرای حاج جواد: خیابان نواب صفوی 13 دوره ی صفوی.

سرای عزیزاله اف: بست پایین حاشیه ی حرم امام رضا (ع)کوچه ی عباسقلی خان ساختمان قدیمی سه طبقه ی چوبی این بنا درسال 1347 ق توسط حاج غلام حسین سالم مشهدی به عنوان تجارت خانه ساخته شدکه در بین مردم مشهد به بوتیک افغان معروف است ودرآن لباس های خارجی مستعمل به فروش می رسددوره ی پهلوی اول.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

ساختمان های عمومی قدیمی

هتل پارس : خیابان ارگ مقابل باغ ملی دوره ی پهلوی

دارایی مشهد: خیابان ارگ سه راه جم دوره ی پهلوی دوم.

شهرداری مشهد: ضلع جنوبی میدان شهدا دوره ی پهلوی دوم.

کنسولگری پاکستان: خیابان ارگ مقابل باغ ملی.

شبکه ی بهداشت شماره 3 مشهد: خیابان آخوندخراسانی20 سمت راست

بازاررضا: حرم مطهر رضوی فلکه ی آب. به دستورولیان استاندار قدیم خراسان ساخته شده توسط آلمان هاست دوره ی پهلوی دوم.

ساختمان مدیریت بیوتکنولوژی: چهارراه بی سیم جهاد4 دوره ی پهلوی.

ساختمان اداری آستان قدس رضوی: نبش چهارراه شهدا دوره ی پهلوی .

ساختمان مربوط به آستان قدس رضوی: چهارراه نخریسی جنب کارخانه یخ اطراف این بنا درختان کاج کهن سال بسیاری به چشم می خورد دوره ی پهلوی.

ساختمان قدیمی گمرک مشهد: چهارراه مقدم طبرسی اداره ی کل گمرکات خراسان رضوی دوره پهلوی اول.

ساختمان قدیمی پادگان ارتش: بلوارعدل خمینی خیابان ثامن الائمه داخل منطقه ی نظامی لشکر 77 پیروز خراسان دوره ی پهلوی.

ساختمان تاریخی مقابل سیلوی گندم: خیابان طبرسی چهارراه سیلو ابتدای بلوار رسالت مقابل رسالت 7 . این ساختمان درحال حاضر دراختیاربانک ملی شعبه غلات است. دوره ی پهلوی

ساختمان های تاریخی بیمارستان امام رضا (ع): خیابان ابن سینای شرقی میدان امام رضا (ع)دوره ی پهلوی اول.

بیمارستان آمریکایی ها: خیابان آزادی مقابل آزادی 9 درحال حاضر اداره ی کل بهزیستی استان خراسان رضوی است. دوره ی پهلوی

بیمارستان فوق تخصصی دکترشریعتی: 2 کیلومتری غرب مشهد انتهای بلوار وکیل آباد ابتدای جاده ی طرقبه امام رضا (ع)3 سمت راست 500 متر خیابان نیاوران شامل چهاربنای بسیاربزرگ ومستقل دوره ی پهلوی اول.

دبیرستان فیوزات: ابتدای خیابان ارگ ابتدای کوچه ی سجادیه سمت راست این بنا درسال 1328 شمسی توسط فردی ازاهالی آذربایجان ساخته شد.

هنرستان شهیدبهشتی: میدان تقی آباد. این هنرستان درسال 1315 شمسی تحت عنوان هنرستان صنعتی مشهد تاسیس شد. دوره ی پهلوی اول.

کارخانه ی یخ: خیابان فداییان اسلام چهارراه نخریسی جنب کارخانه ی نخریسی دوره ی پهلوی.

سیلوی گندم مشهد: خیابان طبرسی چهارراه سیلو ابتدای بلواررسالت. این ساختمان عظیم توسط روس ها دردوره ی پهلوی ساخته شده است.

ایستگاه راه آهن مشهد: بلوارراه آهن ایستگاه راه آهن این ساختمان توسط آلمانها دردوره ی پهلوی ساخته شده است.

سینمامولن روژ: میدان ده دی کوچه ی فرخی 2 دوره پهلوی.

سینمادیاموند(هویزه): خیابان دانشگاه چهارراه دیاموند دوره ی پهلوی.

سینماشهرزاد: بین سه راه جم ومیدان ده دی. این ساختمان توسط آلمان ها ساخته شده ودرحال حاضر اداره ی هلال احمر می باشد. دوره ی پهلوی دوم. لازم به ذکراست که ساختمان ایستگاه راه آهن مشهد وساختمان سیلوی گندم وهم چنین سینما دیامونددرزمان ساختشان هرکدام درنوع خودبزرگترین درخاورمیانه محسوب می شده اند.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

کاخ ها وباغ ها

کاخ شاه: بلوارملک آبادداخل باغ ملک آباد.درسال های اول انقلاب اسلامی به عنوان موزه شامل وسایل و تابلوهای خارجی داخل کاخ و اتاق کار پهلوی باشیشه های آبی برای بازدید عموم آزاد بود امادرحال حاضر دراختیار آستان قدس رضوی است.

کاخ بیلدر: 3 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه سمت راست جاده ی بیلدر این کاخ دراختیارآستان قدس رضوی است.

کاخ اسدالله علم: ضلع غربی میدان ملک آباد. دراختیارنیروی انتظامی است.

کاخ نوچاه : 3 کیلومتری غرب مشهد انتهای بلوار وکیل آباد ابتدای جاده ی طرقبه امام رضا(ع)3 سمت راست500 متر خیابان نیاوران بعدازبیمارستان فوق تخصصی دکترشریعتی ابتدای ورودی روستای نوچاه سمت چپ بنایی وجودداردکه درمحل به نام کاخ نوچاه معروف است. بازدیدازآن مقدورنیست این خانه متعلق به مرحوم توکلی زاده بوده است دوره ی پهلوی.

باغ امام رضا(ع): ابتدای جاده ی قدیم قوچان بعدازپل روس ها حاشیه ی سمت چپ بلوار.

باغ سرهنگ فاتح: جاده ی قدیم قوچان مهدی آباد حاشیه ی جاده دراین باغ که روبه تخریب است عمارتی مربوط به دوره ی پهلوی وجوددارد.

باغ خونی(باغ روس ها/باغ چشمه): خیابان تهران کوچه ی عنصری.خونی به معنی چشمه است ونام این باغ از چشمه ی داخل آن گرفته شده است. این باغ مقرفرماندهی کلنل محمدتقی خان پسیان حاکم پیشین خراسان ویکی ازنقاطی بوده که روس ها صدسال پیش درسال 1291 ش حرم امام رضا (ع)راباتوپ های قلعه کوب شرپنل موردحمله قراردادند.هنوزدرنقاطی ازایوان نقاره خانه ی حرم روی محل اصابت باخط زرد نوشته شده جای گلوله این باغ هم اکنون دراختیارنیروی انتظامی است وبازدید ازآن به سادگی امکان پذیر نیست دوره ی قاجار.

باغ ملی: خیابان ارگ حدفاصل چهارطبقه وسه راه جم این باغ درمحل ارگ مشهدبوده وقنات رکن آباد ازآن عبور می کرده است.درگذشته قسمتی از باغ خانه ی حاج حسین ملک بوده که درسال 1345 شمسی به شهرداری واگذارگردید دوره ی پهلوی اول.

باغ ملک آباد: حدفاصل میدان پارک میدان تلویزیون. این مکان ازمشهورترین باغ های آستان قدس رضوی است که درسال 1315 ش بامحوروستای ملک آباد شکل گرفت.تا سال ها محل تولیت های آستان قدس رضوی بود.درزمان پهلوی دوم کاخی در آن جا ساخته شدکه بعدازانقلاب به موزه تبدیل گردید اماپس ازچندسال تعطیل شد.درحال حاضر محل تولیدمیوه وگل وگیاه است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

آسیاب ها

آس وسیله ای برای آردکردن غلات بوده است .آسی که به کمک دست می چرخیده دست آس با نیروی باد به حرکت در می آمده آس باد و اگربه کمک آب به چرخش می آمده آسیاب نام داشته است. آسیاب ها درمسیر رودخانه ها و قنات ها قرارداشته است. برای پیداکردن آن مسیرهای آب رادنبال کنید. درگذشته برای کمک گرفتن ازنیروی آب درروستاهایی که دارای جریان آب دائمی بودند آسیاب های متعددی می ساختند. دربالای این آسیاب ها تنورهایی می ساختند ویا تعدادزیادی سنگ بزرگ رابه صورت گرد و توخالی می تراشیدند و آن ها رابه صورت یک استوانه ی شیب داربه گونه ای میچیدند که حفره ی داخل آن ها درامتدادهم قرارگرفته ودرآن یک کانال آب تشکیل شود. اختلاف فشار و جریان آب دربالا به اضافه ی وزن آب درکانال سنگی باعث میشد پروانه ی چوبی درپایین که محوران به سنگ آسیاب متصل بود به چرخش درآید. باگذشت زمان اکثراین آسیاب ها به شدت تخریب شده است. در این میان آسیاب زشک درمقایسه بادیگرآسیاب ها سالم ترمانده است.

آسیاب ده بار: 20 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای ده بار.

آسیاب مغان: 28 کیلومتری جنوب مشهدانتهای سیدی روستای مغان.

آسیاب کنگ: 27 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای کنگ.

آسیاب مجد: 28 کیلومتری جنوب غرب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد ازتقاطع پرنواز روستای مجد.

آسیاب تجر: 27 کیلومتری جنوب غرب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعدازتقاطع پرنواز روستای تجر. دراین روستا دوآسیاب وجوددارد.

آسیاب مایان: 13 کیلومتری غرب مشهد جادهی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد روستای مایان

آسیاب کنویست: 10 کیلومتری شرق مشهد بلوارحر جاده ی کنویست ضلع جنوبی روستای کنویست دوره ی پهلوی اول.

آسیاب رباط طرق: جنوب مشهداوایل جاده ی قدیم نیشابور سمت راست بعدازرباط طرق کنارنهرآب.

آسیاب جاغرق: 12 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای جاغرق خلاف جهت آب 50 متر بعد از رستوران نسیم آبشار سمت چپ رودخانه سنگ رویی واتاق آبریز آن هنوز پابرجاست.

آسیاب مارشک: 63 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک جاده ی بلغور یک کیلومتر ی مارشک 50 متری حاشیه ی راست جاده. بقایای این سنگ آسیاب که در اکثر سنگ های آن به تاراج رفته به چشم می خورد.

آسیاب زشک: 38 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک 8 کیلومتر خلاف جهت رودخانه بعد ازدوآبی چشمه قل قلی سمت راست رودخانه ی بزرگ.حاشیه ی چپ رودخانه قرارگرفته است. چون مانند خانه های روستایی با سنگ خشکه چین ساخته شده ممکن است متوجه آن نشوید.

آسیاب سلطان آباد: 27 کیلومتری جنوب غرب مشهد کیلومتر 70 جاده ی نیشابور سمت چپ 5 کیلومتر جاده ی فرعی دو کیلومتری شرق روستای سلطان آبادنمک دوره ی قاجار.

آسیاب سرآسیاب: 13 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای سرآسیاب .دراین روستا سه آسیاب وجودداشته است.به همین علت به سه آسیاب معروف بوده که به مروربه سرآسیاب معروف بوده که به مرور به سرآسیاب تغییرنام داده است.بقایای یکی ازآسیاب ها کنارقنات کال سرخ به چشم می خورد.

آسیاب های رضوان: 28 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد جاده ی خوش هوا روستای رضوان کنار امامزاده بقایای این آسیاب به چشم می خورد. اهالی به آن آسیاب دهنه می گویند. آسیاب درگری نیز دراین روستا روی بلندی قرارداردکه به آن آسیاب کمرگفته می شود.

آسیاب شاندیز: کیلومتر 18 شمال غرب مشهد انتهای شاندیز ازکنار آبشارمصنوعی جاده ی سمت چپ به طرف پایین رودخانه پشت رستوران ارگ شاندیز 500 متربه سمت جریان آب 50 متربعدازاستخرآب سمت راست رودخانه . بقایای مخروبه ای ازاین آسیاب به چشم می خورد که اهالی آن رابه نام آسیاب رضاکرومی شناسند. دراین منطقه چندین آسیاب دیگرنیزوجوددارد که در سال های اخیر تخریب شده است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

آب انبار حوض انبار یخدان

درگذشته که آب لول کشی وجودنداشته درمکان هایی که رودخانه ی دائمی نبوده است. برای ذخیره ی آب مخازن بزرگی درزمین حفروکف آن راباسنگ وملات ساروج ایمن سازی کرده و روی آن گنبدی می ساختند. درنقاط گرمسیر بادگیرهایی نیز بالای آن ساخته می شد تا آب راخنک نگه دارد و برای دسترسی به آب راه پله ای تعبیه می شد. درآب انبار وقتی از پله ها پایین می روید با یک شیرآب مواجه می شویدکه پشت آن یک دیوار است و شمابه منبع آب دسترسی ندارید امادرحوض انبار که حجم ومعماری کوچک تری نیزدارد مستقیم به حوضچه ی آب دسترسی دارید.

آب انبارها از رودخانه ها و قنات تغذیه می شده است وحوض انبارها ازنزولات جوی درکنار کاروان سراها نیز به طورمعمول آب انبارساخته می شده است. دریخدان ها درفصل سرما برف را درحوضچه ای گود ریخته و می کوبیدند وروی آن آب می ریختند تا درطول شب یخ زده و یخ متراکمی شکل بگیرد. روی یخدان نیزگنبدی مخروطی شکل بنامی شد تا از تابش خورشید و باد و باران محفوظ بماند.

آب انبارتپل محله: چهارراه شهدا خیابان آزادی بعداز هتل الغدیر سمت راست درون بافت قدیم حد فاصل مسجدمروی ها ومیدان تپل محله.

آب انبار تاریخی گلستان: 5 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان مقابل امامزاده یاسروناصر دوره پهلوی اول.

آب انبار چهل پایه: خیابان خسروی نو بازارفرش جنب مسجدملاحیدر واقف آن مومن السلطنه یکی از خدمه های شاه عباس بوده است. چون این آب انباردارای چهل پله بوده به آن چهل پله می گفتندکه به مروربه چهل پایه تغییریافته است . دوره ی صفوی.

آب انبار چهل حجره: 12 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی قدیم قوچان کال زرکش سمت راست 500 متر فرعی سمت چپ یک کیلومتر روستای چهل حجره . این آب انبار تنها آب انباربادگیردارمشهداست.

آب انباررباط ویرانی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای ویرانی 500 متری جاده جنب رباط ویرانی دوره ی صفوی.

آب انباررباط جهان آباد: 38 کیلومتری جنوب شرق مشهد یک کیلومتری شمال غرب روستای داشخانه درمجاورت روستای متروکه ی جهان آباد.

آب انبارشریف آباد: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد جنب رباط شریف آباد.

آب انباررباط کلمبه: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور انتهای آزادراه باغچه شهرملک آباد جاده ی بزوشک 2 کیلومتری غرب روستای بازه حوض علیا درمجاورت رباط کلمبه دوره ی صفوی.

آب انباررباط فخرداود: 65 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابوربعدازشهرک بینالود سمت راست 500 متری جاده روستای فخرداود مقابل ورودی رباط فخرداود.

آب انباررباط علاقه بند: 60 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک بعدازده سرخ 3 کیلومتر قبل از بزوشک کنار رباط علاقه بندحاشیه ی چپ جاده واقع شده است.

آب انبارقفل گرها: ابتدای خیابان تهران سمت چپ کوچه ی عیدگاه کوچه ای که ازسمت حرم به موازات بازاررضا(ع)امتداد دارد. مقابل تکیه ی قفل گرها ورودی این آب انبار توسط مغازه ی سجاده وتسبیح فروشی مسدودشده است.

حوض انبار تاریخی طرق: 5 کیلومتری جنوب مشهدابتدای جاده ی قدیم نیشابور سمت راست روستای طرق جنب کاروان سرای طرق دوره ی قاجار.

حوض انبار تاریخی اردمه : 13 کیلومتری جنوب غرب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان دوراهی مجد سمت چپ حاشیه ی راه آسفالت کناردرخت توت.

حوض انبار میرزاعرب: 55 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه 9 کیلومتری شمال شرق روستای قرقروک دوره ی صفوی.

حوض انبار کله: خیابان امام رضا(ع)5 (کوچه ی چهنو) سمت راست درکناراین حوض انبارکتیبه ای مربوط به ناصرالدین شاه برروی دیوارنصب گردیده است دوره ی قاجار.

حوض انباربرجی: فلکه ی آب اول خیابان تهران امام رضا(ع)2(کوچه ی کربلا)سه راهی سمت راست. کف این آب انباربه دستورشیخ بهایی مرمت شده است دوره صفوی.

حوض انبارهای تخته مایان: 13 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه جاده ی ازغد روستای مایان دوره صفوی.

یخدان تاریخی چهاربرج: 13 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست قبل ازپل کشف رود سمت چپ روستای چهاربرج جاده ی شاه فیل. یک کیلومتر سمت چپ. دربدنه ی آن از چوب استفاده شده است دوره ی قاجار.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

قنات ها

قنات اختراع ایرانیان است.هدف آن انتقال آب های زیرزمینی بدون نیازبه نیروی مکانیکی است که با استفاده ازنیروی جاذبه ی زمین آب به سطح آورده می شود. طولانی ترین قنات دنیا به طول 33 کیلومتر به نام قنات قصبه درگناباداست. درشهرستان های مشهدوطرقبه شاندیزنیزتعدادی ازآن ها باقی مانده است.بسیاری ازآن ها جنبه ی تاریخی ندارد و تعدادشان بسیارزیاداست. درروستای گراخک 45 رشته قنات وجوددارد. دراین جا فقط به تعدادی ازقنات های معروف وقدیمی اشاره می گردد.

قنات خادر: 16 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای خادر.

قنات شرشر: 27 کیلومتری شرق مشهد جاده ی کنویست روستای شرشر.

قنات ویرانی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای ویرانی

قنات دهنو: 3 کیلومتری شمال غرب مشهد اوایل جاده ی شاندیزسمت چپ طول این قنات 3000 متروعمق مادرچاه آن 70 متراست.

قنات بندر: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای ابرده طول چاه های این قنات بیش از 2000 متراست.

قنات بیلدر: 3 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه سمت راست روستای بیلدر طول این قنات 2000 متروعمق مادرچاه آن 80 متراست.

قنات بازه الوار: 11کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد مایان وسطی. طول این قنات حدود3 کیلومتر است.

قنات قاسم آباد: یک کیلومتری غرب نمایشگاه بین المللی مشهد.این قنات ازبندگلستان تاقلعه ی امامیه امتداددارد.

قنات وکیل آباد: انتهای بلواروکیل آباد تفرجگاه وکیل آباد بالادست آبشارمصنوعی این قنات بهسازی شده ودرختان پارک راآبیاری می کند.

قنات نوچاه: 3 کیلومتری غرب مشهد ویلاشهر امام رضا(ع)17 سمت راست پانصرمترخیابان نیاوران روستای نوچاه. مظهر این قنات مقابل مسجد نوچاه بوده وطول این قنات 4500 متروعمق مادرچاه آن 25 متراست.

قنات فرح آباد: 19 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز بعدازپل چهل بازه سمت راست کیلومتر 4 جاده ی سوران روستای فرح آباد. طول این قنات شش هزار وصدمتر وعمق آن 71 متراست.

قنات بازه مکان: 13 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد سمت چپ جاده ی مایان مایان وسطی دوکیلومتر به طرف مایان علیا. طول این قنات حدود4 کیلومتراست.

قنات ارباب علی: 11 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد سمت چپ جاده ی مایان وسطی به طرف تخته مایون بازه چادر. طول این قنات حدود5 کیلومتراست.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

حمام های تاریخی

درمعماری خانه های قدیمی به دلیل فقدان آب لوله کشی وسوخت کافی حمام ساخته نمی شد. درخانه ی اعیان و اشراف نیزبه ندرت حمام وجودداشت. برای همین مردم ازحمام های عمومی استفاده می کردند. همواره ضرورت احداث حمام های عمومی درمشهد بیش ازسایرشهرها بوده است. زیراعلاوه برجمعیت بسیارشهر انبوه زائران نیزبه استحمام و غسل زیارت نیازمند بوده اند. به همین علت دردوره های مختلف حمام های بسیاری در مشهدساخته شد اما به مرور زمان شش حمام تاریخی با طرح گسترش حریم حرم تخریب شد.

حمام های باقی مانده عبارتنداز:

حمام شاه(حمام مهدی قلی بیک/موزه ی مردم شناسی): حاشیه ی حرم مطهر.درسال 1027 ق.به همت مهدی قلی بیک میرزاخورباشی شاه عباس صفوی ساخته شد.این حمام تا 25 سال پیش مورداستفاده بوده است.

حمام گبر: 27 کیلومتری غرب مشهد جاده ی نغندر روستای کنگ.

حمام قدیمی قاسم آباد: 70 کیلومتری جنوب غرب مشهد کیلومتر 65 جاده ی نیشابورکیلومتر 5 جاده ی دیزباد علیا روستای قاسم آباد دوره ی صفوی.

حمام قدیمی چاهشک: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 8 جاده ی سنتو سمت چپ شرق روستای چاهشک دوره ی قاجار.

حمام قدیمی کوهشک مهدی: 5 کیلومتری شمال مشهد جاده ی قدیم قوجان توس 67 روستای کوشک مهدی خیابان امام مهدی (عج) 5 دوره ی قاجار.

حمام کاروان سرای رباط طرق: جنوب مشهد ابتدای جاده ی قدیم نیشابور سمت راست جاده ی رباط طرق مجاور کاروان سرای طرق دوره ی صفوی.

حمام قدیمی ده بار: 20 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران سمتچپ درمجاورت رستوران گنجعلی خان جاده ی طرقدر 14 کیلومتری روستای ده بار دوره ی قاجار.

حمام تاریخی عماد: 52 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده بعدازروستای آل سمت راست زوقلعه (زوسیاه)5 کیلومتر پیش پای قله ی قلعه مات درمحل پارک اتومبیل ها.

حمام قدیمی 25 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد داخل روستای ازغد: این حمام با 550 سال قدمت هنوزدرحال استفاده است.

حمام قدیمی اسحاق خان: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور انتهای آزادراه باغچه شهرملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد جنب کاروان سرای اسحاق خانی. دوره ی قاجار.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

آتشکده کلیسا

زرتشتیان آتش رابه این دلیل که پاک کننده فسادناپذیر نیرومند ودرخشان است ازکامل ترین نشانه های خداوندمی دانستند. آنان درمراسم آیینی خودآتش رادرمحل مرتفع ودرزیر آسمان باز می افروختند تا ازدوربه چشم آیدوهمگان بدان دسترسی داشته باشند. برج آتشگاه نیز بنایی بودکه جنبه ی دینی داشته وبرای راهنمایی رهروان وکاروانیان برفراز آن آتش می افروختند. به گفته ی هرودت((ایرانیان برکوه ها ی بلندگرد هم می آیندونیایش می کنند.))درابتداآتش درجامی سنگی ودرهوای بازنگهداری می شد. درآیین زرتشت هنگامی که مقررشدآفتاب بر آتش نتابد آتشکده ها ساخته شد. وآتشدان های سنگی داخل ساختمان سرپوشیده ای قرارگرفت تاپرتوهای خورشید برآن نتابد. پس ازاسلام ازمعماری ساختمان های استوار و سنگین آتشکده ها برای ساخت مساجد آرامگاه ها و بنای امامزاده ها استفاده شد. آتشکده ها سه نوع بوده است: بسته، نیمه باز، وگشوده. آتشکده ی گشوده ساختمانی با یک گنبد ساده بر روی چهارطاق و چهار پایه بود و در مکانی بلند به تنهایی قرارداشت که ازدور دیده می شد. بعدازاسلام آن را چهارطاقی نامیدند. دراین نوع آتشکده ها دسترسی به آتش برای همگان به سادگی ممکن بود.آتشکده ی بازه هور تنها آتشکده ای ازاین نوع است که درحوزه ی شهرستان مشهد شناسایی شده است.

بنای منسوب به آتشکده ی خادر: 16 کیلومتری شمال غرب مشهد نرسیده به شاندیز سمت چپ انتهای خیابان امام رضا (ع) 30 روستای خادر. این اثر دست کند در پایین کوهی حفر گردیده که بنا به گفته ی اهالی آتشکده بوده است درمقابل آن تلخ آبی وجوددارد.

آتشکده بازه هور: 70 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی تربت حیدریه روستای رباط سفید جاده ی فرعی جنب مجتمع رفاهی امام رضا(ع) یک کیلومتر به طرف اردوگاه آموزش وپرورش این آتشکده در زمره ی چهارطاقی های گاه شماری و محاسبه ی نجومی بوده است. بازه به معنی فاصله ی میان دوکوه و هور به معنای خورشید است. به این دلیل که خورشیدبه طرز باشکوهی ازمیان این شکاف طلوع می کند بدین نام مشهور شده است دوره ی ساسانی.

کلیسای گریگری: حاشیه ی میدان ده دی پلاک 15 دوره ی پهلوی دوم.

کلیسای انجیلی مشهد: خیابان ارگ خیابان گلستان پشت ساختمان صداوسیما پلاک 53 دوره ی پهلوی اول.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-b83.aspx

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-co9.aspx

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-b81.aspx

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-b80.aspx

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-co8.aspx

لینک کوتاه : https://www.hotelghasr.com/bt-b82.aspx

مسجد مصلی حسینیه

الگوی اصلی معماری مساجد همان مسجدی بوده که پیامبر گرامی اسلام درمدینه ساخته است. شامل شبستان ستون دار وحیاط مرکزی باگذشت زمان معماری مساجد دارای سبک و سیاق امروزی باعناصر ذیل شد: گنبدخانه با ایوانی درجلوی آن شبستان ستون دار گل دسته میان سرا هشتی و دالان.

مسجدباب الحوائج: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور نبش سرشور 3.

مسجدجامع توس: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس مقابل هارونیه. یکی از منحصر به فرد ترین مساجد ایران (سایت موزه ی مسجد-مدرسه)5 تا10 ق.

مسجد تاریخی ده بار: 20 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران سمت چپ جاده ی طرقدر روستای ده بار. این روستا در گذشته بار نامیده می شد. یعنی جایی که میوه ی فراوان دارد. مسجدامام علی (ع) با400 سال قدم دراین روستا واقع است.

مسجدجامع ازغد: 25 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد داخل روستای ازغد. این مسجد تاریخی به ابعاد 12 *12 متر و دارای 12 ستون چوبی است که پایه ی سنگی هرکدام دارای نقشی متفاوت از دیگری است. همچنین دارای یک در منبت کاری شده ی منحصر به فرد است. این بنا در گذشته مقبره بوده که به مرور به مسجد تبدیل شده است.قرن 9 ق.

مصلای پایین خیابان: بلوارمصلی . این مصلی درسال 1087 ق.به فرمان شاه سلیمان صفوی ساخته شد و هم اکنون مرکز آفرینس های صنایع دستی میراث فرهنگی درآن دایراست.

مصلای طرق: ابتدای جاده ی فریمان روستای طرق . مصلای طرق قدیمی ترین مصلای مشهد محسوب می شود. این بنا درفضای بازوگسترده قرارگرفته است.قرن 9 ق.

حسینیه ی تهرانی ها: خیابان خسروی نو اندرزگوی 15.

حسینیه محلاتی ها: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور 26 انتهای کوچه.

حسینیه ی کرمانی ها: بلواروحدت بلوارامیرالمومنین کوجه ی حمام کشمیری ها دوره ی قاجار.

حسینیه ی تاریخی کنگ: 27 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای کنگ.

حسینیه ی پایین حصار: 5 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد روستای حصار.

حسینیه ی تاریخی رحیمیان: خیابان نواب صفوی 7 کوچه ی عسگریه پلاک 54 دوره ی قاجار.

حسینیه ی شاهزاده علی اکبر: خیابان خسروی نو کوچه ی سرشور 20 . این بنادرسال 1338 شمسی ساخته شده است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

راه های تاریخی

درگذشته راه های زیادی درجنوب مشهد به هم وصل می شده است به همین دلیل این ناحیه به طرق یعنی راه ها شهرت یافته است. بزرگ ترین راه دنیا یعنی جاده ی ابریشم نیز در این ناحیه می گذشته است. طرقبه هم ازطرق به یعنی راه بهترگرفته شده است.

جاده ی ابریشم: 45 کیلومتری جنوب مشهد. بقایای سنگ فرش شده راه باستانی ابریشم در حد فاصل شهر ملک آباد و روستای نظرآباد گنبدراز شریف آباد و ده سرخ به چشم می خورد.کاروان سراهای فخرداود شریف آباد و طرق از منزلگاه های جاده ی ابریشم بوده است. جاده ی ابریشم به طول ده هزار کیلومتر شانگهای چین را به روم وصل می کرده وبزرگترین راه دنیا محسوب می شده است. بعدازبزرگترین جاده ی جهان جاده ی ادویه بوده است.

سنگ فرش شریف آباد: 40 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک 500 متر بعد از روستای شریف آباد به طرف بزوشک جاده ی خاکی سمت راست روی تپه دوکیلومتر. دراین ناحیه چندین قسمت از راه سنگ فرش به طورکامل مشخص وسالم باقی مانده است با عرضی مشابه جاده های روستایی امروزی که وسط آن شیب برجسته ای دارد. سرتاسر آن باسنگ و ملات فرش شده است. سنگ های وسط جاده و حاشیه ی دوطرف آن بزرگتر بوده و بانظم و ترتیب فراوان نصب گردیده است به این مسیر راه کهنه ی شریف آباد گفته می شود که به سنگ فرش انگلیسی ها نیز مشهوراست.

راه کهنه ی فاضل: 5 کیلومتری جنوب شرق مشهد ارتفاعات جنوب مشهد ابتدای جاده ی قدیم نیشابور جاده ی ده غیبی نرسیده به روستا کنار اردوگاه آموزش وپرورش سمت راست جاده ی انحرافی طرق حوالی معدن سنگ گرانیت داخل حریم سازمان آب 500 متری سدانحرافی درمحلی به نام کلاته فاضل قدیمی ترین راه نیشابور به توس بوده که نیشابور را ازطریق باغشن ده سرخ بزوشک عارفی ونوغان به تابران وصل می کرده است. قسمتی ازاین راه برای عبور کجاوه به صورت 40 پله تراشیده شده که به پله های حضرت مشهور است. در کنار آن محل کتیبه ای به چشم می خورد که اثری ازنوشته ندارد.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

میل های تاریخی

درگذشته بناهای مانند میل مانندی با کاربردهای متفاوتی ساخته شد این گونه بناهاجهت محاسبات نجومی و زمان سنجی کاربردداشته است و با استفاده از زاویه ی تابش آفتاب و حرکت سایه ها بر روزنه ها وکنگره های آن می توان زمان اعتدالین شروع فصل ها و زمان مناسب برای امور کشاورزی را تعیین نمود. تا آن جا که خواجه نصیرالدین طوسی با استفاده ازمیل رادکان و میل اخنجان فاصله ی زمین تا ماه را محاسبه نموده است. بعدها افرادی را نیز در این گونه برج ها مدفون ساختند. بنابراین نمی توان گفت چنین بناهایی صرفا استفاده ی آرامگاهی داشته است.

میل چلاغد(چلغی): 25 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهر رضویه سمت چپ جاده ی میامی نبش تقاطع روستای چلاغی سمت راست حاشیه ی جاده درکنارکشف رود دوره ی تیموری.

میل سنگور(چهارطاقی سنگبر): 51 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس بعد از آبروان سمت چپ 14 کیلومتری فرعی روستای نصرآباد غرب روستای سنگبر در حاشیه ی کشف رود دوره ی تیموری.

میل پیربابالنگر(بابازنگی شیر): 43 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه سمت چپ جاده ی میامی تقاطع روستای چلاغد 18 کیلومتر روستای متروکه ی لنگرک حاشیه ی کشف رود بنای چهارطاقی تیموری مقبره ی بابازنگی شیر. وی از عرفای صوفیه بوده است.قرن 9 ق.

میل اخنجان (اخنجون/اخنگان/آهنگان/قمرالملک): 25 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد جاده ی شهر توس حاشیه چپ جاده روستای خوش هوا. این برج باگنبد خیاری و 14 متر ارتفاع تزیینات کاشی کاری زیبایی دارد و مانند برج رادکان و برج علی آباد ارتفاع تزیینات کاشی کاری زیبایی دارد و مانند برج رادکان و برج علی آباد کاشمر کاربرد نجومی داشته است. بنابه گفته ی اهالی مقبره ی زنی می باشدکه خواستگارامام رضا(ع) بوده است. بعضی براین باورند که این بنا مقبره ی گوهرتاج خواهرگوهرشاد آغا است. بین برخی دیگر نیزبه گور دخترهندی مشهوراست قرن 8 ق.

میل کوره ی آجرپزی میلانی: 12 کیلومتری شمال غرب مشهد بعدازکال زرکش سمت چپ.کافی 18 .قسمت بالای این دودکش ترک خورده است.

میل کوره ی آجرپزی رستگارمقدم: بلوارامت گوشه ی شمالی پارک امت.این بنادودکش کوره ی آجرپزی بوده وحدود100 سال قدمت دارد. ازجمله مهم ترین و بزرگترین آن ها درانتهای سی متری طلاب بودکه باساخته شدن پارک امت تخریب گشت.دوره ی پهلوی اول.

میل های کوره های همت آباد: دوکیلومتری شمال مشهد جاده ی سیمان بعدازهمت آباد قبل ازسیاسک حاشیه ی راست جاده دو میل دیگرنیز در فاصله ی هشتصدمتری سمت راست آن دیده می شود. سمت چپ جاده یک کیلومتر به طرف خواجه ربیع چهارمین میل کوره ی آجرپزی به چشم می خورد.

برج صفی آباد: 5 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز بعدازکارخانه ی مشهدنخ سمت راست 2 کیلومتر روستای صفی آباد صفی آباد5.

برج عارف شاه : 20کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور جاده ی ده غیبی روستای عارفی نام روستای عارفی ازآن گرفته شده است.

برج آتش خبر: 33 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کارده زو اندروخ بالاسر سد انحرافی. بنابه گفته ی اهالی این برج سنگی درموقع حمله ی دشمنان برای علامت دادن بادودوآتش به کارمی رفته است.

برج کارخانه ی نخریسی: چهارراه نخریسی مقابل بیمارستان امدادی . این برج درسال 1313 شمسی جهت دودکش زغال سنگ کارخانه ی نخریسی ساخته شد و روزی سه بار موقع شیفت سوت می کشید.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

پل های تاریخی

مهم ترین رودخانه درحوزه ی شهرستان مشهد کشف روداست. این رودخانه جریان آب دائمی ندارد اماخط القعر منطقه به حساب می آیدلذا تمام رودخانه های دیگردرنهایت به آن می ریزد. بنابراین حوزه ی آبریز بسیاروسیعی دارد و هنگام بارندگی عبورازآن مشکل است به همین دلیل بیشتر پل های حائز اهمیت در گذشته و حال برروی این رودخانه ساخته شده است.

پل تاریخی کشف رود: 14 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس روستای پل فردوسی. این پل برروی کشف رود اسطوره ای بناگشته بودکه متاسفانه آن راتخریب وپل جدیدی ساخته اند.

پل تاریخی جاده ی حسن آباد: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی سنتو شهرک صنعتی سمت چپ جاده ی حسن آباد به طرف شاندیز. این پل با مصالح آجرساخته شده ودرشرف تخریب است.

پل تاریخی لقنته: 25 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی سنتو بعد از ساغروان سمت راست جاده ی چشمه گیلاس. برروی شاخه ای از کشف رود باسه دهانه بامصالح ساخته شده است. لقنته نام یک شخص فرانسوی بوده امابین اهالی به حاجی لقنته معروف است.دوره ی پعلوی اول.

پل تاریخی شاهی: 5 کیلومتری شمال مهد جاده ی کلات روستای شاهی حاشیه ی سمت راست به فاصله ی 200 متر برروی کشف رود. با مصالح آجرساخته شده است و تا 25 سال پیش 8 دهنه ازآن وجود داشت که شخصا از آن دیدن کرده بودم امادرحال حاضر فقط دودهنه در دو طرف رودخانه از آن باقی مانده که آن هم به سرعت درحال انهدام است.دوره صفوی.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

رباط و کاروانسرا

شاید در ایران قدیم بیش از هرسازه ی عمومی دیگری کاروان سرا بنا شده باشد. بیشتر این کاروان سراهادردوران صفوی ساخته شده اند و هم اکنون غالب آن ها نیازمندمرمت و بازسازی هستند.

کاروان سرای باباقدرت: میدان 17 شهریور بلوارصدر صدر16. این کاروان سرا محل استقرارموقتی زائران امام رضا(ع)بوده و در زمان فتحعلی شاه قاجار بناگردید. در زمان پهلوی شرکت نوش بود و هم اکنون به عنوان مجتمع گردشگری و رستوران سنتی مورداستفاده است.

کاروان سرای بی بی زهرا: 35 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی قدیم قوچان بعدازروستای گناباد حاشیه ی جاده دوره ی قاجار.

کاروان سرای صفی آباد: 75 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز بعد از کارخانه ی مشهدنخ بعد از روستای نوده سمت راست 2 کیلومتر درمرکز روستای صفی آباد.

رباط سفید: 75 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی تربت حیدریه روستای رباط سفید قرن 9 ق.

رباط چاهه: 45 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه.

رباط تقی آباد: 60 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور سمت چپ جاده روستای امام تقی.

رباط فخرداود: 65 کیلومتری جنوب غرب مشهد جاده ی نیشابور 300 متری حاشیه ی راست جاده جنوب روستای فخرداود قرن 9 ق.

رباط آه: 25 کیلومتری غرب مشهد اواخررودخانه ی جاغرق درارتفاعات.

رباط پای گدار: 29 کیلومتری غرب مشهد طرقبه انتهای رودخانه ی جاغرق دوآبی برروی دماغه ی کوه پیشانوفیل. میان دورودخانه.

رباط کال خونی: 67 کیلومتری جنوب غرب مشهدجاده ی قدیم نیشابور دوکیلومتری جنوب روستای صیدآباد کنارکال شور.

رباط جهان آباد: 38 کیلومتری جنوب شرق مشهد یک کیلومتری شمال غرب روستای داشخانه در مجاورت روستای متروکه ی جهان آباد.

رباط شریف آباد: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهر ملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد.

رباط اسحاق خانی: 42 کیلومتری جنوب مشهدجاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد در جوار رباط شریف آباد.

رباط شوکت الملک: 42 کیلومتری جنوب مشهدجاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد درجوار رباط شریف آباد.

رباط طرق: جنوب مشهد ابتدای جاده ی قدیم نیشابور سمت راست روستای رباط طرق .دراین مکان دوکاروان سرامتعلق به عهدصفوی وقاجار وجودداردکه هردوی آن ها محل وداع واستقبال بوده است.

رباط ماهی: 83 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی سرخس پشت پاسگاه انتظامی اسماعیل آباد درحاشیه ی کشف رود. نام آن به احتمال ازاسم ابوالحسن محمدبن حسن ماه گرفته شده است.قرن 6 ق.

رباط کلمبه: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور انتهای آزادراه باغچه شهرملک آباد جاده ی بزوشک 2 کیلومتری غرب روستای بازه حوض علیا.دوره ی صفوی.

رباط دیزباد: 75 کیلومتری جنوب غرب مشهد جاده ی نیشابوربعدازشهر جدید بینالود سمت چپ جاده ی روستای دیزبادسفلی.دراین مکان بقایای مخروبه ی دورباط به چشم می خورد.دوره ی صفوی.

رباط شاه عباسی: 42 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای کنگ انتهای رودخانه ی بزرگ 15 کیلومتر به طرف قله ی فلسکه دردامنه ی بینالود واقع شده است.

رباط اسماعیل آباد: 83 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی سرخس پشت باشگاه انتظامی اسماعیل آباد درحاشیه ی کشف رود. این رباط درجوار شاه رباط ماهی ساخته شده وقدیمی ترازآن است.

رباط باش ساروق(بساروج): 12 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور سمت راست جاده ی ده غیبی قبل ازده غیبی سمت چپ جاده ی اغنج 1/5 کیلومتری روستای باش ساروق دوره ی قاجار.

رباط چهارحوض: 84 کیلومتری جنوب غرب مشهد کیلومتر 75 جاده ی نیشابور کیلومتر 9 جنوب روستای سلطان آبادنمک بین اسلام قلعه و دیزباد سفلی . بنای سنگی کوچکی شامل 6 اتاق مدور باکاربری نامعلوم به احتمال فراوان رباط زمستانی بوده است.قرن 7 ق.

رباط علاقه بند: 60 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک بعدازده سرخ 3 کیلومتر قبل ازبزوشک حاشیه ی چپ جاده واقع شده است. علاقه یعنی گره . علاقه بند: کسی که یراق آلات ولوازم مربوط به اسب را می سازد. علاقه بند:کسی که رشته یا قیطان را از ابریشم می بافد(فرهنگ دهخدا)کسی که نخ و قیطان و ابریشم می فروشد(فرهنگ عمید).دوره ی صفوی.

رباط ویرانی(موزه ی حرف ومشاغل): 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی ویرانی روستای ویرانی ویرانی 19 سمت راست 200 متری جاده. این رباط زمستانی و بدون حیاط مرکزی به صورت سرپوشیده از مصالح سنگ و آجر ساخته شده است و درآن اولین موزه ی تخصصی حرف ومشاغل سنتی دایراست.دوره ی تیموری.

رباط خاکستری: 12 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور حاشیه ی سمت چپ جاده درکنارروستایی به همین نام قرارگرفته است. بنابه گفته ی اهالی به دلیل این که هنگام حفاری دراین محل خاکسترپیداشده به رباط خاکستری معروف گردیده است. این رباط درزمان غزنویان برسرشاهراه هرات نیشابوربناگردیده و درشمار یادگارهای کهن خراسان به شمار می رود. درحال حاضرمحل پذیرایی ازکاروان های پیاده ی مذهبی است.قرن 5 ق

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

قلعه ها

نیازبه امنیت انسان راوادارکرد خانه وزندکی خودرابربالای کوه ها وتپه ها بسازدوآن رابابرج وباروازدسترس دیگران دورنگه دارد. درایران انگیزه ی پیدایش وهسته ی اصلی بیشترشهرها قلعه ها بوده اند که نمایانگرپیشرفت آدمی ازروزگار غارنشینی وشکاربه روزگار کشاورزی و یکجانشینی هستند. آدمی ازروزگار غارنشینی و شکاربه روزگارکشاورزی و یکجانشینی هستند. هنگامی که گروه های کوچک و پراکنده کم کم به زمین های کشاورزی وابسته شدند و برجای خودماندند و پناهگاهی رابرای خودساختند. ازگردهم آمدن این پناهگاه ها روستاها وسپس شهرها پدیدآمد. قلعه ها سه نوع بودند: الف)قلعه های ساخته شده بربلندی هاکه به آن کلات گفته می شد. ب)قلعه های ساخته شده برزمین های هموار. ج)کهن دژها قلعه هایی که جایگاه شاهان و بزرگان بود و کاخ ها و انبارها و مکانی برای زندگی داشت که ارگ نامیده می شد. درمیان قلعه های مشهد قلعه ی کهن دژ شهرتوس و قلعه ی ماد اهمیت بیشتری دارد. درسایرقلعه ها نیزبه ندرت سازه ی سرپایادارای سقفی را می توان یافت.

قلعه دختر: 75 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی تربت حیدریه روستای بازه هور.

قلعه دختر: 47 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک روستای بهره قلعه ای سنگی برفرازآبادی که در 300 متری حاشیه ی راست جاده واقع شده است.

قزقلعه: 63 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای مارشک . این قلعه ازسنگ ساخته شده است.

قلعه حسن: 70 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور حدفاصل روستاهای قاسم آبادودیزبادعلیا یک کیلومتری شمال روستای قاسم آباد دوره ی صفوی.

قلعه چراغ: 24 کیلومتری جنوب مشهد جاده یقدیم نیشابور جاده ی ده غیبی 4 کیلومتری جنوب روستای عارفی انتهای دره.

قلعه ی دلبر: 48 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور مشرف به گردنه ی دلبران قرن 12 ق.

قلعه ی چاهه: 45 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه روستای چاهک قرن 5 ق.

قلعه پیانی: 8 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده شاندیز سمت راست خیابان مدرس 25 روستای پیانی این قلعه هنوزمسکونی است .دوره ی قاجار.

قلعه ی نوچاه: حاشیه ی غرب مشهد اول جاده ی طرقبه امام رضا(ع)17 (کاخ بیلدر) 500 مترسمت راست خیابان نیاوران روستای نوچاه.

قلعه ی گبرها: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز جاده ی زشک روستای ابرده.

قلعه ی قهقهه: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی قدیم قوچان سه راه دانش به طرف پرکندآباد روستای شبان کاره.این قلعه ازخشت وگل است.

قلعه ی عنبران: 8 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف جاغرق روستای عنبران بقایای مخروبه این قلعه به چشم می خورد.

قلعه مختاری: 50 کیلومتری جنوب مشهد کیلومتر 48 جاده ی قدیم نیشابور دوکیلومتری شمال روستای دلبران.قرن 10 ق.

قلعه ی برج موری: 85 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه قبل از خارزار جاده ی فرعی روستای برج موری قرن 3 ق.

قلعه ی کهنه ی نغندر: 17 کیلومتری غرب مشهد جاده ی کنگ روستای نغندر بالاسر روستا قرارگرفته وتعدادی ازدیوارهاوباروهایش به جامانده است.

قلعه ی کهنه کروج: 36 کیلومتری جنوب مشهد دهستان سرجام روستای کروج دوره ی صفوی.

قلعه ی کهنه ی چاهشک: 5 کیلومتری شمال غرب مشهد اوایل جاده ی سنتو سمت چپ جنوب روستای چاهشک دوره ی قاجار.

قلعه ی پاسگاه هلالی: 27 کیلومتری شرق مشهد بلوار حر جاده ی کنویست ضلع شرقی روستای شرشر.دوره ی قاجار.

قلعه تاریخی خادر: 16 کیلومتری شمال غرب مشهد نرسیده به شاندیز روستای کوه سفید دوران اسلامی.

قلعه کوه: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز جاده ی زشک روستای ابرده ابتدای ورودی ابرده درقله ی کوه. بقایای مخروبه ای ازاولین سکونت گاه مردم ابرده بعدازحمله ی مغول دیده می شود.

قلعه ی رونه: 110 کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای امرودک خلاف جهت آب دوآبی سمت راست دره ی گیویه بالاسر غارقاطرقی.

قلعه ی تنوره: 63 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل از گردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا هشت کیلومتر خلاف جهت آب. این قلعه باحدود 400 متر مساحت درارتفاع 300 متری ازکف دریا قرارداردوازسنگ ساخته شده است.

قلعه ی مغان: 28 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان روستای مغان پشت ساختمان مخابرات. ازاین قلعه فقط یک دیوارسنگی بزرگ باقی مانده است.

قلعه ی باغ رو: 23 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز یک کیلومتری غرب روستای گراخک. کلمه ی گراخک به احتمال ازگبراخک یعنی محل زندگی گبرها گرفته شده است.

قلعه ی سربرج: 22 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان روستای سربرج. این قلعه ازسنگ ساخته شده ودرحاشیه ی رودخانه قرارگرفته است.

قلعه کهن دژ: 15 کیلومتری شمال غر ب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست شهرتوس نزدیک آرامگاه فردوسی بقایای قلعه ی خشتی مهمی وجدداردکه درحال کاوش مرمت وبازسازی است.

قلعه ی چنارک: 42 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه جاده ی میامی 5 کیلومتر قبل ازمیامی جاده ی فرعی سمت چپ 10 کیلومتر بعدازروستای چنارک به طرف زیارتگاه بی بی هور حاشیه ی راست راه خاکی . این این قلعه ازخشت وگل بناشده است. قرون اولیه اسلامی.

قلعه ی کهنه ی آل: 47 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج روستای آل روی قله ی مشرف به آبادی . این قلعه ازسنگ ساخته شده است. درافسانه های اساطیری ایران سیج وآل نام دودیوبوده است.

قلعه ی کهنه ی پیوه ژن: 65 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور دهستان پیوه ژن . این قلعه ازخشت وگل ساخته شده است. دوقلعه ی دیگرنیز درارتفاعات دوطرف دره ی پیوه ژن وجوددارد.

قلعه ی حسن شقا: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی قدیم قوچان بعدازمیدان فهمیده سمت راست انتهای جاده ی خین عرب روستای گیزی . این قلعه ازخشت وگل ساخته شده ودرشرف انهدام است.

قلعه ی برزش آباد: 20 کیلومتری شمال مشهد ال تیمور انتهای جاده امرغان روستای برزش آباد. این قلعه درمنطقه ی همواری ازدامنه ی اژدرکوه ازخشت وگل ساخته شده است.

قلعه ی کوه آسیاباد: 60 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور جنوب روستای ابرش قلعه ای ازسنگ و آجرکه به شدت تخریب و به شکل محوطه ی باستانی درآمده است.قرن 12 ق.

قلعه ی شایان دژ: 18 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز بقایای قلعه ی شاهن دژ دراین شهر وجود دارد. شاهان دژ به معنی شاه قلعه ها یا قلعه ی منسوب به شاهان است و نام شاندیز از این قلعه گرفته شده است.

قلعه ی ابرده: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای ابرده علیا.

قلعه ی سنگی خورعلیا: 55 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور ابتدای ورودی روستای خورعلیا سمت راست درفاصله 500 متری حصار سنگی دورقلعه هنوزپابرجامانده است.

قلعه سنگی چهل من سنگ: 75 کیلومتری جنوب شرق مشهد کیلومتر چهل جاده ی سرخس 35 کیلومتر فرعی جاده ی اره روستای چهل من سنگ علیا.دوره ی صفوی.

قلعه ی کهنه ی پاژ: 20 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات دوراهی کارده روستای پاژ/فاز (زادگاه فردوسی) این قلعه ی مخروبه که ازخشت وگل ساخته شده به فاصله ی کمی ازروستا قراردارد. باکمی دقت درآن استخوان های انسان لای جرز دیوار دیده می شود.

قلعه ی دزد دره: 55 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور بین روستاهای خورعلیا و خوروسطی انتهای دزددره. مساحت این قلعه ی سنگی 350 متراست وحدود 200 مترآن ازکف رودخانه فاصله دارد.

قلعه ی تلخون: 56 کیلومتری جنوب مشهد کیلومتر 52 جاده ی نیشابور قبل از تقاطع پیوه ژن 2 کیلومتری شمال روستای درخت سپیدار شمال کلاته تلخون. این قلعه سنگی است بنابه گفته ی اهالی چون دراوایل اسلام تعداد زیادی ازمردان این منطقه راکشته و از تجمع خون آن ها تلخ (استخر)خونی پدیدآمده بود.به تلخون مخفف تلخ خون شهرت یافت.البته به چشمه ی خونی پدید آمده بود. به تلون مخفف تلخ خون شهرت یافت. البته به چشمه ی آب نیز خون می گویند.که دراین صورت تلخون به معنی تلخ چشمه است.

قلعه سنگی کلاته بالای گراخک: 23 کیلومتری شمال غرب مشهد دوکیلومتری جنوب روستا ی گراخک. این قلعه ی سنگی برفراز کوه ساخته شده و از چهاربرج آن فقط یکی باقی مانده است.

قلعه ی ده سرخ: 54 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهر ملک آباد جاده ی بزوشک یک کیلومتر قبل ازروستای ده سرخ .سمت چپ . این قلعه ازخاک قرمزمنطقه ساخته شده ودرمیان دشت ازدور قرمزگون به نظر می رسد.دوره ی صفوی.

قلعه ی تجر: 27 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان تقاطع روستای تجر سمت راست 17 کیلومترفرعی . این قلعه ازسنگ لاشه بدون ملات ساخته شده وبرفراز روستا قرارگرفته است. درآن 15 اتاق کوچک وجوداردکه سقف تمامی آنها فروریخته است . بنابه گفته ی اهالی این قلعه حدود یکصدوهفتاد سال پیش درزمان سلطه ی روس ها بنا شده است.

قلعه ی درخت جوزا: 23 کیلومتری جنوب مشهد اوایل جاده قدیم نیشابور جاده ی ده غیبی دوکیلومتر قبل ازروستای عارفی سمت راست 5 کیلومتر روستای بالندر این قلعه به صورت بقایایی ازیک سکونت گاه تاریخی به چشم می خورد. علت این نام گذاری به واسطه ی وجود چنددرخت جوز(گردو)دراطراف آن است.دوره ی صفوی.

قلعه ی کردی: 40 کیلومتری غرب مشهد شاندیز روستای زشک 10 کیلومترخلاف جهت آب درمسیر رودخانه ی بزرگ درمحلی به نام بازه حصار درکمر کوه مجاور رودخانه . دراین قلعه برای برداشتن آب تونلی تا رودخانه حفرشده است تا هنگام محاصره دسترسی به آب وجودداشته باشد. این قلعه محل اسکان اهالی درموقع هجوم دشمنان و دارای چهاربرج نگهبانی بوده است.قرن 7 ق.

قلعه ی میان تیغ(قلعه ی حصار): 30 کیلومتری غرب مشهد روستای کنگ سه کیلومتر درامتداد رودخانه ی کوچک. این قلعه ی سنگی دردامنه ی کوه حدفاصل کنگ وزشک قرارگرفته وبه دلیل موقعیت جغرافیایی آن به عنوان مکان امن و مناسب برای حفاظت ازاموال به کارمی رفته است.

قلعه ی ترکمن ها: 23 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان روستای اردمه سه قلعه ی سنگی با فواصل کم روی خط الراس جنوبی ساخته شده است. مصالح به کاررفته درهمه ی آن ها سنگ لاشه است. بنابه گفته ی اهالی اهالی قلعه ی اصلی جایی بوده که زمان ترکمن تازی دختران دزدی رادرآن جانگه داری می کردند و دو قلعه ی دیگر برای دیده بانی استفاده می شده است.

قلعه کهنه ی ده سرخ(کوچ کمر): 55 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک روستای ده سرخ . این قلعه در بلندی مقابل امامزاده عبدالعزیز واقع شده ودارای معابر زیر زمینی برای دسترسی به آب بوده است. دهانه ی این معابر زیرزمینی برای دسترسی به آب بوده است. دهانه ی این معابرهنوز رویت می شود اما ورودی های آن توسط اهالی مسدودگردیده است.

قلعه مات(عماد/ماد): 52 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده بعد از روستای آل سمت راست زوقلعه(زوسیاه) 5 کیلومتر. این قلعه برروی قله ا ی بلند وصعب العبور ساخته شده است که درصورت صاف بودن هوا ازسه راه فردوسی قابل رویت است. زمان ساخت آن مربوط به دوران ها ی مختلف تاریخی است. برروی قله سازه های سنگی مستحکمی با ملات ساروج ساخته و در آن ازتنه ها ی چوب ارس استفاده شده است. دواستخر بزرگ نیز برای جمع آوری آب باران برسطوح همواره قله دردل سنگ کنده شده است. دراین قلعه ی بزرگ آثار و ابنیه ی زیادی به چشم می خورد امابرهیچ کدام سقفی نمانده است.

قلعه ی کهنه ی چشمه کنار: 47 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور ملک آباد جاده ی بزوشک 5 کیلومتری شمال روستای بازه حوض دوران اسلامی.

قلعه ی سرخشت: 55 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا 500 متر به طرف کوه سرخشت سمت چپ بازه سرخشت. این قلعه ازخشت وگل ساخته شده وبه شدت تخریب گشته است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

سنگ نگاره های پیش ازتاریخ

دردورانی که زندگی انسان های اولیه برای ارتزاق به شکار وابسته بوده وبه دنبال گله های شکار ازجایی به جایی درحرکت بوده اند. یعنی زمانی که کشاورزی نیاموخته و یکجانشین نشده بودند با اختراع تیروکمان از توحش درآمدند. دراین دوران انسان های اولیه تصاویری ازحیوانات راکه برایشان حیاتی بود و زندگیشان به آن وابستگی داشت. با استفاده ازسنگ خارا برروی سنگ های آهکی نقش کردند.تصاویری مانند: بزکوهی (شاخ شمشیری/تکه /کل/پازن) قوچ اوریال گرگ کفتار شغال روباه شیر پلنگ یوزپلنگ گاومیش گراز فیل اسب آهو شتر پرنده سوسک خرچنگ انسان سوار کمان دار و صحنه هایی از مراسم آیینی رقص شکار و سایرعلامات و نقوش سحرآمیز مربوط به اجرام آسمانی.

ده سال پیش هنگام کوه نوردی این نقش ها توجه ام راجلب کرد چون به تاریخ نیز علاقه مندبودم شروع به کشف و شناسایی نمونه های بیشتری ازسنگ نگاره ها رادراقصانقاط شهرستان مشهد وطرقبه شاندیز شناسایی و مورد مطالعه قراردارد. این سنگها ترین ومعتبرترین منابع باستانی به شمار می روند. در آثار هنری و تاریخی آناهیتا (الهه آب) در قالب بزکوهی مجسم شده وشاخ آن به تنهایی نمادماه است. درمیان سنگ نگاره ها نیزتصاویربزکوهی بیشتر از هرنقشی به چشم می خوردچون پراکنش و تعداد آن ازانواع دیگر حیوانات بیشتربوده و از طرفی حیوان ملی ایران به شمار می رفته است.

متاسفانه باوجود مکاتبات و تلاش زیادی که برای معرفی حفظ ونگهداری آن ها و ایجاد یک سایت موزه به خرج دادم به نتیجه مطلوبی نرسیدم و این درحالیست که این نقوش به سرعت درحال تخریب است. بارها شاهد بودم روستاییان آن هارا به عنوان سنگ لاشه در ساخت استخرهای آب استفاده کردند درحالی که نیمی از سنگ نگاره پیدا و نیم دیگر آن زیرملات سیمان پنهان بود. بارها شاهد بودم برا ی ساخت راه های ویلایی بالودر بسیاری ازآن ها راظرف چند دقیقه تخریب می کردند.

دراین میان تعدادی ازاین سنگ نگاره ها که تااین لحظه ازحمله بولدوزرها جان سالم به دربرده اند عبارتنداز:

سنگ نگاره های شلگرد: 7 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان سمت راست.

سنگ نگاره ها ی پرنواز: 9 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان روستای شلگرد به طرف روستای پرنواز دوطرف رودخانه.

سنگ نگاره های گورید: 12 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد از روستای شلگرد و پرنواز. به طرف تخت مایون. انتهای راه ماشین رو.دوطرف رودخانه.

سنگ نگاره های کلاته زیری: 8 کیلومتری غرب مشهد طرقبه کلاته زیری.

سنگ نگاره های ازغد: 25 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد روستای ازغد امتدادرودخانه

سنگ نگاره های ده بار: 20 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران جنب رستوران گنجعلی خان جاده ی طرقدر 14 کیلومتر روستای ده بار.

سنگ نگاره های نوچاه: 3 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه ویلاشهر امام رضا(ع)17 (کاخ بیلدر) سمت راست 500 متر خ نیاوران روستای نوچاه.

سنگ نگاره های دیزدر: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 3 جاده ی شاندیز بعدازشترسنگ.

سنگ نگاره های گراخک: 25 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز درامتداد مسیرگراخک به زشک.

سنگ نگاره های ارچنگ: 22 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای ارچنگ حوالی بندخاکی وچندمنطقه دراطراف آن.

سنگ نگاره های بزوشک: 68 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور انتهای آزادراه باغچه شهرملک آباد بعدازروستای بزوشک به طرف عارفی.

سنگ نگاره های مایان: 17 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه جاده ی ازغد داخل رودخانه ی مایان.

سنگ نگاره های چشمه عسل: 7 کیلومتری غرب مشهد طرقبه جاده ی نغندر بعدازسدچالی دره سمت راست داخل آبریز نغندر حوالی چشمه عسل.

سنگ نگاره های چشمه سرخ: 11 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعداز روستای شلگرد و پرنواز دره ی سمت چپ محله ی چشمه سرخ.

سنگ نگاره های کمرسیاه: 3کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه جاده ی بیلدر 500 متری کاخ غرب مشهد جاده ی طرقبه سیصد متربعد از پمپ بنزین گلستان دره ی داغستان به طرف شاندیز.

سنگ نگاره های روستای حصار: 9 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد کوهستان های اطراف روستای حصار.

سنگ نگاره های ابرده به زشک: 24 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای ابرده به طرف زشک. این سنگ نگاره ها درمکان های متفاوتی قراردارند.

سنگ نگاره های رودخانه ی سربرج: 30 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان به طرف روستای سربرج.

سنگ نگاره های شتری (کاخ بیلدر/کلاته عبدل): 3کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه جاده ی بیلدر 500 متری کاخ بیلدر.

سنگ نگاره های چکل نظر: 4 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه سیصدمتربعداز پمپ بنزین گلستان جاده ی کنارپمپاژآب دره ی داغستان حوالی معدن طلای آمریکایی ها درکوهی به همین نام.

سنگ نگاره های کمرمقبولا: 5 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه سیصدمتربعداز پمپ بنزین گلستان دره ی داغستان بعداز چکل نظر حوالی دامنه های گرانیتی کمرمقبولا ومدرسه ی سوارکاری کاظمیان.

سنگ نگاره های زوتیشتر: 8 کیلومتری غرب مشهد طرقبه جاده ی کنارمسجد پاچنار به طرف تیشتر. درآیین زرتشتی تیشتر ایزد باران ساز بوده است.((چون ایزد تیشتربه زمین باران آورد...))

سنگ نگاره های کال خرگوش: 5 کیلومتری غرب مشهد بین وکیل آباد وبند گلستان داخل منطقه ی نظامی اردوگاه امام رضا(ع)درمیان سنگ نگاره های این منطقه به یک نقش فوق العاده استثنایی برخوردکردم.

سنگ نگاره های مینوش: 7 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان پل اول شلگرد سمت راست به طرف کلاته مینوش.

سنگ نگاره های زوهندل آباد: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد روستای هندل آباد درنزدیکی نگارکندروسی.

سنگ نگاره های گردنه ی پاچنار: رضاشهر ارتفاعات زکریا حاشیه ی سمت راست راه خاکی پاچنار. این سنگ نگاره ها نزدیکترین سنگ نگاره ها نزدیک ترین سنگ نگاره ها به مشهد محسوب می شود وبه شدت درمعرض تخریب وتعرض است.

سنگ نگاره های بلغور: 75 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک روستای بلغور 3 کیلومتربه طرف زو پیرزن درمسیرراه قدیم کاروان رو. حجاری این نقوش برحسب ظاهر مربوط به سنگ ها ی بنایی بوده که تخریب گشته است.

سنگ نگاره های دره نی: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز جاده ی سرآسیاب درامتداد دره نی. این سنگ نگاره ها با نقوش پازن غالبا به صورت تک تک ودرمسیر بسیار طولانی باپراکندگی فراوان حتی درمسیرهای بدو آب به وفوریافت می شود اماکیفیت آن ها پایین تر ازسایر مکان های مشابه است.

سنگ نگاره های شترسنگ: 8 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر3 جاده ی شاندیز سمت چپ جاده ی درخت بید روستای دهنو خیابان اول (یاس)سمت راست آن سوی رودخانه روی یک تخته سنگ بزرگ ده ها نقش ازحیوانات گوناگون برروی یک پرده حجاری شده که به سنگ نگاره های شتری نیزمعروف است.دراطراف خط الراس این نقوش ادامه دارد.

سنگ نگاره ها ی کلاته کوهی: 8 کیلومتری غرب مشهد طرقبه کلاته کوهی

حجاری زیارتگاه بالندر: 30 کیلومتری جنوب مشهد ابتدای جاده ی نیشابور سمت راست جاده ی ده غیبی دوکیلومتر قبل ازروستای عارفی سمت راست پنج کیلومتر روستای بالندر برروی بلندترین قله ی کوه داخل اتاق سنگی بدون سقف زیارتگاه پیربالندر چندحجاری محدود باعلامات خاص شبیه نعل اسب وجوددارد. البته به عقیده ی نگارنده این گونه زیارتگاه ها که برفراز قله ها به چشم می خورد مربوط به نیایشگاه های ایران باستان بوده و از نمونه های دیگر آن می توان از زیارتگاه قله های هزار مسجدکلات زکریای شیروان و بی بی غیب فریمان نام برد.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

سایرکتیبه های تاریخی

کتیبه ی خانتاشی(شکیب خان ازبک): 55 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج حوزه ی روستای پنمنه مقابل قله ی دولولی زیرجاده ی جدیدالاحداث سیج روی تخته سنگ منفرد بزرگ حاشیه ی راست رودخانه. به 10 سطرعربی راجع به عزیمت شکیب خان به سرحدات توس نوشته شده و بیش از 500 سال قدمت دارد. ازبک ها چندین بار به مشهد حمله وحرم امام رضا(ع) را غارت کردندحتی طلاهای مناره ی حرم را نیز دزدیدندکه بعدها توسط نادرشاه این مناره دوباره طلاکاری شد.

کتیبه ی مسجد حاج صادق: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد شهرشاندیز روستای زشک . این کتیبه ی سنگی بیانگر قدمت تاریخی روستای زشک است.

کتیبه ی مسجدجمعه: 12 کیلومتری شمال غرب مشهد طرقبه روستای جاغرق میدان اصلی روستا سمت چپ 100 متر.داخل مسجدجمعه کتیبه ای است که طبق آن شاه عباس دستور به تعمیر مسجدداده است.

نگارکند روسی: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد روستای هندل آباد مسیررودخانه به طرف ماهنسا سمت راست رودخانه. مربوط به پنج نفر از روس ها که در زمان سلطه ی آن ها درسال 1845 میلادی یعنی 167 سال پیش درحاشیه ی رودخانه ی هندل آباد درارتفاع یک متری به خط روسی نقرشده است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

سدها بندها (تلخ ها)

نیاز و علاقه ی ناخودآگاه انسان به آب باعث می شود مردم برای سیر وسیاحت دراطراف آب جمع شوند. ازاین روساخت سدها و بندها و درنتیجه ی آن تجمع آب وتشکیل دریاچه ی مصنوعی باعث جلب گردشگر برای استراحت ماهی گیری و ورزش های آبی می گردد. دربرخی نقاط درمقابل چشمه ها وقنات ها استخرهای طبیعی ایجاد میکنندکه درخراسان به آن حوضچه ها تلخ آب گفته می شود.

سدبتنی طرق: 14 کیلومتری جنوب مشهد اوایل جاده ی نیشابور جاده ی ده غیبی مقابل سدبتنی طرق ازسنگ وساروج و آجر ساخته شده است.دوره ی تیموری.

سدانحرافی طرق: 10 کیلومتری جنوب مشهد اوایل جاده ی نیشابور جاده ی ده غیبی قبل ازروستای ده غیبی ازکناراردوگاه آموزش وپرورش جاده ی سمت راست دوکیلومتر بعد سمت چپ.

سدچالی دره: 7 کیلومتری غرب مشهد طرقبه اوایل جاده نغندر سمت چپ سدخاکی ارتفاع ازکف 24 متر سال بهره برداری1381.

سدارداک: 40 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ جاده ی انداد جاده ی ارداک بعد از روستای ارداک. این سدازنوع سنگ ریزه ای بوده ودارای حوزه ی آبریز بسیاروسیع وسرچشمه های فراوان ازجمله رودخانه های گاش انجشش بقمچ گاه امرودک درمیان بام وآبقداست.

سدبتنی کارده: 40 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کارده قبل ازروستای کارده. سدبتنی دوقوسی ارتفاع ازکف 50 متر حجم مخزن بیست وهشت میلیون مترمکعب سال بهره برداری 1367.

سدانحرافی کارده: 35 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده قبل ازسدکارده جاده ی خاکی سمت چپ سه کیلومتر داخل زواندروخ سال بهره برداری 1366.

سدانحرافی شلگرد: 10 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعدازگردنه ها سمت چپ بلوار هفت حوض حوزه ی روستای شلگرد سال بهره برداری 1372.

بندسرآسیاب: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای سرآسیاب مقابل مقبره ی میرزای ناظر . ازکنارجاده سمت راست پل چهل بازه (سرآسیاب /بهارستان ) قابل رویت است.

بندتاریخی گلستان: حاشیه ی مشهد اوایل جاده ی طرقبه روستای گلستان . این بندبه دستور گلستان کنیز گوهرشاد بنا شده است.

بندبتنی گوجگیک56 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات بعدازروستای گوجگی به طرف کلات 500 متری سمت چپ جاده.

بندخاکی ارچنگ: 16 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای ارچنگ.

بندخاکی نهرآب: 65 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازقله ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا 8 کیلومتر خلاف جهت آب.

تلخ باغ رو: 24 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز انتهای روستای گراخک

تلخ بازه مزدور: 24 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز انتهای روستای گراخک به طرف باغات . دراین بازه دوتلخ وجوددارد.

تلخ سورونو: 25 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز انتهای روستای گراخک به طرف باغاتو

تلخ پیوه ژن: 65 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور ابتدای جاده ی پیوه ژن سمت راست حاشیه ی جاده کناردیوارچینه گل.

تلخ کاس: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک سمت راست 12 کیلومتر روستای محله ی زشک به طرف ارتفاعات مرق. شامل تلخ بزرگ آبی که سرچشمه ی آن دره ی فریز درارتفاعات رشته کوه بینالوداست.

تلخ زنبورکاه: 30 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان سمت راست جاده یمج روستای مجد خلاف جهت آب روی ارتفاعات. حوضچه ی آبی که ازچشمه ی زنبورگاه تغذیه می شود.

تلخ صفی آباد: 8 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز صفی آباد.

تلخ شریف آباد: 42 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی نیشابور شهر ملک آباد جاده ی بزوشک روستای شریف آباد جنب رباط شریف آباد.

تلخ باغ ده: 23 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز انتهای روستای گراخک به طرف باغات.

تلخ خادر: 18 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیزامام رضا (ع)30 روستای خادر درمحلی به نام سرچشمه مقابل بنای موسوم به آتشکده.

تلخ کادر: 25 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی گراخک بعدازابراهیم آباد بعدازدوراهی ابراهیم آباد-ساغشک سمت راست نزدیک خیابان 45 نتری کاهوحوالی محله ی کادر. آب این تلخ ازقنات کادرتامین می شود.

تلخ آقداش متروکه: 30 کیلومتری شمال مشهد کلومتر10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پشت آرامگاه فردوسی سه راه وجوددارد راه وسط 10 کیلومترتاروستای ماریون جاده ی چشمه ی جوجه ماریون ازکنار قبرستان به طرف روستای متروکه ی آقداش درمسیرغارهای دزک وبیمارآب.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

سایرآثارتاریخی

بازارفرش: فلکه ی آب ابتدای خیابان خسروی نو سمت راست دوره ی قاجار.

خانقاه مطهریه: خیابان آخوندخراسانی دورفلکه ی گنبدسبز.

خانقاه نعمت اللهی: خیابان آیت الله شیرازی کوچه ی حاج هاشم جنب هتل طبرستان دوره ی قاجار.

نشان عبرت: انتهای خیابان کوهسنگی داخل تفرجگاه کوهسنگی . روی قله ی دوم کوه سنگی نشان بتنی پنجاهمین سال سلطنت واژگون شده است.

چاپارخانه ی صفی آباد: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد ابتدای جاده ی شاندیز سمت راست روستای صفی آباد 500 متر به طرف روستای پیانی نبش تقاطع راه های خاکی.این مکان بادیوارهای خشت وگلی درمسیر قدیم مشهد به شاندیز واقع شده است.درقسمت های بیرونی اطراف این بنا بقایای تعدادزیادی طاقچه برای بستن و آذوقه دادن به چهارپایان دیده می شود.

چاپارخانه ی تخت لنگر: 42 کیلومتری جنوب مشهد کیلومتر 38 جاده ی نیشابور سرراه روستای شریف آباد.درابعاد 70*75 مترازسنگ لاشه وخشت وگل ساخته شده است.ازمعدد چاپارخانه های شناسایی شده درخراسان به شمار می رود.دوره ی صفوی.

اقامتگاه خلج: 3 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی ابتدای جاده ی مغان اول گردنه ها سمت راست جاده پشت قهوه خانه ی خلج سازه ی سنگی مخروبه ای درکنار چشمه ی خلج پادشاهان صفوی از این مکان ب عنوان اقامتگاه شکار استفاده می کرده اند.دوره ی صفوی.

دروازه ی رزان: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس داخل حریم آرامگاه فردوسی.

حصارتاریخی توس: 17 کیلومتری شمال غرب مشهد شهرتوس قبل از ورودبه آرامگاه فردوسی سمت راست.6 کیلومتر از این حصار ازجنس خشت وگل باقی مانده و 4 دروازه ی آن مانند دروازه ی رزان قابل تشخیص است.

زندان خان: 63 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک زیرکوه نقارخانه 50 مترپشت ساختمان خانه ی بهداشت. سازه ی سنگی مخروبه ای به عمق ده متر. بنابه گفته ی اهالی درگذشته خان ها گناهکاران رادرآن حبس می کرده اند.

عمارت سفیرانگلیس: 15 کیلومتری شمال غرب مشهد طرقبه روستای جاغرق سه کیلومترخلاف جهت آب سمت راست رودخانه 500 متر رویاارتفاع درمحلی به نام هوادره قرارگرفته است. درزمان استعمار این ساختمان محل استقرارسفیرانگلیس بوده وعلت انتخاب این محل داشتن چشم انداز مناسب بوده است.

پاسگاه رضاشاهی: 35 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی قدیم قوچان بعدازروستای گناباد حاشیه ی جاده نزدیک کاروان سرای بی بی زهرا.دوره ی پهلوی اول.

ساختمان عوارضی: جاده ی قدیم قوچان شهرک امام علی (نوده عوارض)حاشیه ی راست جاده نبش توس 67. ساختمان شیرونی قدیمی که محل دریافت عوارض بوده است.دوره ی پهلوی اول.

معدن تاریخی زغال سنگ آغنج: 17 کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابورجاده ی ده غیبی قبل ازروستای ده غیبی سمت چپ جاده ی بساروج ورودی روستای آقنج . دراین روستا چندین دهنه معدن تاریخی وجوددارد خانه های مربوط به این معادن نیز تاریخی است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

دیدنی های طبیعی

درشهرستان های مشهدوطرقبه شاندیزتعدادزیادی روستاهای هدف گردشکری درختان کهن سال چشمه های آب فراوان رودخانه های پرآب غارهای متعدد و قله ای تامرز3300متروجوددارد. این قابلیت های طبیعی درفاصله ی یک تا یکصدکیلومتری شهرمشهد پراکندگی دارد.

روستاهای هدف گردشگری ییلاق ها وتفرجگاه ها

روستای کنگ: 27 کیلومتری غرب مشهد طرقبه جاده ی نغندر روستای پلکانی کنگ معروف به ماسوله ی خراسان . البته بایدبه ماسوله لقب کنگ گیلان راداد. این روستای تاریخی زیبا بامسیری مفرح ودل نواز دارای بافت قدیمی با خانه های چوبی چندطبقه است. به نحوی که سقف خانه ای حیاط خانه ی بالادستش است. دراین روستا معابربسیارزیبایی به چشم می خوردکه به تازگی بازسازی شده اند. کنگ درلغت به معنی جا ی بلند و نیز نوعی پرنده ی شکاری است. این روستا در ارتفاع 1800 متری ازسطح آب های آزادقرارگرفته و پیشینه ای بسیار قدیمی تر از مشهد دارد. وقتی شهرمشهدشکل گرفت اهالی کنگ می گفتند برایشان همسایه آمده است! این روستای زیبا دردامنه های شمالی رشته کوه بینالود قرارگرفته است. آرامگاه شیخ عبدالله قلعه حصار میان تیغ رباط شاه عباسی حسینیه قبرستان تاریخی قله ی فلسکه چشمه ی نظرکرده باغات فراوان وجاده ی زیبایش که درکنار رودخانه امتداددارد ازجاذبه های آن است.

روستای زشک: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد بعدازشاندیز.این روستای ییلاقی مصفادرارتفاع 2000متری ازسطح آب های آزاد بردامنه ی شمالی رشته کوه بینالود قرارگرفته است. زشک ازدوجزء به معنی دره و اشک تشکیل شده که درآن آب زلال جاری دردره به اشک چشم تشبیه شده است. بنابه گفته ی درگذشته آن را زو اشک می نامیدند. جاده ی منتهی به این روستاحدفاصل ابرده تا زشک بسیار زیبا و دلنواز است. مسیردره ی زشک یکی از عمومی ترین مسیرهای کوه پیمایی برای صعودبه قله های زشک چمن 1 و2 پناهگاه 3300 متری شیرباد است. گردنه ی استقامت چشمه ی فرهنگ وچشمه ی نهل از دیگر دیدنی های آن است. در فصول بارندگی سیل های مهیبی ازاین رودخانه سرازیرمی شود.

روستای جاغرق: 12 کیلومتری شمال غرب مشهد ازتوابع طرقبه. دارای آب وهوای معتدل کوهستانی رودخانه ی دائمی پرآب به طول 25 کیلومتر و باغات فروان که درارتفاع 1500متری ازسطح آب های آزاد بردامنه های شمالی رشته کوه بینالود قرارگرفته است. دربافت های قدیمی این روستا خانه های بسیارکوچک چوبی وسنگی باکوچه های باریک وپرشیب زیبایی قراردارد. بنابه گفته ی اهالی جاغرق ازجام غرق گرفته شده . وقتی جام یکی ازسلاطین درمحل چشمه ا ی در این مکان درآب غرق شد ازآن پس این روستا به جاغرق شهرت یافت. رودخانه ی جاغرق از قدیمی ترین تفرجگاه های مشهدمحسوب می گردد و در انتهایی آن رباط پای گدار و رباط آه وجوددارد. چشمه ی طلا چشمه ی زرگر هوادره عمارت سفیراگلیس درخت چنار کهن سال مغاره قنبرکوه کتیبه ی تاریخی مسجدجمعه آسیاب دره ی شاه پنج درخ وجاده ای زیبا ازدیگر جاذبه های گردشگری آن محسوب می شود.

روستای نغندر: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد ازتوابع طرقبه با منظر بدیع دردامنه های شمالی رشته کوه بینالود قرارگرفته است. نغندر درلغت ازنوغان دره گرفته شده ونوغان به معنی پیله ابریشم است. دراین روستا که برسرراه کنگ قرارگرفته پارک جنگلی کلاته قنبر تندیس طبیعی قورباغه ی سنگی زیارتگاه بقایای قلعه ی قدیمی محوطه ی تاریخی حیطه ی مغول وچشمه علی وجوددارد. دره ی خوش رو(میازاوه) نیزیکی دیگراز مسیرهای رایج کوهپیمایی دراین منطقه است.

روستای حصارگلستان: 5 کیلومتری غرب مشهد اوایل جاده ی طرقبه مقابل پمپ بنزین ابتدای جاده ی ازغد. دو روستای گلستان وحصاردرکنار یکدیگرقراردارند و دارای آب و هوای دلپذیر رودخانه باغات مصفا و دیدنی هایی هستند شامل غارآغل زری کل دست کند سنگ نگاره های پیش ازتاریخ بند تاریخی گلستان امامزادگان یاسر و ناصر آب انبار تاریخی.

روستاهای مایان (علیا-وسطی-سفلی): 13 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد جاده ی فرعی سمت چپ. روستاهای مایان علی وسطی وسفلی در امتداد یک آبریز با5 کیلومتر فاصله ازیکدیگرقراردارند. دیدنی های تاریخی وطبیعی آن عبارت است از: رودخانه ی دائمی و باغات زیبا حوض انبارهای تاریخی سه رشته قنات چنارکهن سال وکارگاه های سبدبافی قدیمی.

روستای تپه سلام: 5 کیلومتری جنوب شرق مشهد جاده ی فریمان بعد از آرامستان بهشت رضا(ع) روستایی که درآن اولین نظر مسافران به گنبد امام رضا(ع) می افتد. درگذشته کاروان سالارها در این نقطه بادیدن گنبد زردحضرت رضا(ع) از زائران مبلغی به عنوان گنبد نما دریافت می کردند.

سلام گاه: 6کیلومتری جنوب مشهد جاده ی قدیم نیشابور. نقطه ای که اولین چشم انداز گنبدامام رضا(ع) است. این مکان جزوتپه های تاریخی محسوب نمی شود فقط به واسطه ی این که مسافران لحظه ی اول چراغ های شهرمشهد رامی بینند و به امام رضا(ع)سلام می کنند سلام گاه به شمار می رود.

روستای ده سرخ: 55 کیلومتری جنوب غرب مشهد جاده ی نیشابور شهرملک آباد جاده ی بزوشک. به واسطه ی این که درخاک اطراف روستاآهن وجوددارد تمام کوچه خیابان ها وخانه ها قرمزگون به نظرمی رسند. از این رو به ده سرخ شهرت یافته است. این روستا دارای اماکن دیدنی قلعه ی کوچ کمر قلعه نو تخت (مصلی) امام چشمه ی امام غاردست کند و امامزاده عبد العزیز است. درمسیررسیدن به این روستا می توان از رباط های سه گانه شریف آباد آب انبار چاپارخانه و قسمتی از جاده ی ابریشم نیزدیدن کرد.

روستای دستگردان: 5 کیلومتری شرق مشهد جاده ی مهرآباد به نقل ازفصیحی خوافی شرق روستای دستگردان محل درگذشت حضرت رضا(ع) بوده است.قرون اولیه اسلامی.

روستای پاژ(فاز)زادگاه فردوسی: 15 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات نبش دوراهی کارده زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی. می گویند فاز و فارمد نام دوخواهر بوده است. فارمد(پرمه) نام روستای دیگری دردامنه ی ازدرکوه است. خانه ی فردوسی در بلندترین نقطه ی روستا مشاهده می شود. درکنارروستا تپه وقلعه کهنه ای وجوددرد.

روستاهای زاگ وماریون: 25 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست پشت شهرتوس سه راه وجوددارد. راه وسط کیلومتر10 روستای ماریان بنابه گفته ی اهالی این روستا زادگاه ضحاک ماردوش است. زیارتگاه بی بی ذاکری نیزدرقبرستان ماریان قراردارد. چشمه ی جوجه ماریون تلخ آب اقداش نتروکه و غارهای بیمارآب و دزک نیز درچندکیلومتری ماریون واقع شده اند.

روستای مارشک: 63 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک . ازآن جاکه این روستا دارای راه آسفالته رودخانه ی دائمی و باغات فراوان بوده و درمسیر صعود به قله ی هزار مسجد قرارداردارد از دیر باز مورد توجه گردشکران بود است. این روستادارای قابلیت های طبیعی وتاریخی ذیل می باشد: کاناچشمه چشمه ی آب شفا چشمه ی سیاه چشمه ی سفید کوه نقاره خانه زندان خان تفرجگاه سوگرگری. مکانی به نام قدمگاه حضرت علی (ع)قبرستان تاریخی بنای قدیمی موسوم به مقبره ی خان ها وآسیاب.

روستای کارده وآل: 45 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده درامتدادجاده ی سیج روستای آل واقع شده است. این روستاازمناطق ییلاقی مشهدمحسوب می شودودارای باغات فراوان وآب وهوای مصفاهستند. دیدنی های طبیعی وتاریخی آن شامل : چشمه های آب اولیا گرموساروجهاردهانه غاربه نام های : کارده آل دیواره و انجیر سدبتنی رودخانه ی دائمی قلعه های تاریخی آل ومات دره ی انجیر و زوسیاه تیبه ی خانتاشی برج وقله ی دولولی.

روستای رضوان واندروخ: 30 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد روستای رضوان و اندروخ درامتدادیک آبریز قراردارند. درمسیراین روستاهازیارتگاه امامزاده یحیی درمعین آبادنیزقراردارد.

تفرجگاه وکیل آباد: انتهای بلواروکیل آباد.ازتفرجگاه های قدیم مشهد معروف به وکیل آبادولوکه دارای باغ وحش وکوهستان پارک است. وکیل آباد ازموقوفات مرحوم حاج حسین ملک محسوب می گردد. خانه ی تابستانی و مجسمه ی برنزی وی درآن جا قراردارد. سنگ نگاره های کال خرگوش وقنات تاریخی وکیل آبادازدیگردیدنی های آن است.

تفرجگاه کمرشکسته: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای سیج. دارای باغات فراوان رودخانه دائمی وچشمه ی آب.

تفرجگاه کوه سنگی: انتهای خیابان کوهسنگی. این پارک یکی ازتفرجگاه های معروف وقدیمی مشهداست که حضرت رضا(ع) نیزبه آن جا رفته اند. شاه عباس کبیرنیزدرسال 955 ق. به دست مرشدقلی استاجلو در این مکان تاج گذاری کرد. کوه سنگی تاکنون پس ازحرم مطهر حضرت رضا(ع) و آرامگاه فردوسی بیشترین گردشگر را درخراسان رضوی داشته است. دیدنی های این مجموعه شامل : مقبره ی سرهنگ جهانبانی فرمانده لشگرشرق کشور دردوره ی پهلوی مقبره ی ایرج ازشاعران معاصر مابین دوکوه استخر بزرگ آب بازارچه فیزیک سرا مسیربسترسازی شده تاروی قله مزارشهدای گمنام نشان بتنی پهلوی که روی قله ی دوم واژگون شده چشم انداز شهرمشهد وموزه ی بزرگ خراسان(درحال احداث)

پارک جنگلی طرق: جنوب مشهد خروجی شهر به طرف نیشابور سمت راست جاده قبل ازپلیس راه طرق. این پارک سرراه مسافران درمنطقه هموارقرارگرفته و ازسوی شهرداری جهت اسکان موقت مسافرانی که از چادر استفاده میکنند امکانات امنیتی بهداشتی و محوطه سازی درنظرگرفته شده وپیش بینی لازم انجام یافته است. این پارک وسعت زیادی داشته و درآن انبوه درختان کاج به چشم می خورد.

پارک جنگلی کلاته قنبر: 17 کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای نغندر. این پارک یک محوطه ی طبیعی جنگلی محسوب می شود.

پارک طبیعی سنگی کمرمقبولا: 5 کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه پانصدمتربعدازپمپ بنزین گلستان سمت راست جاده ی پایین دست تاسیسات پمپاژآب دره ی داغستان. دوکیلومتر سمت راست به طرف ارتفاعات بعدازکوه چکل نظر دربلندترین نقطه.کمرمقبولا درگویش محلی به معنی کوه زیبا و موردقبول است. شامل منطقه ای آتشفشانی باساختارهای سنگی بسیار زیبا و منحصربه فرد ازجنس گرانیت به اضافه ی دوتلخ آب درمنطقه ی سیرزاروسنگ نگاره های پیش ازتاریخ واثرطبیعی قارچ سنگی.

بوستان هفت حوض: 7 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعدازگردنه های خلج سمت چپ انتهای بلوار . این بوستان طبیعی قسمتی ازرودخانه ی شلگرداست ودرآن چندین حوضچه ی آب عمیق و منحصربه فرددرسازه های گرانیتی وجوددارد. تونل انحرافی پیست های سنگ نوردی کتیبه چشمه وتنوره ی خلج ورودخانه های دائمی ازدیگردیدنی های آن است.

سوگرگری: 64 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای مارشک. محلی درکوهستان درحوزه ی آبریز آبقد که آبشارکوچکی صدای بسیارزیادی ایجاد می کند.

سایرییلاقات مشهدکه دردامنه های بینالودقراردارندعبارتنداز: شلگرد مغان ده غیبی عنبران کردینه ده بار آهنگران پینه ور سرآسیاب ارچنگ خادر ابرده علیاوسفلی عارفی بالندر و تجر.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

درختان کهن سال

دراوستاآسیب رساندن به درختان وقطع آن گناهی بزرگ ونابخشودنی محسوب می شودوهرکس مرتکب آن شود باید منتظر پیشامد ناگوار برای خود یانزدیکانش باشد. ازنظرعلمی نیزدرختان کهن سال یا دیرزیست جزو مهم ترین ذخایر ژنتیکی گیاهی محسوب می شود که از این درختان درطول صدهاسال ناملایمات اقلیمی ومحیطی متعددی راپشت سرگذاشته وهمچنان به زندگی خودادامه می دهند. ازاین رو باید این گونه درختان راسمبل مقاومت وپایداری دربرابرشرایط نامساعد به حساب آورد.

در این میان یکی از انواع درختان کهن سال غیرجنگلی ودست کاشت که به وفور درمشهد یافت می شودچناراست. این درخت برای رشدبه آب فراوانی نیازدارد.به همین دلیل مانند درخت بید در مسیر آب های دائمی مانند حاشیه ی رودخانه و قنات هاکاشته می شده است. درخت چنارتاهزارسال عمرمی کند. ازآن پس مانند دوران پیری انسان که دچارپوکی استخوان شده ازداخل پوک ومنهدم می شود. فضای داخل آن شروع به اضمحلال وتهی شدن می کند. دراین شرایط گازی شبیه الکل ازدرخت متصاعدشده که دریک روز داغ آفتابی ممکن است خود به خودباعث اشتعال آن شود. برگ آن شبیه پنجه ی دست است وکودخوبی محسوب می شود. بسیاری ازمکان ها نام خودرا ازاین درخت گرفته اند مانند پاچنار چنارسوخته چناربو چناران چنار چهارده چنار کهنه چنار چنارک و...

درتحقیقاتی که داشتم دریافتم درگذشته هنگام کاشت درخت روستاییان دراطراف آن سکه می ریختند تا آیندگان ازسن و قامت آن اطلاع پیداکنند.بسیاری از این درختان کهن سال براثرعدم مراقبت صحیح و علمی و مدیریت نادرست در شرف نابودی قراردارد. محوطه سازی آسفالت وخانه داری در مجاورت درخت بقای آن هارا تهدید می کند.در بسیاری نقاط مردم به دلایل مختلف مثل استفاده ازچوب برای ساخت و تهیه ی هیزم درختان راقطع و معدوم کرده و فقط یکی رانگه می داشته اندکه آن هاهم به دلیل یکتابودن و درچشم بودن مورد تکریم قرارگرفته و اعتقادات مذهبی باعث بقای آن می گردیده است. ماننددرخت نظرکرده درروستای خواجه سی ناوای کارده. جالب است که این تک درختان نیز اخیرابه بهانه ی مبارزه باخرافه پرستی ازسوی اداره ی اوقاف درحال قلع وقمع می باشد. و این درحالیست که یک درخت کهن سال یک میراث فرهنگی طبیعی زنده محسوب می گردد.

ارس درختی است که دربرابر کم آبی بسیارمقاوم بوده و بیشترین پوشش منطق جنگلی مرتفع خراسان راشامل می گردد. این درخت به اسامی گوناگون ازجمله مرخ ارچه واورس نامیده می شود. قطراین درخت درهرسال یک میلی مترافزایش می یابد. بنابراین درختی که قطرتنه اش یک متر باشد هزارسال عمردارد. توجه داشته باشید مراد قطرتنه است نه اندازه ی پیرامون آن.

کاج کهن سال گاراژایران پیما: چهارراه مقدم طبرسی داخل محوطه ی گاراژایران پیما تعاونی یک سابق. هم اکنون این مکان به پارکینگ تبدیل شده است.

کاج کهن سال شاهین فر: خیابان آزادی کوچه ی سراب دانشکده ی علوم پزشکی آزاداسلامی (دکترمحمدشاهین فر)

کاج کهن سال: خیابان چمران 9 پلاک 32 منزل شهیدی. به لحاظ اندازه این کاج یکی ازبزرگترین درختان شهرمحسوب می شود.قابل بازدیدنیست.

درختان کاج کهن سال چشمه ی قاسم آباد: انتهای بلواروکیل آباد میدان نمایشگاه بین المللی مشهد صدمتر به سمت جاهدشهر. شش درخت کهن سال وتنومندکاج وجوددارد. یکی ازآن ها قطورترین درخت کاج مشهداست.

درختان کاج کهن سال: خیابان چمران بین چمران 7و9 پلاک 155

درختان کاج کهن سال: خیابان سعدی سعدی 5 پلاک 132.

درختان کاج وچنار کهن سال: خیابان ارگ مقابل باغ ملی. درحریم کنسولگری پاکستان 4 درخت به علاوه ی قطورترین وکهن سال ترین درخت چنار سطح شهر مشهدوجوددارد. البته بازدید ازآن برای عموم مقدورنمی باشد.

درختان کاج کهن سال نوچاه: 3 کیلومتری غرب مشهد انتهای بلواروکیل آباد ابتدای جاده طرقبه امام رضا(ع)3 سمت راست خیابان نیاوران بعد از بیمازستان فوق تخصصی دکترشریعتی ابتدای ورودی روستای نوچاه سمت چپ درون محوطه ی خانه ی تاریخی توکلی زاده جهاردرخت کاج کهن سال وجوددارد.

چنارقطوروکهن سال بزمیران: 65 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی چناران بعدازروستای سلوگرد قبل ازپل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین نرسیده به خط الراس بالاسراستخر آب. برخی این درخت رابه اسم تک درخت هزارمسجدمی شناسند.

چنارقطوروکهن سال خواجه سی ناوا: 43کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده بعدازپاسگاه انتظامی جاده ی سمت راست روستای حسین آباد قبل ازامامزاده میرسبحان ولی وبی بی صنوبر برروی یک سکوی سیمانی بزرگ قرارگرفته است. محیط این درخت حکم میدام مرکزی روستارادارد اهالی برای وقت گذرانی دراطراف آن حلقه می زنند.

چنارکهن سال شاندیز: 18 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز خیابان غفاری 5 دودرخت کهن سال نزدیک به هم قراردارد. اماچنارکهن سال ومعروف شاندیزکه درمیدان قدیمی شهرقرارداشته ازبین رفته است.

چنارکهن سال زشک: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز درون روستای زشک.

چنارکهن سال رضوان: 30 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد جاده ی خوش هوا روستای رضوان مقابل امامزاده.

چنارکهن سال ده سرخ: 43 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده بعدازپاسگاه جاده ی سمت راست روستای ده سرخ.

چنارکهن سال خورعلیا: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازقله ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا درجوارحسینیه بنابه گفته اهالی این چنار800ساله است.

سروکهن سال پیانی: 5کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیزسمت راست خیابان مدرس 25 یک کیلومتربعدازروستای پیانی مقابل زیارتگاه پیر. به عقیده ی نگارنده این کهن سال ترین وقطورترین درخت درشهرستان های مشهدوطرقبه شاندیزاست وعمرآن به قبل ازاسلام بازمی گردد.

چنارهای کهن سال مایان وسطی: 11کیلومتری غرب مشهد جاده ی طرقبه روستای گلستان جاده ی ازغد سمت چپ مایان وسطی.درمجاورت دودرخت کهن سال وجوددارد.

چنارکهن سال طرقبه: 5کیلومتری غرب مشهد طرقبه مقابل مسجدپاجنار

درختان کهن سال سرو: 33کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد جاده خوش آب وهوا روستای اندروخ مقابل مسجددودرخت چنارکهن سال وجوددارد.

سروکهن سال باغ فرگرد: 9کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات سمت چپ جاده ی فردوسی روستای فرگرد به طرف روستای لک لک سمت راست 200 متری جاده.قدمت این بیش از 1000سال است.

چنارکهن ده بار: 20 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران جاده ی طرقدرروستای ده بار بنا به گفته اهالی این درخت 900سال عمردارد.

درختان توت وچنارکهن سال ویرانی: 10کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز بعد ویرانی جاده ی استادیوم ورزشی 500 متری زیارتگاه ویرانی.

درختان توت کهن سال کلاته آهن: 17 کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران سمت چپ جاده ی طرقدر کلاته آهن کنارحمام قدیمی.

درختان توت گهن سال: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس قبل ازپل کشف رود جاده ی کلاته برفی سمت چپ قبل ازجوادیه. یک تک درخت توت درسه راه روستا وچندین درخت کهن سال دیگر دریک کیلومتری آن درمسیرقنات وجوددارد.

چنارکهن سال صفی آباد: 8 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز سمت راست روستای صفی آباد کنارتلخ آب.

درخت ارس اربابی: 60 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات بعداز قله ی دکل سمت چپ سیازو پنج تا پیچ مانده به پایین گردنه ها سمت چپ جاده. بالای کوه مقابل روی بلندی دودرخت ارس دیده می شود. درخت بزرگتربه درخت ولی اربابی ودرخت کوچک تربه زن ولی اربابی شهرت دارد.

ارس کهن سال هندل آباد: 37 کیلومتری شرق مشهد ال تیمور جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد دوکیلومتر بعدازروستای هندل آباد کنار زیارتگاه خواجه زکریا. بنابه گفته ی اهالی نام این روستا هندوآباد بوده زیرا در گذشته جمعی ازهندوها آن جازندگی می کردند امادرمتون قدیمی ازاین روستا تحت عنوان هندل آباد نام برده شده است.

درخت نظرکرده ی هندل آباد: 37 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور جاده ی مرغان بعدازروستای احمدآباد دوکیلومتر بعدازروستای هندل آباد مقابل درورودی زیارتگاه خواجه زکریا. بنابه گفته اهالی این درخت درفصل بهارچندین نوع شکوفه می دهد اما نوع درخت مشخص نشده است.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

قله ها

دورشته کوه هزارمسجد و بینالود و دوکوه منفرد به نام ناگهانی و قطارالنگ دراطراف شهرستان مشهد قرارگرفته است. قله های شیرباد و فلسکه مهم ترین ارتفاعات قابل ذکر در نزدیکی شهر مشهد هستند و از نظر ارتفاع سایر قله ها کمتر از3000متر از سطح آب های آزادارتفاع دارند. قله های کله خر قوطی مرغه گوش بایرام قلعه دولولی و قلعه مات در رشته کوه هزار مسجد از زیباترین ارتفاعات مشهداست. کوه های خلج درجنوب مشهد نزدیک ترین اژدرکوه در شمال شرق مشهد خشک ترین قله های چمن و زشک درروستای زشک و قله زو در انتهای بلوارآب و برق از پر ترددترین ارتفاعات شهرستان های مشهد و طرقبه شاندیز به حساب می آید.

قله ی شیرباد(گودزرد): 50 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک انتهای رودخانه ی بزرگ بعد از استخر پرورش ماهی سمت راست. درمسیراین قله جان پناهی ساخته شده است. این قله با3300مترارتفاع بلندترین قله درشمال شرق کشور محسوب می شود. برخی قله ی بینالود را بلند ترین می دانند درحالی که شیرباد بیش از 100 متر از بینالود مرتفع تراست.

قله ی فلسکه(فلزکوه): 45کیلومتری غرب مشهد طرقبه روستای کنگ 18 کیلومترخاکی به طرف ارتفاعات. درانتهای دره ی جاغرق و خط الراس ده بار نیزمی توان به آن صعودکرد. فلسکه درلغت تعریف شده فلزکوه است زیرا در گذشته از آن کوه فلز استخرج می شده است. فلسکه بلندترین قله ای است که ازسطح شهر مشهد به چشم می آید. دردامنه های آن فسیل ماهی به وفور یافت می شود ارتفاع 3076 متر.

قله ی ده بار: 34کیلومتری غرب مشهد طرقبه به طرف عنبران سمت چپ ازکناررستوران گنجعلی خان جاده ی طرقدر پس از طی 12 کیلومتر دوکیلومتر قبل ازروستای ده بار. قبل ازسرازیرشدن به طرف روستا ازطریق راه خاکی کردینه دوراهی سمت چپ پس ازطی 14 کیلومترمی توان تا زیر قله مسیر را با اتومبیل طی کرد. ادامه ی جاده خط الراس بینالود را قطع و به گرینه ی نیشابورمنتهی می شود. باقی مانده ی جنگل های ارس را قطع و به گرینه ی نیشابور منتهی می شود. باقی مانده جنگل های ارس رشته کوه بینالود دردامنه های این کوه مشاهده می شود.ارتفاع 2942 متر.

کوه های خلج: 5 کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی بعد از گردنه ها. ازاولین جاده ی آسفالت سمت راست موسوم به جاده ی دکل می توان به خط الراس این کوه ها رفته وچشم انداز زیبای شهر را به ویژه در شب مشاهده کرد. قهوه خانه ی خلج درابتدای دامنه ها میعادگاه کوه نوردان قدیم مشهد بوده است. این کوه ها ازجنوب به سمت شمال غرب شامل: قله های کنگره چین کلاغ معجونی شیخ بها و پاچنار بوده که قله ی کنگره باشکل کله قندی و ساختارگرانیتی درحریم منطقه ی نظامی قرارگرفته است. علت نامگذاری آن به واسطه برگزاری دومین کنگره ی کوه نوردی درآن جا بوده است. شیخ بها بلندترین قله این رشته کوه به ارتفاع 1435متراست و قله ی چین کلاغ قریب 1333مترارتفاع دارد. خلج درلغت به معنی دزد و راهزن است و نام قوم ترکی بوده که درگذشته دردامنه های این کوه زندگی می کرده اند.

قله ی چین کلاغ 2 : 3 کیلومتری جنوب مشهد اوایل جاده ی فریمان سمت راست حدفاصل آرامگاه خواجه اباصلت وجاده ی قدیم نیشابور. این قله ساختار گرانیتی زیبایی دارد.ارتفاع 1200متر.

قله ی چمن 1و 2 : 37 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک چهارکیلومتر خلاف جهت آب بعد از دو آبی چشمه قل قلی سمت چپ رودخانه ی کوچک دوکیلومتر کنارتلخ آب. ابتدای مسیرپاکوب.

قله ی زشک: 37 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک 5 کیلومتر خلاف جهت آب بعد از دو آبی چشمه قل قلی رودخانه ی سمت راست ادامه ی بازه عرب ازروستای زشک نیز پس ازسوارشدن به یال اصلی می توان به این قله صعودکرد.

قله ی بزوشک: 65کیلومتری جنوب غرب مشهد جاده ی نیشابورانتهای آزادراه باغچه شهرملک آباد روستای بزوشک.ازطریق جاده ی ده غیبی روستای عارفی نیزباپیمودن جاده ی خاکی می توان به این قله صعودکرد.

قله زو: بلواروکیل آباد انتهای کوی آب وبرق امتداد مسیرپله های باباکوهی . درسال های اخیر این قله مسیرترددعموم قرارگرفته است.

قله ی قوجغر: 60 کیلومتری جنوب غرب مشهد ارتفاعات روستای دیزبادعلیا انتهای سیدی جاده ی مغان 25 کیلومتری بعد از روستای مج به طرف دیزباد. یا ازمسیرکیلومتر 70 جاده ی نیشابور 20 کیلومتر فرعی جاده ی بالاسر دیزباد. این قله سرحدمشهدونیشابوراست.

قله ی پیوه ژن: 55کیلومتری جنوب غرب مشهد کیلومتر65 جاده ی نیشابور نه کیلومتر فرعی دهستان پیوه ژن 9کیلومتر به طرف معدن سنگ از فراز این قله کوه های خلج و قله ی قوجغر و قله ی بزوشک چشم انداززیبایی دارد.

قله ی پیازی: 65کیلومتری جنوب غرب مشهد ارتفاع 2231متر.

قله ی هزاربر: 50 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور جاده ی مرغان بعدازروستاهای هندل آباد و مامورآباد یا ازمسیر: جاده ی کلات انتهای گردنه ها سمت راست جاده ی آبگرم روستای خواجه روشنایی. خط الراس این قله سرحدمشهدوکلات است.

قله ی خواجه مراد: 7کیلومتری جنوب شرق مشهد اوایل جاده ی فریمان بعدازآرامستان بهشت رضا(ع) بالادست آرامگاه خواجه مراد ارتفاع 1270 متر.

قله ی سفیدکوه: 45کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد 14کیلومتر کلاته عربها ارتفاع 2300متر.

قله ی گرگ پران: 60 کیلومتری شرق مشهد جاده ی سرخس شهررضویه روستای میامی.

قله ی اوزن داغ: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات روستای گوجگی.

قله ی کمررجب: 70 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 40 جاده یسنتو بعدازروستای سلوگرد قبل از پل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین شمال غرب روستای گوری. این قله ازجاده ی سنتو با اقتدار و صلابت رویت می گردد. ارتفاع 2200 متر.

قله ی قره داغ: 65کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی آل روستای سیج. خط الراس این قله سرحدمشهدوکلات است.ازگردنه کارده که سرازیرشویدبلندترین قله ای که دیده می شود قره داغ است. دامنه های شمال شرق آن ازسرچشمه های آبشارارتیکن محسوب می شود.

قله ی خشکه زو: 40 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد بعدازروستای انداد ابتدای ارتفاعات.

قله ی غلام کش: 50 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای معین آباد جاده ی سمت راست 14کیلومتر کلاته عربها4 کیلومتری جنوب کلاته عربها.

قله ی گل عرب: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل از روستای جغری سمت راست به طرف روستای تبادکان. ارتفاع 2084.

قله ی کله خر: 70 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر40 جاده ی چناران بعدازروستای سلوگرد قبل از پل گلیهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین روستای گوری به طرف روستای متروکه ی بیامشک. این قله بلندترین نقطه درکوه های بزمیران است.

قله ی کلاته هور: 45کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رودجاده ی آبقد. روستای انداد.

قله ی بالندر: 32کیلومتری جنوب غرب مشهد ابتدای جاده ی قدیم نیشابور سمت راست جاده ی ده غیبی دوکیلومتر قبل ازروستای عارفی سمت راست 5 کیلومتر روستای بالندر. برفراز این قله یک زیارتگاه باستانی قرارگرفته است. بهترین چشم انداز دریاچه و سدطرق رامی توان از این قله نظاره کرد. وقتی از گردنه ی خلج به طرف اردمه حرکت می کنید قبل از اردمه بلندترین قله ای که دیده می شود قله ی بالندراست.

قله ی تبادکان: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست به طرف روستای تبادکان ارتفاع 2000متر.

قله ی ارداک: 50 کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهر توس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای انداد جاده ی سمت چپ روستای ارداک. تنباکوی ارداک خراسان که دردامنه های این کوه کشت می شود ازدیربازمعروف بوده است.

قله ی اژدرکوه(ازدراکوه): 20 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی سیمان روستای پرمه(فارمد). این کوه فاقد چشمه ی دائمی بوده وبسیارخشک است. درفصل مناسب بهتر است از این مسیر به آن صعودکنید: ال تیمور جاده ی امرغان قبل از روستای احمدآباد سمت چپ. اژدرمخفف اژدهااست به روایت شاهنامه ی فردوسی اژدهایی درمسیر کشف رودخوابیده وجلوی آب را بند آورده و باعث قحطی و روزگار سخت برای مردم گردیده است که سام ازپهلوانان شاهنامه آن را می کشد (کشف رودپرخون وزرداب شد***زمین جا ی آرامش وخواب شد) دربدنه ی این کوه رگه ی قرمز رنگ مارپیچی شبیه اژدها وجود دارد که به عقیده ی اهالی همان اژدها است و علت نام گذاری اژدرکوه به این دلیل است.ارتفاع 1641.

قله ی قطارالنگ: 65 کیلومتری جنوب مشهد کیلومتر 40 جاده ی تربت حیدریه قبل اززمان آباد جاده ی بلندپی روستای سرغایه مسیربهتر: جاده ی فریمان دهستان فرهادگرد سمت راست جاده 9 کیلومتر کلاته خوش. ارتفاعات این کوه سرحدمشهد فریمان وتربت حیدریه است.

کوه نقارخانه: 63کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده روستای مارشک پشت ساختمان خانه ی بهداشت . دارای ساختارطبیعس کله قندی شبیه قله ی گوش این کوه مرتفع نیست به این دلیل معروف شده که درگذشته وقتی اتفاقی می افتاده از بالای آن جارزده ومردم راخبرمی کرده اند.

قله ی ناگهانی: 85کیلومتری جنوب شرق مشهد کیلومتر 43 جاده ی سرخس قبل ازچاهشک سمت راست کیلومتر 40 جاده ی نریمانی روستای گیامی. این کوه سرحدمشهد و فریمان است. ارتفاع 2045متر.

قله ی طاغون کوه: کیلومتر 85جاده ی کلات سمت چپ بلندترین قله ای که دیده می شود طاغون کوه می باشدکه به آن طاغونک هم می گویند. طاغون نام گیاهی است. این کوه سرحد مشهد و کلات است. قله و آبریزجنوبی آن که به زورپلنگی منتهی می شوددرحوزه ی شهرستان مشهدقراردارد.

قله ی قره لکه ی بزرگ(بایرام قلعه): 100کیلومتری شمال غرب مشهد جاده کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک جاده ی بلغور قبل ازبلغور سمت چپ جاده خرکت بعد از روستای خرکت ادامه ی کج دره قبل ازچشمه ی گوکان سمت راست سرتیغ سیستان. این قله که به بایرام قلعه نیز مشهور است در سرحدمشهد وکلات قرارگرفته. شکل آن شبیه مکعب مستطیل است و بسیاربا صلابت به نظرمی رسد. چشم انداز منحصربه فردی دارد و خودش را ازتمام ارتفاعات منطقه کنده است. دامنه های آن ازشکارگاه های معروف وقدیمی منطقه بوده که بایک شیب تند به دره ی سیستان منتهی می شود. درحال حاضر جزو مناطق تحت کنترل اداره ی کل حفاظت محیط زیست می باشد.20 سال پیش به یادگار یک چله ی بزرگ روی قله چیده ام.ارتفاع 2220 متر.

قله ی سنجدی: 44کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده 4کیلومتری شمال شرق روستای کارده.

قله ی دولولی: 50 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کارده جاده ی سیج روستای پنمنه. قله ای بسیار زیبا وخوش تراش از جنس مارن که سمت چپ جاده با اقتدار خودنمایی می کند.به کوه پنمنه نیزشهرت دارد. بنابه گفته ی اهالی این نامگذاری به این علت بوده که دردامنه ی این کوه پنج من بذر (پن من)به عمل می آمده است. اگردقت کنیدگاهی تکه ها (کل/بزکوهی/پاژن/شاخ شمشیری) برفرازقله اطراف رانظاره می کنند و فقط شاخ های بلندشان به وضوح دیده می شود. تا شمابرسیدمدت هاست محل راترک کرده اند.

قله ی عماد(قلعه مات/ماد): 52کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج سمت راست زوقلعه(زوسیاه)4کیلومتر. برروی این قله قلعه ی معروف مات وجوددارد. اگرحرفه ای باشید و چشمتان به دیدن ارتفاعات عادت داشته باشد این قله درصورت صاف بودن هوا ازسه راه فردوسی سمت چپ بلوار به خوبی دیده می شود که مانند یک برج چهارگوش با اقتدارخودش را ازمحیط اطراف کنده است. اگر باز هم از این تمرین ها دوست داشته باشید قله ی هزارمسجد ازمیدان فردوسی دیده می شود. البته صاف بودن هوا را حتما مد نظرداشته باشید. معمولایک صبح آفتابی زمستان که شب قبلش بارندگی شده باشد بهترین موقعیت است. امادرحالت عادی به دلیل آلودگی هواقله رویت نمی شود.ارتفاع 2315متر.

قله ی گوش: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی مارشک روستای گوش. درافسانه های اساطیری ایران گوش ومنگوش نام دودیوبوده است. گوش دیوی بوده باگوش های بلندکه یکی را زیر و یکی را برروی خودش می انداخته است. این قله ی زیبا وخوش تراش درست بالاسر روستای گوش قرارگرفته است. وقتی ازگردنه ی کارده پایین می روید سمت راستتان قسمت بالای این کوه مانند سرکله قنددیده می شود.

قله ی سنگر: 43 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده 3کیلومتری شمال روستای کارده.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619

غارها

درحوزه ی شهرستان های مشهد و طرقبه شاندیز تا انتهای سال 1390 غارحائز اهمیتی شناسایی نشده است. تمام غارهای این حوزه طولی کمتراز510 متر دارند. غارهای بیمارآب کارده هندل آباد مغان و بل کوهی از مهم ترین آن ها به شمار می رود. غارمغان به دلیل نزدیکی به شهرشهرت بیشتری دارد اما بر اثر تردد بیش از حد به آن صدمه جدی وارد شده است و بهره ی کمی از زیبایی برایش باقی مانده است. دربرخی از این غارها مانند دزک بیمارآب وهندل آباد آب وجوددارد. برخی از این غارها مانند غارانجیر و غارقلعه مات روی دیواره بوده و ورود به آن ها نیازمند وسایل فنی است.

اکثریت قریب به اتفاق غارهادرحوزه ی خراسان منشا آهکی دارند. به هرکجای این غارها بروید با مشکلی به نام کمبود اکسیژن مواجه نمی شوید برعکس هوای داخل غارکاملا سالم بوده و به خوبی جریان دارد و این به دلیل اختلاف دمای هوای غار بامحیط بیرون غار است. تابستان توی غار سرد و زمستان گرم به نظرمی رسد. اگرتجربه ی لازم راداشته باشید به راحتی این جریان هوایی احساس می شود حتی بادرآوردن لباس و احساس بیشتراین جریان های هوایی ازطریق بدنتان می توانید راه خروج را پیداکنید. وقتی متوجه این جریان های هوایی می شوید که گاهی به صورت بادهای تندی می وزند.

داخل ودهانه ی خروجی غارها هیچ جانوری که بتواند به شما صدمه بزند وجود ندارد بیشترخفاش های غارهای ایران ازنوع نعل اسبی بوده وکوچک ترین آسیبی به انسان نمی رسانند. خفاش های خون آشام درایران وجود ندارد. همین خفاش های بی آزار نیزبه دلیل گسترش امواج آنتن های موبایل درحال انقراض و نابودی بوده وکمترمشاهده می شوند. وقتی از معابرعمودی غار بالامی روید ممکن است کلونی خفاش ها به طوردسته جمعی قصد فرار داشته باشند در این صورت صدای بال آن ها که شبیه فروریختن سقف غار است باعٍث ترساندنتان نشود. دومین ساکنان عمده ی غارها کبوترها هستند صدای پریدن کبوتران یک باره سکوت غار رامی شکند شوکه نشوید. سومین ساکنان غارها تشی(سیخول بزنغره) هستند که معمولا برای خواب زمستانی به غارمی روند. علی رغم هیئت بزرگشان برای انسان خطری محسوب نمی شوند. سایرجانوران نیزفقط دردهانه ی ورودی غارها تاجایی که نور نفوذ می کند ممکن است آفتابی شوند مطمئن باشید قبل از رسیدن شما خودشان ازمحل می گریزند. گاهی کفتارها درداخل غارها آشغال جمع می کنند.گاهی گرگ ها و پلنگ ها شکارشان را به دهانه ی غارها برده و می خورند. انبوه شاخ و استخوان هایی که مشاهده می شود دلیلی براین مدعاست.

اکثرغارها توسط جویندگان گنج حفاری و بهتربگویم شخم زده شده است. به هرکجای غارها که سربزنید نمونه ی آسیب رسانی آنان رامی بینید. درغارهایی که طول بیشتری دارد اگرتجربه ی لازم را ندارید در حد مقدور از نخ غار و شبرنگ استفاده کنید و در بازگشت آن ها را خارج نمایید. وسایل روشنایی پوشاک آب و آذوقه ی کافی به همراه داشته باشید.

غاربیمارآب: 42کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پشت آرامگاه فردوسی سه راه وجوددارد راه وسط ده کیلومتر تاروستای مایون جاده ی چشمه ی جوجه ماریون از کنار قبرستان 16 کیلومترتا معدن سنگ روستای متروکه آقداش. بیمارآب یکی ازغارهای آبی صعب العبور مشهد به شمارمی رود. این غاردارای دهانه ی چاه مانندی است برای ورود به آن بهتراست وسایل فنی و طناب به همراه داشته باشید. نقطه ای که دهانه ی غاردر آن قرارگرفته است. سمت راست واریزه ها ی معدن سنگ به رنگ سفید از دیگرقسمت ها ی کوه متمایز شده و از کیلومترها قابل رویت است.

غاردزک: 40 کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتوسمت راست به طرف شهرتوس پشت آرامگاه فردوسی سه راه وجوددارد. راه وسط ده کیلومترتاروستای ماریون جاده ی چشمه ی جوجه ماریون از کنار قبرستان 13 کیلومتر به روستای آقداش متروکه دره ی سمت چپ درمیان ارتفاعات . دهانه ی آن به راحتی پیدانمی شود. درفصول بارندگی داخل این غارگل ولای زیادی وجوددارد.

غارولی اربابی(خوجه برکوهی): 60 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات بعدازدکل سمت راست رودخانه ی قزلق. به طرف ارتفاعات سرحد مشهد و کلات از مسیر روستای آبگرم نیزمی توان به این غاررفت. حدود70 سال پیش راهزنی به نام ولی اربابی قریب 18 سال در این غارزندگی می کرده و به پاکستان رفت و آمد داشته است. اومردم را ازدرخت ارسی که هنوز بر ارتفاعات قزلق زبانزداست به دارمی آویخته این درخت به درخت اربابی مشهوراست. ارس کوچک تر کنار آن هم به درخت زن اربابی مشهور است. محل نشانه گیری اسلحه هنوز بردهانه ی ورودی غارنمایان است.

غارقرخرم: 48 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات بعداز قله ی دکل یک کیلومتر به طرف کلات سمت راست . این غاردارای دهانه ی بزرگ درسطح افقی و فضای مرکزی به اندازه ی چهاراتاق بدون راه های فرعی می باشد.

غاردیو: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل جاده ی خور روستای خورعلیا درفاصله ی 600متری چنارکهن سال روی ارتفاع.

غارسرخشت: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا یک کیلومتر به طرف کوه سرخشت انتهای بازه تیرشوب. دهانه ی این غارچاه مانند وصعب العبوراست وازداخل آن صدای آب به گوش می رسد.

غارکارده: 45کیلومتری شمال مشهدجاده ی کلات جاده ی سیج قبل ازروستای آل روی ارتفاعات سمت چپ دره. فضای عمده ی این غارشبیه گسل بوده وامتدادآن به سمت عمق زمین است ودهانه ی مثلثی شکل دارد. درآن ازاستخوان های انسان جهت نشان دادن مسیراستفاده شده است. بنابه گفته اهالی دزدان کاروان هاراسرقت کرده وکاروانیان راکشته وداخل پرتگاه غارمی انداختند. حدود25سال پیش اداره ی آگاهی ازنگارنده خواست اسکلت ها ی داخل غار را بیرون بیاورم اما با توضیح این که اسکلت ها تاریخی بوده و در صلاحیت سازمان میراث فرهنگی است از این کار اجتناب شد.

غاراندروخ: 36کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده قبل از سدکارده جاده ی خاکی سمت چپ سه کیلومتر داخل زو اندروخ حاشیه ی راست رودخانه. این غار30 مترطول داشته ودرانتهای آن یک معبرخروجی به طرف بالا وجوددارد. اهالی به آن غارزمینی می گویند.

غارکفترسوراخ: 36 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده قبل ازسد جاده ی خاکی سمت چپ 3کیلومترفرعی. نرسیده به سدانحرافی روی دیواره ی سمت راست زو اندروخ. این غار به صورت یک استوانه ی عمودی بادودهانه ی چاه مانند سمت راست یک شیارفرعی قرارگرفته است که دهانه ی بالای آن بسیاردیدنی است. اگرازتوان لازم برای صعودطبیعی برخوردارهستید فرصت دیدن دهانه ی بالای غار را از دست ندهید. این غار در واقع یک آبراهه است. وجودده هاکبوترچاهی دراین غارباعث این نامگذاری شده است. ازمدفوع کبوترهادرپایین غاریک پشته ی بزرگ روی هم انباشته شده است.

غارآل: 44کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج حاشیه ی چپ رودخانه. این غارتوسط صاحب باغ تصرف ومسکونی شده وبرای آن دروپنجره گذاشته و راحت زندگی می کند!

غارارکره(هرکاره/پشته ی نغندر): 14کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی شاندیز کیلومتر 10 جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ مقابل جاده ی شهرک صنعتی داخل پارک پردیس 4 کیلومتر به طرف مزرعه ی پرورش شترمرغ. دراین نطقه چندین دهنه غار بادهانه های بزرگ وجوددارد.

غارانجیر: 45کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده اوایل جاده ی سیج قبل از روستای آل سمت راست داخل دره ی انجیر بر روی دیواره های سمت چپ دره روی ارتفاعات.

غارعماد: 52کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج حوزه ی روستای آل سمت راست 4کیلومترداخل زوقلعه(زوسیاه)روی دیواره ی قلعه مات.

غارویرانی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ جاده داخل پارک پردیس 200 متری ساختمان محیط زیست حاشیه ی راست راه خاکی. این غاربه اندازه ی دو اتاق کوچک است و جای کتیبه ی بدون نوشته ای درآن به چشم می خورد.

غارکبوتر: 14کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ داخل پارک پردیس 4کیلومتر به طرف مزرعه ی پرورش شترمرغ پشته ی نغندر بالاسر غارهای ارکره. ورودی این غار چاه مانند بوده و باعبور از دهانه ی قیف مانند آن 15متر فرودلازم است. تابه محوطه ی اصلی غاربرسیم. دراین غارده ها کبوترچاهی زندگی می کند به همین دلیل به غارکبوترمعروف است.

غارشوپز: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی زشک بین ابرده 3و5 مقابل استراحتگاه نهارخوران گلستان سمت راست 50 متری بالاسر جاده. این غارشبیه گسل بوده وبعداز15متربرای عبورانسان جای کافی نیست.

غارتیغ براتو: 27کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد از پرنواز فرعی سمت راست 200متری جنوب روستای تجر. طول این غارحدود20متراست.

غارمغان: 36کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد از روستا ادامه ی راه ماشین رو تا محلی به نام سرچشمه. برای رسیدن به دهانه ی غار45 دقیقه کوه پیمایی لازم است. مغان جمع مغ به معنای مبلغ دین زرتشت است. این غاربا500 مترطول براثررفت وآمدهای بیش ازحدبه کلی آلوده شده و زیبایی خود را ازدست داده است. باگام برداشتن درآن غباربسیارآلوده ا ی به هوا بلندمی شود بهتراست ازماسک بهداشتی استفاده کنید. درانتهای غارحوضچه ی آبی وجوددارد.

غارآغل زری: 3 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده طرقبه روستای گلستان در ارتفاع 10متری از بستر رودخانه و فاصله ی کمی از دریاچه ی بند گلستان قرار گرفته است.به واسطه داشتن درصد بسیار ناچیزی از طلا به غار زری مشهور شده است. ارتفاع این غار از سطح آب های آزاد 1010 متر میباشد. آغل زری نزدیک ترین غار به شهر مشهد است و حدود 25 متر طول دارد.

غار کبوتر: 70 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 40 جاده ی چناران بعد از روستای سلوگرد قبل از پل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین روستای گوری به طرف روستای متروکه ی بیامشک در ارتفاعات قله ی کله خر.

غار پلنگ: 80 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر10 جاده ی سنتو به طرف شهر توس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای امرودک خلاف جهت آب قبل از دوآبی میرشکار سمت راست رودخانه روی ارتفاعات.

غارخوجه: 82کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای امرودک خلاف جهت آب قبل ازدوآبی و میرشکار سمت راست رودخانه روی ارتفاعات حوالی آبگرم خوجه.

پیرغار: 70کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر40 جاده ی چناران بعدازروستای سلوگرد قبل ازپل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین روستای گوری به طرف روستای متروکه ی بیامشک.

غارهندل آباد: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستاهای احمدآبادوهندل آباد بازه گودال سرحد روستای سروک این غاردر واقع در املاک سروک قرارگرفته اما به نام هندل آباد معروف شده است! مسیر90متری داخل غارنقطه ی صعب العبوری ندارد. چشمه ی آب داخل غاربرای مردم ازگذشته های دورتابه امروزقداست داشته است.

غارسیخول: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای هندل آباد حاشیه ی سمت راست رودخانه فرعی. بادهانه ی کوچک به شکل مثلث دریک متری آبراهه قرارگرفته است. ازآن جا که توسط نگارنده شناسایی ودرآن مقدارزیادی سیخ تشی (سیخول /بزنغره) یافت شدبه این اسم نام گذاری شد. این غاربا20مترطول مثل یک تونل باشیب کم امتدادداشته و فاقد معابرفرعی است.

غاررخنه گرگ: 37 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستاهای احمدآبادوهندل آباد در مسیرغارسیخول سمت راست دره. چون گرگ ها لاشه ی گوسفندان را به این غارمی آورند. درآن استخوان های زیادی به چشم می خورد. این غارآهکی نیست عمق چندانی ندارد و منشاپیدایش آن حرکات تکتونیکی زمین است.

غاربل کوهی: 42کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبور از داخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان کنارکتل میر.

غارسنگ اوله: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارحاجی علی: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای هندل آباد. روی دهانه ی غارحاجی علی تنه ی بزرگ یک درخت ارس به صورت افقی گذاشته شده تا فرود در آن تسهیل گردد. حجم اصلی غارهمان است که از بالادیده می شود در پایین فقط چند معبرکوچک وجوددارد.

غارسیخول: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک روی ارتفاعات مشرف به جاده ی اصلی خیابان زشک 8.

غارستاره(حاجی قاسم): 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارکفترخور: 45 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارفولادخان: 46 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غار علی اصغر: 44کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان سرچاه جعفر کوه اره درمحلی به نام بلند ارخنج پنج جفتی محیط این غارخشک وبدون آب بوده و15 مترطول دارد.

غارهای جغری: کیلومتر30 شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده جغری. بعدازروستای جغری سه دهنه غاردردوطرف رودخانه وجوددارد طول هیچ کدام ازآن ها به 50 مترنمی رسد.

غاربازه غار: 46کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان سرچاه جعفر کوه اره درمحلی به نام بلندارخنج پنج جفتی. بعدازغارعلی اصغر کج راه یال سنگ آب پتل پایین بازه غار.

غارآبقد: 40 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ 25کیلومتر روستای آبقد.این غاردرارتفاع وروی دیواره های سمت راست روستا قراردارد.

غارخان کش: 50کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ 25 کیلومترروستای آبقد امتداد دره خلاف جهت آب به طرف روستای درمیان بام بعدازآبشار بست رضاقلی سمت چپ روی ارتفاعات.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619